‘Politieke comeback van Boris Johnson? Het pad terug naar Downing Street ligt vol obstakels’

Vanuit Londen wikt en weegt Lia Van Bekhoven de kansen op een terugkeer van Boris Johnson. ‘Zijn vrienden laten weten zijn premierschap te zien als unfinished business.’

Zou het dan toch? Is het echt mogelijk dat Boris Johnson terug kan keren in Downing Street?

Als je niet beter wist zou je denken dat achter de schermen gewerkt wordt aan een comeback die, als het niet de grootste wordt sinds Lazarus, dan toch de meest opmerkelijke sinds die van Johnsons politieke held, Winston Churchill.

Johnson moest de afgelopen zomer vroegtijdig het veld ruimen en ‘de beste baan ter wereld’ opgeven, nadat dertig leden van zijn regering opstapten over het gedrag van hun politieke leider.

Drie jaar eerder had Johnson plannen gemaakt voor een premierschap dat minstens een decennium zou duren. Hij had net verkiezingen gewonnen met een onvoorspeld grote meerderheid. Johnson was een politieke ster. De enige politiek ster. ‘The Blond’ zou Groot Brittannië even langdurend en nadrukkelijk beïnvloeden als Margaret Thatcher en Tony Blair.

Het waren uiteindelijk geen politieke omstandigheden die Johnson vloerden, maar de persoonlijkheid van de man zelf. Slordig en onserieus liep BoJo er te veel kantjes vanaf. Partygate, het schandaal waarbij het land geacht werd zich aan de lockdownregels te houden, terwijl in politiek Westminster de alcohol op feestjes met rolkoffers werd aangevoerd, was de laatste, alcoholische druppel.

Sinds hij in september zijn afscheidstoespraak in het parlement eindigde met een uitbundig ‘Hasta la vista’, zou Johnson aan een terugkeer werken. Een recent bezoek aan Oekraïne, een contract voor zijn ‘memoires als geen ander’, de feestelijke onthulling van een levensgroot portret van een overigens opmerkelijk slanke BoJo, een paar twitterpeilingen en de politieke commentaren waarmee hij vrijelijk de voorpagina van de bevriende Daily Mail vult, doen vermoeden dat zijn ambities niet dood zijn. Zijn vrienden laten weten zijn premierschap te zien als ‘unfinished business’.

Het pad terug naar Downing Street ligt echter vol obstakels. Het grootste is het parlementair onderzoek naar partygate waarbij een vaste kamercommissie moet vaststellen of Johnson het parlement misleid heeft. Het verhoor van Johnson en anderen begint over enkele weken. De aantijgingen van borrels en van in allerijl vernietigd belastend materiaal, zouden de dossiermappen doen uitpuilen. Als de parlementsleden geloven dat Johnson het parlement minachtte, wordt hij geschorst. Bij een lange schorsing is een tussentijdse verkiezing waarbij hij zijn zetel kan verliezen, niet uitgesloten. Einde Boris Johnson, in dat geval.

Zijn persoonlijke financiën zijn Johnsons achilleshiel. Wil je weten wie Johnsons vrienden zijn? Follow the money. De oud-premier laat zijn luxueuze levensstijl waar mogelijk door anderen bekostigen. Het is een modus vivendi die erom vraagt om misbruikt te worden. Neem Richard Sharp, de voorzitter van de BBC. Sharp ligt onder vuur omdat hij Johnson hielp met het faciliteren van een lening van een kleine miljoen. Luttelijke weken later droeg Johnson hem voor voor het voorzitterschap van de publieke omroep. Het is mogelijk dat er geen enkele connectie is tussen de lening en de erebaan, maar de indruk is dat er een luchtje aanzit.

Johnson klaagt voortdurend over geldgebrek. De kosten van een peperdure echtscheiding en het hongerloon van een Britse premier, lieten hem destijds geen keus zijn ambtswoning te beplakken met goudkleurig behang op kosten van een donor. Zijn luxevakanties naar andermans paradijzen en dubieuze donaties schuren aan tegen het toelaatbare. Sinds hij de sleutels van Downing Street moest overhandigen, vult hij zijn zijn inkomen aan met miljoenen uit het internationale lezingencircuit.

Er is voorlopig weinig kans dat Johnson een nieuwe worp zal doen naar het leiderschap van zijn partij. Niet alleen is er geen vacature, maar de Britse regeringsfractie heeft geen behoefte aan een nieuw, bitter gevecht, het vierde in twee jaar, om de partijkroon. Die stemming kan echter snel omslaan.

Als de Conservatieven onder Rishi Sunak worden afgemaakt bij de lokale verkiezingen in mei, kan de roep om een nieuwe populaire leider, een die als geen ander de kiezers aanspreekt, te sterk zijn om te negeren. ‘De Tories moeten Boris terughalen of sterven’, schreef een van zijn supporters. Bring Back Boris!

Maar de kans op een comeback van Boris Johnson is even groot als een succesvolle Brexit. En behoort in dezelfde categorie van wensdenken. Als het aan de kiezers ligt, is Johnson voltooid verleden tijd, zeggen de peilingen. ‘Boris is geen messias’, schreef een brievenschrijver in The Times een poos geleden nog. ‘He is a very naughty boy.’

‘Iedere politieke loopbaan loopt uit op een mislukking’, zei eens de Conservatieve politicus Enoch Powell. BoJo is vermoedelijk geen uitzondering. De kans lijkt vele malen groter dat Johnsons ranzige heerschappij, in het VK aangeduid met sleaze, de Britse politiek langer zal bezig houden dan de oud-premier zelf.