Politiek socioloog Alison Woodward: ‘Vrouwen waren meer geneigd om op Biden te stemmen dan op Harris’

Waarom stemden vrouwen niet massaal op Kamala Harris? ‘Het is naïef om te denken dat vrouwen automatisch een vrouwelijke kandidaat steunen’, zegt politiek socioloog Alison Woodward (VUB).

Vrouwen zouden massaal Kamala Harris kiezen, mannen Donald Trump. Kranten uit de hele wereld kopten de voorbije dagen dat vrouwen de sleutel van het Witte Huis in handen hadden. Zij konden ervoor zorgen dat de eerste vrouwelijke president er haar intrek zou nemen. Het is dus anders gelopen.

‘De kloof tussen het stemgedrag van mannen en vrouwen blijkt zelfs kleiner te zijn dan bij vorige verkiezingen’, verklaart Woodward, die in de Verenigde Staten opgroeide, maar al lange tijd in België woont. ‘Vrouwen waren vier jaar geleden meer geneigd om op Joe Biden te stemmen dan dit keer op Kamala Harris. Zij is natuurlijk niet alleen een vrouw, maar ook zwart. Het zou best kunnen dat sommige vrouwelijke kiezers – afhankelijk van hun achtergrond – haar daarom niet vertrouwen en ook niet op haar hebben gestemd.’

Was die genderkloof bij alle bevolkingsgroepen kleiner dan verwacht?

Alison Woodward: Nee, bij zwarte Amerikanen en latino’s was die net groter dan bij vorige verkiezingen. In de Verenigde Staten stemmen de meesten van hen normaal Democratisch, maar dit keer hebben heel wat zwarte mannen en latino-mannen Republikeins gestemd. Terwijl de genderkloof in die gemeenschappen altijd kleiner was, hebben veel mannen zich nu van de vrouwen afgescheiden. Met het oog op Trumps vergaande uitspraken over onder meer Puerto Ricanen en migranten, die hij criminelen noemde, is dat toch wel onverwacht. Verder zijn er op dit moment vooral nog veel vraagtekens. Veel zal duidelijk worden eens we weten hoeveel mannen en vrouwen zijn gaan stemmen.

Hoe dan ook hebben heel veel mannen en vrouwen hun stem aan Donald Trump gegeven.

Woodward: In Europa vinden we dat onbegrijpelijk. Dat komt doordat wij hier doorgaans maar één kant van Trump zien: een soort gek die zich raar gedraagt en heel vergaande uitspraken doet. Maar dat is daarom niet waarom Amerikanen op hem stemmen. Veel van zijn kiezers kunnen zich gewoon in zijn duidelijke en concrete programmapunten vinden. Dat hij alle migranten zonder papieren wil deporteren, is een boodschap die iedereen begrijpt en waar heel wat kiezers het blijkbaar mee eens zijn.

De Trump-campagne heeft ook sterk ingezet op zijn economische programma door er in reclames op te blijven hameren dat het slecht gaat met de Amerikaanse economie. Daarbij lieten ze ook de hele tijd aanhangers aan het woord die getuigden over de hoge winkelprijzen en over hun problemen om de eindjes aan elkaar te knopen. Natuurlijk konden de kiezers die op de onderste sporten van de sociaaleconomische ladder staan zich daarin herkennen. Wellicht is het daarbij ook niet onbelangrijk dat vrouwen vaker de boodschappen doen dan mannen en dat zij ook een groter armoederisico hebben.

Verwacht werd dat vrouwen ook op Harris zouden stemmen als verzet tegen het terugdraaien van het recht op abortus. Ook dat blijkt niet doorslaggevend te zijn geweest.

Woodward: Inderdaad. In tien staten moesten de kiezers zich op hun stembiljet zelfs expliciet over abortus uitspreken. In tegenstelling tot de tussentijdse verkiezingen van 2022 heeft dat zeker niet overal tot een uitbreiding of versterking van het recht op abortus geleid. Dat komt om te beginnen doordat mensen snel vergeten. Twee jaar geleden stond dat thema nog bovenaan de agenda. Een paar maanden eerder had het federale Hooggerechtshof het arrest Roe vs. Wade vernietigd waardoor het landelijke recht op abortus werd geschrapt. De voorbije jaren zijn Amerikanen ook de hele tijd geconfronteerd met polariserende uitspraken van mensen die abortus omschrijven als het vermoorden van baby’s. Daarnaast heeft dit keer misschien ook meegespeeld dat meer mannen zijn gaan stemmen. Ook daar moet diepgaander onderzoek over de opkomst en het stemgedrag van verschillende groepen kiezers meer duidelijkheid over verschaffen.