‘Het sinistere plan van Trump om alle Gazanen elders onder te brengen, was wellicht de openingszet op het schaakbord’

Gaza moet geen Rivièra worden, zoals Donald Trump voorstelt. Maar wat moet het wel worden en wie zal daarvoor betalen?

Koning Abdoellah II van Jordanië en president Abdel Fatah al-Sisi van Egypte proberen Donald Trump deze week te overtuigen om een andere oplossing voor Gaza te overwegen. Ze kunnen geen van beiden zonder Amerikaanse steun. Maar alle Palestijnen uit Gaza opvangen, kunnen ze ook niet. Dat zou hun eigen samenlevingen ontwrichten. Egypte was ook altijd een felle tegenstander van het islamistische radicalisme van een groep zoals Hamas. Om aan de macht te komen, rekende Sisi af met de Moslimbroederschap, waarin Hamas thuishoort.

Maar wellicht was het sinistere plan van Trump om alle Gazanen al dan niet tijdelijk elders onder te brengen de openingszet op het schaakbord. Het hele idee is zo nietsontziend dat het alle andere spelers dwingt om ook na te denken.

Dat geldt in de eerste plaats voor de Arabische wereld, die de Palestijnse zaak al lang alleen lippendienst bewijst. De Palestijnen zelf weten dat ze zich geen illusies hoeven te maken: het verleden heeft geleerd dat er van een terugkeer geen sprake is zodra ze ergens in een kamp zijn gestopt.

Na Irak en Afghanistan is de kans klein dat de Verenigde Staten soldaten naar Gaza sturen. Trump maakte ook duidelijk dat zijn land niet voor de heropbouw zal betalen.

Veel hangt daarom of van Saudi-Arabië en andere Golfstaten, waarvan er enkele akkoorden met Israël hebben gesloten. De bedoeling was dat ook de Saudi’s zich daarbij zouden aansluiten om samen een sterke alliantie tegen Iran te vormen. Kroonprins Mohammed bin Salman van Saudi-Arabië was de idee niet ongenegen, maar zei nu dat daar vandaag geen sprake van kan zijn. Er moet eerst werk worden gemaakt van de oprichting van een Palestijnse staat. De Palestijnen staan daarmee weer in het centrum van elke mogelijke oplossing.

Alsnog geeft het plan van Trump vooral extremisten zuurstof. Voor de Gazanen is het zaak om tussen hun puinhopen te overleven. Ze blijven daar afhankelijk van Israëlische goodwill. Na vorige oorlogen werkte Israël de invoer tegen van bouwmateriaal dat nodig is voor heropbouw, bang dat Hamas ervan zou profiteren. Hamas is trouwens ook nu niet van plan om te verdwijnen en dat schept een bijkomend probleem. De band van Hamas met Iran maakt dat de rijke Arabische landen, die voor geld en steun moeten zorgen, niets met de organisatie te maken willen hebben.

En waar niemand het over heeft: wat als Israël en Hamas het niet eens worden over de tweede fase van het staakt-het-vuren en de oorlog gewoon herbegint?