‘Wil Mali zich ontwikkelen dan kan het land niet de helft van de bevolking – de vrouwen – buitensluiten en dat beseffen onze mannen.’ Volgens de vrouwenrechtenactiviste Halimatou Coulibaly is gendergerelateerd geweld een ‘importproduct uit het noorden van het land, verspreid door de jihadisten.’
‘Het is een vicieuze cirkel, hoogopgeleide jongeren vinden geen werk waardoor ze niet uit de armoede raken. Uitzichtloosheid maakt iemand kwetsbaar en eenvoudig te rekruteren voor de gewapende strijd’, vertelt Halimatou Coulibaly (vrouwenrechtenorganisatie Zeina) aan Knack.be. Nee, het gaat hier niet om Syriëstrijders, maar wel om Malinezen die in het noorden van land gerekruteerd worden om zich aan te sluiten bij de jihadisten.
Het huidige conflict in Mali heeft zijn wortels in de jaren negentig. Het nomadische Toeareg-volk in het noorden van het land verzette zich tegen discriminatie, maar hun opstand werd steeds brutaal onderdrukt. Toch bleef hun ongenoegen groot en vanaf 2011 stonden de rebellen sterker in hun schoenen door wapens uit de Libische burgeroorlog. De Malinese soldaten daarentegen ontbrak het aan degelijke middelen om weerstand te bieden waardoor de politieke onrust groeide.
In 2012 pleegde het leger een staatsgreep, maar het machtsvacuüm zorgde er net voor dat Toearegs de kans kregen om hun opmars verder te zetten. Samen met islamitische rebellen veroverden ze het noorden, waar radicaalislamitische milities de sharia (strikte islamitische wet) oplegden. President Traoré riep de hulp in van Frankrijk en in januari 2013 grepen Franse militairen in. En zo werden de opstandelingen verdreven uit de stedelijke gebieden. En hoewel er op 20 juni 2015 een vredesakkoord werd bereikt, is de toestand er nog erg gespannen.
Seksueel geweld
Niettegenstaande de jihadisten al een tijdje verdreven zijn uit Gao, word ik nog elke dag geconfronteerd met de pijnlijke gevolgen van hun aanwezigheid, vertelt Halimatou Coulibaly. Zij leidt Zeina, een organisatie die samen met Oxfam opkomt voor kwetsbare vrouwen en meisjes in de oostelijke regio aan de Nigerese grens. Vrouwen werden namelijk op grote schaal slachtoffer van seksueel geweld.
Wil Mali zich ontwikkelen dan kan het land niet de helft van de bevolking buitensluiten. Dat beseffen onze mannen
‘De jihadisten kwamen met een ongezien arsenaal aan wapens en terroriseerden de bevolking. Vrouwen en soms zelfs nog jonge meisjes werden verkracht, waarvan ze vandaag nog steeds de fysieke en mentale gevolgen dragen. Ze zijn getraumatiseerd en hebben de middelen niet voor een gepaste behandeling.’
Mannen betrekken
‘Een van zaken waar we erg op focussen is sensibilisatie’, legt Coulibaly uit. ‘Vaak zijn de vrouwen zich niet bewust van hun eigen rechten. Maar we mogen de mannen niet vergeten, ook zij moeten betrokken worden’, benadrukt ze. ‘We ondersteunen de vrouwen om een job te vinden op het platteland of we helpen ze bij het opstarten van een eigen zaakje. Dit uitbouwen tot een succes is alleen maar mogelijk als de ganse bevolking erachter staat. Vrouwen én mannen.’
En reageren de mannen positief, zijn ze niet bang voor extra concurrentie op de arbeidsmarkt? ‘Nee hoor’, klinkt het. ‘Wil Mali zich ontwikkelen dan kan het land niet de helft van de bevolking buitensluiten. Zonder evenwichtige balans is vooruitgang onmogelijk, en dat beseffen onze mannen.’ Volgens haar is gendergerelateerd geweld dan ook een importproduct uit het noorden.
Quota
Want hoewel noorden nog steeds erg onrustig is en de bevolking in het zuiden in angst leeft dat de jihadisten zullen terugkeren, zijn er ook lichtpuntjes. Zo heeft het parlement in Bamako afgelopen jaar een vooruitstrevende wet aangenomen. Kieslijsten voor lokale verkiezingen moet voortaan voor minstens 30 procent uit vrouwen bestaan. Deze beslissing kwam er na lang lobbywerk door Malinese organisaties. ‘Dit is alvast een erg grote stap vooruit als je weet dat nu minder dan 10 procent van de lokale politici vrouwen zijn.’
Al beseft Coulibaly dat er nog werk aan de winkel is zo zijn kindhuwelijken en vrouwenbesnijdenissen nog wijdverspreid in Mali en hebben vrouwen absoluut niet dezelfde rechten als mannen. Wèl genieten ze veel respect en dragen ze een heleboel verantwoordelijkheden. ‘Ze houden de samenleving samen. De quota zijn alvast een stap in de goede richting, ik hoop dat Mali zo een voorbeeld kan zijn voor de woelige West-Afrikaanse regio. De jihadisten krijgen ons niet klein.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
