Hongkong is de frontlinie van de strijd tegen het Chinese autoritarisme, meent Jeff Hai-Chi Loo van de Chinese University of Hong Kong.
1 oktober 2019
Tijdens grote betogingen schiet de Hongkongse politie voor het eerst met scherp. Burgers helpen de door agenten omsingelde demonstranten ontsnappen.
Jeff Hai-Chi Loo:Toen de Hongkongse Chief Executive Carrie Lam in februari de uitwijzingswet invoerde, rekende ze niet op vele maanden van protesten. Ze dacht dat de apolitieke stille meerderheid er geen punt van zou maken, maar ging voorbij aan de fenomenale angst die voortvloeide uit het vooruitzicht om verdachten in China te berechten voor in Hongkong gepleegde delicten.
In juni kwamen eerst 1 miljoen en vervolgens zelfs dubbel zo veel mensen op straat, en nog kwamen er geen toegevingen of geen echte dialoog met de demonstranten. Had een slimmer politiek spel de maandenlange straatrevolte kunnen voorkomen?
Hai-Chi Loo: In zekere zin wel. Had Lam de wet op 16 juni afgevoerd – daags nadat 2 miljoen mensen gedemonstreerd hadden – in plaats van op 4 september, dan had de situatie er volstrekt anders uitgezien. Dan voelden de demonstranten zich niet zo totaal genegeerd. De boodschap die ze nu kregen, was dat vreedzaam protest niet werkt, en door het politiegeweld escaleerde de zaak.
De democraten moeten nu proberen het systeem van binnenuit te veranderen.
Schrijft u Lams politieke geklungel toe aan persoonlijk falen of aan de halsstarrigheid van Peking?
Hai-Chi Loo: Aan beide. Lam is erg van de harde lijn, ze voert slaafs de bevelen uit van een al even onwrikbare meester, de Chinese overheid. Wellicht wordt ze in maart 2020, tijdens de jaarlijkse zitting van het Nationaal Volkscongres, vervangen door een softer individu.
In november waren er grimmige confrontaties aan de universiteiten.
Hai-Chi Loo: De universiteitenoorlog was een overheidspoging om het protest te breken door de radicale elementen te arresteren, die zich aan de Chinese University en de Polytechnic ophielden. Lam dacht de beweging zo uit te schakelen. Twee elementen hebben dat idee onderuitgehaald. Vooreerst had je grote groepen burgers die bij de omsingelde campussen sympathiseerden met de studenten. En kijk naar de uitslag van de verkiezingen van 24 november, die algemeen werden gezien als een referendum over Carrie Lam en de democratiseringsbeweging. De democraten wonnen 17 van de 18 districten.
Was die fenomenale overwinning verwacht?
Hai-Chi Loo: De democraten controleerden voorheen geen enkel district, we dachten dat ze er drie of vier zouden veroveren. De stembusgang toonde de eenheid van de Hongkongers en de vastberadenheid in hun zucht naar democratisering.
Het betrof lokale verkiezingen, van mensen die voortaan mogen meebeslissen over de kleur van publieke bloembakken. Welke reële impact hebben de verkozenen?
Hai-Chi Loo: Ze hebben wel enige macht, bijvoorbeeld om onderzoeken in te stellen naar incidenten zoals de aanvallen van gangsters op 21 juli. En ze vaardigen ook parlementariërs af. De democratiseringsbeweging moet nu proberen het systeem van binnenuit te veranderen. Simpel wordt dat niet, want Peking zal nu de – financiële en andere – inspanningen opvoeren om invloed uit te oefenen op de parlementsverkiezingen van september, waarbij slechts de helft van de vertegenwoordigers direct wordt verkozen.
Het jaaroverzicht van Knack 2019
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
