Een recordaantal Amerikaanse vrouwen heeft zich dit jaar kandidaat gesteld voor de tussentijdse verkiezingen in november. Veel van hen wierpen zich in de strijd als reactie op de verkiezing van Donald Trump in 2016. In die zin is de president ‘the gift that keeps on giving‘ voor Democraten.
Twee jaar geleden stuurde de staat Pennsylvania achttien Congresleden naar Washington: vijf Democraten, dertien Republikeinen, nul vrouwen. Ook in de rest van het land zijn vrouwen zwaar ondervertegenwoordigd: 20 procent van alle Congresleden is vrouw, en dat percentage is ongeveer gelijk in staatsparlementen en onder gouverneurs en burgemeesters.
Daar lijkt in 2018 verandering in te komen. Ruim vierhonderd vrouwen hebben zich dit jaar kandidaat gesteld om in de Senaat of het Huis van Afgevaardigden te komen, veel meer dan in het recordjaar 2012.
In Pennsylvania wonnen vorige week zeven vrouwen de Democratische nominatie voor een Congreszetel. Er lijkt een goede kans te zijn dat in ieder geval een handvol vrouwen de kans zal krijgen om Pennsylvania te vertegenwoordigen in Washington D.C.
Bibiana Boerio is typisch voor de nieuwe generatie vrouwelijke kandidaten: ze heeft ruime ervaring in het bedrijfsleven en als medewerker van een Congreslid, maar stond nog nooit op een stembiljet. Ze besloot zich kandidaat te stellen op aandringen van een groep activisten die zich zorgen maakt over het Amerikaanse zorgstelsel.
‘Dit is een periode waarin vrouwen beginnen te begrijpen dat ze een stem hebben’, zei Boerio eerder deze maand tegen de lokale krant Tribune-Review. Ze versloeg tijdens de voorverkiezingen drie mannen om de Democratische nominatie te bemachtigen in het 14e district van Pennsylvania. Toch gaat ze een moeilijke strijd tegemoet: volgens analisten is dit district overweldigend Republikeins. De Democratische golf zal heel hoog moeten zijn om kandidaten als Boerio aan de winst te helpen.
De groeiende geslachtskloof
Hoewel het aantal vrouwen in de Amerikaanse politiek in de afgelopen decennia langzaam is gestegen, is de plotselinge groei van het aantal vrouwelijke kandidaten een duidelijke reactie op president Donald Trump. Ongeveer driekwart van de vrouwen die dit jaar meedoet aan de verkiezingen, doet dat namens de Democratische Partij. Dat blijkt uit cijfers van het Center for American Women and Politics (CAWP) aan de Rutgers-universiteit in New Jersey.
‘President Trump is the gift that keeps on giving wat betreft het motiveren van vrouwen om politiek actief te worden’, zegt onderdirecteur Jean Sinzdak van het onderzoeksinstituut. ‘Hij levert een constante stroom aan beleidskeuzes die vrouwen aansporen om betrokken te raken.’ Ook de beruchte geluidsopname waarin Trump opschept dat hij vrouwen in hun kruis grijpt, lijkt nog altijd een grote rol te spelen.
Het CAWP organiseert trainingen voor vrouwen die zich kandidaat willen stellen, ongeacht hun politieke voorkeuren. ‘Sinds vorig jaar zien we een gigantische toename in het aantal vrouwen dat zich voor deze programma’s registreert’, zegt Sinzdak.
‘Vrouwen voelen zich inhoudelijk vaak meer aangetrokken tot de Democratische Partij.’
‘Veel van hen zeggen: “Ik heb nooit eerder overwogen om me verkiesbaar te stellen, maar ik was heel boos en vind dat mijn stem gehoord moet worden.”‘ De woede die vorig jaar al naar buiten kwam tijdens de vrouwenmars, die in Washington D.C. bijna een miljoen mensen trok, is nu zichtbaar tijdens het verkiezingsproces.
Opvallend genoeg daalt het aantal vrouwelijke kandidaten juist licht aan de Republikeinse zijde. ‘Er zijn aartsconservatieve districten waar Republikeinse vrouwen niet door de voorverkiezingen komen’, zegt Sinzdak daarover. ‘Vrouwen voelen zich inhoudelijk vaak meer aangetrokken tot de Democratische Partij.’
Dat bleek in maart nog maar eens uit een peiling van onderzoeksbureau Pew onder meer dan tienduizend Amerikanen. 56 procent van de ondervraagde vrouwen noemt zichzelf Democraat, 4 procentpunt meer dan in 2015. Slechts 37 procent van de vrouwen identificeert zichzelf als Republikein. Van de mannen is 48 procent Republikein en 44 procent Democraat.
Die groeiende geslachtskloof lijkt ook invloed te hebben op de Democraten zelf: de partij richt zich steeds nadrukkelijker op het onderwijs, de zorg en fenomenen als de #MeToo-beweging. Progressieve standpunten over die kwesties moeten vrouwen naar de stembus trekken.
De vrouwelijke senatoren Elizabeth Warren, Kirsten Gillibrand en Kamala Harris worden ondertussen vaak als eerste genoemd in discussies over mogelijke Democratische presidentskandidaten in 2020. ‘Ik kan jullie vertellen dat vrouwen het verzet leiden’, zei Gillibrand onlangs tijdens een conferentie van een progressieve denktank. ‘Vrouwen houden onze democratie in stand in deze gevaarlijke tijden.’
Voorzichtig optimisme
De vraag blijft nog wel of de golf vrouwelijke kandidaten ook kan winnen in de verkiezingen van november. Met het schokkende verlies van Hillary Clinton nog vers in het geheugen, zullen Democraten ditmaal misschien minder vroeg juichen.
Toch lijkt er reden te zijn voor voorzichtig optimisme. Uit gegevens van het CWAP bleek eerder al dat vrouwen gemiddeld net zo veel kans maken om verkiezingen te winnen als mannen. Als er meer vrouwelijke kandidaten zijn, zou dat theoretisch gezien dus ook tot meer vrouwelijk succes moeten leiden.
In de komende maanden worden nog in tientallen staten voorverkiezingen gehouden. Pas aan het eind van de zomer zal duidelijk zijn hoeveel vrouwen er in november op de uiteindelijke stembiljetten verschijnen. En dan is er nog de vraag of deze ‘anti-Trump-golf’ ook in stand kan worden gehouden als Trump zelf weer van het toneel is verdwenen.
‘Mijn hoop is dat het huidige niveau van energie en betrokkenheid in ieder geval in stand kan worden gehouden’, zegt Sinzdak. ‘We hopen dat dit moment een enorme les in burgerschap is: dat je een verschil kunt maken, dat democratie voor iedereen is.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
