De spanningen tussen de Amerikaanse president Joe Biden en de Israëlische premier Benjamin Netanyahu blijven toenemen. Volgens Peter Beinart, hoogleraar politieke wetenschappen aan de City University in New York en expert op het gebied van de betrekkingen tussen Israël en de Verenigde Staten, kan dat ook de verkiezingscampagne van Biden in gevaar brengen.
Welk woord zou u gebruiken om de relatie tussen de Amerikaanse president Joe Biden en de Israëlische premier Benjamin Netanyahu te beschrijven?
Peter Beinart: Met het woord ‘tegenstander’. Biden en Netanyahu zijn politieke tegenstanders. Ze willen verschillende dingen en staan voor verschillende dingen. Dat is niets nieuws. Vrijwel elke Amerikaanse president had een uitzonderlijk slechte relatie met Netanyahu. En niemand kon hem slechter uitstaan dan Bill Clinton.
Biden zegt openlijk dat Netanyahu zijn land pijn doet. Kan de ‘speciale relatie’ tussen Israël en de VS nog veel verslechteren?
Beinart: Natuurlijk wel. Tot nu toe blijft het bij retoriek. Wat Biden ook zegt, hij heeft vooralsnog zijn invloed niet gebruikt, maar Jeruzalem de vrije hand gelaten voor deze oorlog. Hij heeft geen grenzen gesteld. Hij komt zijn woorden niet na.
De steun van de VS voor de Joodse staat kwam altijd van Republikeinen én de Democraten. De vraag is hoe lang dat zo zal blijven.
Misschien doet hij dat wel. Vorige week spraken de VS, in tegenstelling tot eerder, geen veto uit in de VN-Veiligheidsraad. Resolutie 2728, die oproept tot een onmiddellijk staakt-het-vuren, werd daarom aangenomen.
Beinart: Biden lijkt na te denken over de vraag of hij echt druk wil uitoefenen. Die onthouding kan worden geïnterpreteerd als een stap in die richting, maar de lakmoesproef zal zijn of hij de militaire hulp aan Israël stopzet of aan voorwaarden verbindt.
Tijdens de eerste Libanonoorlog, in 1982, belde Ronald Reagan Menachem Begin op en beval hem de beschietingen te stoppen. De regering-Reagan zorgde er ook voor dat de wapenverkoop aan het geallieerde land werd uitgesteld.
Beinart: En Reagan was niet de enige Amerikaanse president die echte druk op Israël uitoefende. Richard Nixon deed het, en George Bush senior ook.
George Bush senior steunde zes VN-resoluties die kritiek hadden op de acties van Israël. Hij maakte ook leninggaranties aan Jeruzalem afhankelijk van een stop op de bouw van nederzettingen. Waarom praat Biden alleen maar en handelt hij er niet naar?
Beinart: Netanyahu kan gevaarlijk zijn voor Biden. Hij heeft de Republikeinen achter zich, inclusief de grote Joodse organisaties zoals het American Israel Public Affairs Committee (AIPAC). Als Biden het echt gaat opnemen tegen Netanyahu, zullen sommige progressieve Democraten misschien blij zijn, maar het zou heel goed kunnen dat Biden de strijd tegen Netanyahu verliest.
Net als Barack Obama destijds? Hij werd door een Israëlische commentator een ‘papieren tijger’ genoemd.
Beinart: Obama ging naar de Israëli’s met maximale eisen: hij riep op tot een bevriezing van de nederzettingen, en in het begin hoorde daar ook een einde aan de bezetting bij. Maar toen hij vervolgens werd uitgedaagd door Netanyahu en diens Amerikaans-Joodse bondgenoten, gaf hij toe. Zijn Israël-beleid was mislukt.
Waarom luistert Benjamin Netanyahu maar niet naar Joe Biden?
Biden was de vicepresident van Obama. Heeft diens falen hem beïnvloed?
Beinart: Hij heeft zeker gezien hoe de dingen kunnen lopen, en wil dat niet nog een keer meemaken. Ik geloof ook dat Biden oprecht toegewijd is aan de Israëli’s, meer dan aan de Palestijnen. Hij wil niet rommelen met Israël, maar de oorlog en de vernietiging die ermee gepaard gaat laten hem geen keus.
Ook Chuck Schumer, de leider van de Democratische meerderheid in de Senaat en zelf Joods, sprak zich uit tegen Netanyahu en zijn beleid. De oorlog in Gaza is onderdeel geworden van het binnenlandse politieke debat.
Beinart: Schumer wilde Biden uit de wind zetten, hij is waarschijnlijk bang dat Netanyahu diens kansen op herverkiezing zal beschadigen. Hij is ook bang dat Netanyahu de Democraten op de lange termijn van zich zal vervreemden. Schumer heeft groot gelijk dat hij zich daar zorgen over maakt. De steun van de VS voor de Joodse staat is altijd van beide partijen gekomen. De vraag is hoe lang dat zo zal blijven. Israëls oorlog in de Gazastrook is bezig Amerikaans links te remodelleren – wat op zijn beurt gevolgen zal hebben voor de progressieve mainstream. Er is meer steun voor de Palestijnen dan ooit tevoren: solidariteit met de Palestijnen lijkt nu een essentieel onderdeel van de linkse politiek. Die transformatie bevindt zich nog in een vroeg stadium: de meeste Democraten zijn nog aanhangers van Israël. Maar dat zou snel kunnen veranderen.
‘Netanyahu blijft een oplossing voor de Palestijnse kwestie op de lange baan schuiven’
