Professor Cas Mudde: ‘Alt-right? Een aantal diehards op Twitter’

De rechtse kliek van ‘alt-right’ stelt eigenlijk niet zoveel voor, zegt Cas Mudde, die als professor verbonden is aan de Universiteit van Georgia.

Cas Mudde: In Charlottesville kwam een verzameling van oud en nieuw extreemrechts samen: neonazi’s met swastika’s, ouderwetse racisten van de Ku Klux Klan, maar ook vertegenwoordigers van het zogenaamde alt-right, van wie het discours iets intellectueler en moderner is. Ze hebben allemaal gemeen dat ze antidemocratisch zijn. Wie er niet bij was, waren de activisten die vandaag ‘alt-light’ worden genoemd. Zij vallen nog het best te vergelijken met radicaalrechts in Europa: niet uitgesproken racistisch, wel autoritair en islamofoob.

‘Jews will not replace us’ scandeerden ze in Charlottesville. Is het antisemitisme sterker dan de islamofobie bij die mensen?

Mudde: Antisemitisme blijft cruciaal voor neonazi’s, maar ook sommige alt-righters zien overal complotten en samenzweringen waarin Joden een rol spelen. Vanwege die neonazistische leuzen hebben veel Republikeinen zich van de mars gedistantieerd. Ze hebben het antisemitisme expliciet veroordeeld. Als de demonstranten zich hadden beperkt tot ‘gewoon’ racisme, of alleen slogans hadden geroepen tegen moslims, hadden niet half zoveel Republikeinen hun afkeuring laten blijken.

De rellen in Charlottesville kregen ook in Europa veel aandacht omdat er een dode viel. Maar hoe actief zijn die rechtse organisaties in de VS eigenlijk?

Mudde: Alt-right is een heel kleine beweging die heel veel aandacht krijgt. Een aantal diehards die bijzonder actief zijn op Twitter, meer stelt het eigenlijk niet voor. De meeste betogingen die alt-right dit jaar heeft aangekondigd zijn niet doorgegaan omdat er te weinig volk kwam opdagen. In het beste geval konden ze dertig of veertig neonazi’s of Klan-leden bij elkaar brengen. Zulke bijeenkomsten zijn er altijd geweest in de VS, maar nu wordt er in de media over bericht alsof het nationaal nieuws is. Bijzonder aan de betoging in Charlottesville was wel dat er erg veel rechtse bewegingen aan deelnamen. Maar die brachten samen toch ook niet meer dan vijftienhonderd man op de been.

Sinds Charlottesville is er een tegenbeweging op gang gekomen: Antifa. De confrontatie tussen aanhangers van Antifa en alt-right leidt op betogingen soms tot gevaarlijke spanningen, terwijl ze allebei even weinig voorstellen. Maar ze blazen elkaars belang graag op. Als je de rechtse media mag geloven, vormen Antifa en Black Lives Matter gewelddadige stormtroepen van de Democratische Partij, terwijl daar geen enkel bewijs voor is. En links gelooft graag dat de marginalen van alt-right sterk verbonden zijn met Donald Trump.

Het kostte Trump wel erg veel moeite om het geweld te veroordelen.

Mudde: Dat is zo. Maar dat betekent niet dat hij een actieve supporter is. Trump leeft in een wereld waar alles om hem draait. Hij voelde dat zijn linkse tegenstanders graag wilden dat hij het geweld veroordeelde. En daarom deed hij dat dus niet. Maar inderdaad, Trump heeft er geen probleem mee dat racisten en neonazi’s door de straten van Amerika marcheren.