Poetin zoekt zijn Twittervrienden niet in het Westen

‘Oekraïne wint de informatieoorlog!’ Je kan het enthousiasme voor de clevere Oekraïense campagnes op TikTok en Instagram onder de Europeanen moeilijk negeren. Maar wie zegt dat Russische sociale media op Europa en Amerika mikken? India heeft goedkope Russische olie nodig. Bovendien heeft het land niet voor de VN-sancties gestemd.

Carl Miller is de auteur van ‘The Death of the Gods: the New Global Power Grab’. Een boek dat misdaad en macht online en offline vergelijkt – Facebook is groter dan eender welke staat, bots bepalen verkiezingen en coders schrijven beleidsresoluties. Algoritmes bepalen ons dagverloop. Hij is onderzoeker bij de denktank Demos en medeoprichter van het Britse Centre for the Analysis of Social Media (CASM).

Zijn team heeft nu enkele semantische modellen uitgewerkt om te analyseren welke talen en regio’s Russische sociale media in het visier nemen. Het gaat volgens Miller erg duidelijk om de BRICS-landen (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika) en andere landen in Afrika en Zuid-(Oost)-Azië.

Inhoudelijk gaat het meestal om pro-Poetin- en pro-invasieberichtjes of antiwesterse oorlogspropaganda zoals westerse oorlogshypocrisie en NAVO-expansionisme. Of berichten die Rusland bijvoorbeeld als langdurige partner van India of andere BRICS-landen bestempelen.Vaak worden er ook Russische oorlogsmemes geretweet.

Opmerkelijk is dat 2 maart telkens als lanceringsdatum op kanalen waar Rusland tot dan irrelevant is geweest, plots opduikt. De hashtag #IStandWithPutin komt erg vaak voor. Niet toevallig is de populaire sociale-mediahashtag voor Oekraïne #standwithukraine.

Miller heeft een model uitgewerkt dat de retweets van bots en ingehuurde trollen, maar ook van ‘normale’ twitteraars, in clusters per taal en frequentie in kaart brengt. De rode, helgroene en beige clusters zenden veel meer retweets dan andere. Het gaat over een ratio van 4 tegen 1. Het oranje-cluster heeft amper 0.5 retweets.

Laat ons op de rood-roze clusters focussen. Die gaan over Indische Twitteraccounts. Voor de goede orde: India is officieel neutraal in het conflict met Oekraïne. Het onthield zich bij een stemming tegen Rusland in de Verenigde Naties. Meer nog: Bloomberg rapporteerde dinsdag dat het land probeert internationale sancties te ontwijken om goedkoper aan Russische olie te geraken. Tegelijk is het land partner van de Quad, een strategische veiligheidsdialoog met als partners de VS, Australië en Japan.

Dat laatste land gaat overigens 40 dollar miljard in India investeren. De Indische premier Narendra Modi en de Japanese premier Fumio Kishida stelden zaterdag nog dat een verandering van de status quo met geweld in eender welke regio onaanvaardbaar is en riepen samen tot een onmiddellijke wapenstilstand op. Kishida sprak van Russische aggressie, Modi vermeed dergelijke uitdrukkingen.

De rood-roze clusters tonen een dichte massa van Twitteraccounts van BJP-supporters in Hindi. De Bharatiya Janata-partij (BJP) is de partij van zittend premier Narendra Modi. Volgens Miller hebben deze twitteraars de hoogste retweetratio van alle clusters. Tot 2 maart interesseerden deze spammers zich amper voor Rusland. Hij berekende 566 accounts met maar liefst 4 miljoen berichten.

De clusters in oranje zijn volgens Miller accounts die het roze Hindi-cluster met Zuid-Afrika verbinden. Het gaat om 736 berichten in Urdu, Javanees, Nepalees en Malay. Elk heeft 3.400 berichten, maar enkel 23 volgers. Ook deze accounts exploderen op 2 maart 2022. Dus op dezelfde datum als het rode cluster. Je kan patronen beginnen te onderscheiden.

Het helgroene cluster lijkt op een andere tunnel, maar is het niet. Ze staan in het model parallel met de tweets in Hindi, maar gebruiken vooral Engels. Het gaat om 1314 accounts en 6,8 miljoen berichten.

Niet alle clusters gaan ten slotte ook alleen over India. Het paarse cluster bijvoorbeeld is het grootste met 1441 accounts en de meeste berichten. De meest recente gaan over Nigeriaanse olietekorten zonder evenwel een duidelijke lijn in de communicatie. Het gele cluster is dan weer specifiek over Zuid-Afrika.