‘China wil tonen wie de baas is in de Zuid-Chinese Zee’

China beseft dat de Filipijnse kustwacht slechts afleidt van de belangrijkste rivaal in de regio: de Verenigde Staten.

Uitgeput en uitgedroogd werd de bemanning van de BRP Teresa Magbanua vorige week aan wal gedragen. Goed vijf maanden lag het kustwachtschip voor anker bij een koraalplaat om de territoriale aanspraken van de Filipijnen in de Zuid-Chinese Zee kracht bij te zetten. Manilla verwijst naar die plaat met de namen Sabina en Escoda, Peking met Xianbin. In die vijf maanden werd de BRP Teresa Magbanua geramd en belegerd door de Chinese kustwacht.

Het afgelopen jaar is het conflict in dat deel van de Zuid-Chinese Zee opgelaaid. Nadat China zich jarenlang heeft ingespannen om een aantal eilanden om te vormen tot militaire steunpunten proberen de Filipijnen nu al geruime tijd weerwerk te bieden. De nieuwe president kiest voor een hardere koers en krijgt steun van de Verenigde Staten.

De Sabinaplaat ligt op ongeveer 140 kilometer van de kust van het grote Filipijnse eiland Palawan, en op 1400 kilometer van de Chinese kust. De aanwezigheid van de Chinese kustwacht bevestigt dat Peking aanspraak maakt op de hele Zuid-Chinese Zee. Dat is, zo oordeelde het Internationaal Arbitragehof, een aanfluiting van het internationaal recht.

Het opbod om de Zuid-­Chinese Zee gaat vooral tussen de kuststaten, en ze sturen hun kustwacht voorop. China heeft daarbij een voordeel dat soms letterlijk verpletterend is. De Chinese kustwacht telt ongeveer 350 schepen, waarvan sommige zo groot zijn dat ze vaartuigen van andere ­landen gewoon uit de weg kunnen rammen.

Achter de voorhoede van witte schepen bevinden zich de grijze rompen van de marine. Ook daar heeft China een enorm overwicht. Op Chinese werven lopen jaarlijks 15 tot 20 grote marineschepen van stapel. Het zijn vooral Amerikaanse marineschepen in de regio die voorkomen dat de Chinese marine oppermachtig wordt.

Daarachter is dan weer een ­andere wedloop aan de gang: die met krachtige raketten. Manilla kocht recent de geduchte Russisch-Indiase Brahmos-raketten aan, die vanaf het land schepen honderden kilometers ver kan ­treffen, en heeft nu ook Amerikaanse Typhon-installaties die kruisraketten zouden kunnen ­afvuren op Chinese vooruitgeschoven bases in de Zuid-Chinese Zee. Maar ook in de rakettenwedloop loopt China voorop.

De laatste maanden is Manilla erin geslaagd om de wereld naar de Zuid-Chinese Zee te laten kijken, en ook het hernieuwde partnerschap met de VS levert voordelen op. Maar China lijkt geduldig te bouwen aan militair overwicht op de lange termijn. Het beseft dat de Filipijnse kustwacht slechts afleidt van de belangrijkste rivaal in de regio: de Verenigde Staten.