Wapens die met name de Verenigde Staten en Saoedi-Arabië aan de rebellen in Syrië leverden, kwamen vaker dan niet snel in handen van de jihadisten van Islamitische Staat (IS).
Dat stelt de onafhankelijke Britse ngo Conflict Armament Research (CAR) in een donderdag gepubliceerd rapport. De bevindingen van de ngo zijn niet echt verrassend, maar bevestigen wat tot dusver vaak werd weggewuifd.
CAR ging het verloop van 40.000 wapens en munitie-eenheden na.
Zo’n 50 procent daarvan was afkomstig uit Rusland of China. 30 procent van de wapens en 20 procent van de munitie komt uit landen die ooit deel uitmaakten van het Warschau-pact maar die nu tot de EU behoren (Roemenië, Bulgarije etc.).
Opvallend, volgens CAR, is dat sommige wapens en nieuwe wapensystemen wel erg snel in IS-handen vielen. In de Syrische oorlog leverde de Amerikaanse regering in twee onderscheiden programma’s wapens aan, eerst, gewapende groepen die er een prioriteit van maakten president Bashar al-Assad af te zetten, later aan de door Koerden beheerste Syrische Democratische Krachten (SDF) in hun strijd tegen de jihadisten van het kalifaat.
Dat die wapens zo gemakkelijk van rebellenhanden in IS-handen overgingen, hoeft niet te verbazen: het verschil tussen ‘rebel’ en ‘jihadist’ is in Syrië erg broos en vaak afhankelijk van het standpunt van de waarnemer. Zo is de beweging Jabhat Fateh al-Sham, het herdoopte al-Nusrafront, wel degelijk met al-Qaida verbonden, maar wordt zij niet tot de ’terreurgroepen’ gerekend.
Van Bulgarije naar VS naar rebellen naar IS in 59 dagen
De transfer ging bij momenten heel snel. Zo geeft CAR het voorbeeld van Bulgaarse anti-tankwapens die op 12 december 2015 aan het Amerikaans leger werden geleverd, door bemiddeling van een bedrijf in VS-staat Indiana. 59 dagen legde de Iraakse politie beslag op een van de geleverde antitankwapens na een slag met IS in de stad Ramadi.
Volgens de ngo was alleen al de levering door Washington en Riyad van wapens aan de ‘Syrische oppositietroepen’ een illegale activiteit. In het merendeel van de gevallen hadden de VS niet het recht, bij Europese leveranciers verkregen wapens aan ‘de rebellen’ te leveren. Dat druist in tegen de internationale wetten, die het een land dat wapens koopt verbieden ze naar een derde partij door te verkopen zonder voorafgaande toestemming. Bijna een derde van de door Is gebruikte wapens in Syrië en Irak was, aldus het rapport, afkomstig uit EU-landen.
Het rapport stelt ook wel dat een deel van het IS-wapentuig ‘op het slagveld veroverd’ werd.
