‘Overal liggen lichtgevoeligen op de loer, klaar om verontschuldigen te eisen’

Wanneer de Londense metro zich moet excuseren voor een goedbedoelde mededeling over zomerkledij, vreest Lia Van Bekhoven voor de gevolgen. ‘De Britten zijn namelijk van huisuit al gewend zich te verontschuldigen nog voordat ze geboren zijn.’

Stationsbeambten van de Londens metro zijn bovengemiddeld getalenteerd. Ze bezitten een meer dan gemiddelde aanleg voor poëzie en filosofie. De vruchten hiervan worden dagelijks geëtaleerd op wit geplastificeerde borden in stationshallen. Citaat van de Dag is intussen bij het dagelijkse pendelen gaan horen als fish bij chips. Het leidt soms tot een glimlach, soms tot een schouderophalen. Maar steeds vaker nog vindt de Brit dat hij er aanstoot aan moet nemen.

Op een warme voorjaarsdag kortgeleden kwam het ondergrondse station Blackhorse Road Station met de volgende mededeling. ‘Kleed je tijdens deze hittegolf alsjeblieft naar het lichaam dat je hebt, en niet naar het lichaam dat je wilt hebben!’ Het leek mij een luchtig geformuleerde aanmaning dat niet iedereen naast een bloot, zweterig lijf wil zitten in de spits en dat je daarom maar beter je T-shirt kunt aanhouden en je dijen bedekt. Luttele minuten later waren de eerste huiltweets binnen. De Londense metro was over de schreef gegaan. Het bewuste bericht was fatshaming, zwaarlijvigen waren met de vinger nagewezen.

Niet zo lang geleden, vermoed ik, was de reactie van de beheerders van Londens openbaar vervoer geweest; beste forenzen, get a life, meet jezelf wat humor aan en zoek een beter doel om je dik, sorry druk, over te maken. Nu kwam het transportbedrijf met een ‘onvoorwaardelijke verontschuldiging’ aan klanten die aanstoot genomen hadden aan ‘de ongevoelige mededeling’. Een onderzoek werd beloofd. Een team therapeuten was onderweg. Een telefonische hulplijn opengesteld. OK, de laatste twee verzin ik erbij.

Wat niet wegneemt dat het treurig bewijs geleverd is. Ook in Londen zijn het de aanstootnemers die de dienst uitmaken. Nou weet ik dat relativeringszin op zijn retour is. In de hele wereld liggen lichtgevoeligen op de loer, klaar om verontschuldigen te eisen van iedereen die over hun lange tenen struikelt of van plan is dat te doen. Maar de gevolgen van die trend zijn nergens, vrees ik, ernstiger dan in Engeland. De Britten zijn namelijk van huisuit al gewend zich in te dekken, zich te verontschuldigen nog voordat ze geboren zijn, met please en thank you het sociaal contact formeel te houden en de meest bedekte termen te gebruiken. Het is een nationale sport nooit te zeggen waar het op staat. Tot diepe frustratie van derden.

Kijk in een willekeurige hotelbar en tel de Europese zakenlui die in hun bier zitten huilen omdat Britse zakenpartners hun project afgeschoten hebben. Terwijl diezelfde partners uren eerder nog gezegd hadden dat het voorstel ‘quite good’ was en de presentatie ‘well done’. Hoe kun je in godsnaam weten dat die uitdrukkingen evengoed kunnen betekenen ‘wat een fiasco’? Ik weet het. En u dacht dat Mandarijns een ingewikkelde taal was.

Ik heb dat bericht in Blackhorse Station meerdere keren gelezen. Nergens stond er een ideale maat bij of een weegschaal, of een afbeelding van een supermodel. Dat op slag werd aangenomen dat de mededeling voor dikke mensen gold en niet, pakweg, rimpelige bejaarden, lag niet aan de terminologie. Die was discreet genoeg. Dus als de Engelsen hun taal nog meer moeten aanpassen: wat blijft er dan over? Dan zie je op die borden in de metro alleen nog weersverwachtingen. En eindeloze waarschuwingen als

mind the gap, iets wat ik toevallig wel mateloos irritant vind.