Onze reporter reist door Ohio: de meest gemiddelde staat van de VS

Swing state Ohio koos na een spookachtige campagne opnieuw voor Donald Trump. ‘Het moet toch mogelijk zijn om met de andere partij te praten?’

Professor Paul Sracic gaat met plezier de uitdaging aan. Hij doceert politieke wetenschappen aan Youngstown State University en voorspelt enkele dagen voor de verkiezingen dat Donald Trump in weerwil van de peilingen zowel in de staat als in het land opnieuw zal winnen. Omdat de peilingen niet deugen, net zomin als ze dat in 2016 deden. Ze houden nog altijd geen rekening met de onzichtbare Trumpkiezers. ‘Stel dat de peiler zegt: “Ik werk aan een poll voor The New York Times.” Tegen de tijd dat het woordje “Times” wordt uitgesproken, legt de Trumpkiezer zijn telefoon neer. Trumpkiezers haten The New York Times. Ze houden niet van universiteiten en ze houden niet van de pers. En wie houdt peilingen? Universiteiten voor de pers.’

Er is een ander soort Trumpkiezer die de peilingen niet haalt: de schuwe Trumpkiezer. ‘De gewone Trumpkiezer is helemaal niet schuw. Je hoeft in de buurt maar te kijken hoe ze zijn spandoeken aan hun trucks ophangen. Soms lijkt hun huis bijna een schrijn voor Trump.’ Maar er zijn andere Trumpsupporters, hoger opgeleid, niet al te arm maar ook niet rijk, een generatie verwijderd van fabriekswerk. ‘Ze hebben nog de arbeidersmentaliteit. Ze houden nog altijd niet van vrijhandel. Dat zijn schuwe Trumpkiezers. Ik ken de eigenaar van een winkel in zo’n buurt, en ik vroeg hem of hij Trumpkiezers kende die niet wilden bekendmaken dat ze op Trump stemden. “Iedereen die ik ken”, was zijn antwoord.’

Sracic voegt er nog een groep aan toe: zwarte mannen. ‘Wat als alle zwarte mannelijke Trumpkiezers hun telefoon niet opnemen als peilers bellen?’

De staat Ohio heeft sinds 1964 altijd voor de winnaar gekozen in presidentiële verkiezingen. Ohio is qua demografie een redelijke afspiegeling van het land, zodanig zelfs dat bedrijven er hun producten uitproberen. De staat ging in 2016 met 8 procentpunten verschil naar Trump. Dat is ook deze keer, volgens gedeeltelijke resultaten, het verschil.

Twee aanpalende kiesdistricten Trumbull County en Mahoning County, met steden als Warren en Youngstown, kenden in 2016 een uiteenlopende uitslag. Trumbull ging voor het eerst sinds mensenheugenis naar de Republikeinse presidentskandidaat. Mahoning, ook traditioneel een Democratisch bolwerk, stemde nog nipt voor Hillary Clinton. Deze keer gingen beide districten naar Trump. Kathy DiCristofaro, die in haar eentje het partijlokaal van de Democraten in Trumbull County bemant, is er het hart van in. ‘We hebben zo hard gewerkt’, zucht ze. ‘Terwijl de Republikeinen op hun handen zaten.’ De enige verklaring die ze vindt, is dat haar kiezers verhuisd zijn, weggetrokken nadat de fabriek van General Motors in Lordstown vorig jaar de deuren had gesloten. ‘Wie kan er nu blij zijn met wat Trump heeft gepresteerd?’

Al goed dat er geen verkiezingsfeest is gepland. Alle vieringen zijn wegens corona afgezegd. Mensen zullen grotendeels bij hen thuis vieren of treuren.

Even eerder gaf Tim Ryan, het voor de tiende keer herkozen Democratisch lid van het Huis van Afgevaardigden voor dit gebied, via Zoom nog een optimistisch interview. Zijn eigen overwinning als ‘broodtrommelpoliticus’ maakte hem optimistisch over de kansen van die andere politicus met een arbeidersafkomst, Joe Biden. Niet voor de staat, maar voor het land. Kathy is na de bekendmaking van het eindresultaat voor Trumbull County (Trump won dit keer met 10 procentpunten, ongeveer het dubbele van 2016) niet zo optimistisch over de nationale winstkansen van haar kandidaat.

Springsteen

Dit was ooit glorieus economisch gebied, maar het kreeg sinds de jaren zeventig de ene opdoffer na de andere te verwerken. Grote staalbedrijven verdwenen, de toeleveringsbedrijven ook. Een stad als Youngstown is – zelfs met de aanwezigheid van een forse universiteit – spookachtig verlaten. Niet voor niets koos Bruce Springsteen Youngstown als titel voor zijn ode aan de staalarbeider: ‘Once I made you rich enough/ Rich enough to forget my name.’

‘Mensen dachten dat het dieptepunt bereikt was, en toen werd het toch nog erger. Dat vat het zowat samen’, zegt politiek journalist David Skolnick, ook iemand die in de dagen voor de verkiezingen een overwinning voor Trump voorspelde, zowel in de staat als in het land. Hij werkte lange tijd bij The Vindicator, de krant van Youngstown. Maar die verdween, wat van Youngstown een van de weinige grotere steden in het land maakt zonder eigen krant. Hij had meer geluk dan sommige collega’s en kon overstappen naar The Tribune Chronicle in buurgemeente Warren, nog zo’n spookstad. ‘In 2016 dachten mensen: we hebben al generaties niets aan politici gehad, laten we kiezen voor een niet-politicus – een zakenman’, zegt Skolnick. ‘Mensen in dit gebied nemen hun stem serieus. Ze denken na over de dingen.’ En dus had hij in de loop van vier jaar een ommekeer verwacht. ‘Maar die is er niet gekomen.’ Dat wil zeggen: elke kiezer heeft een eigen baanvak, met een eigen voorkeur en een eigen waarheid. Voor de ene heeft Trump de gehate vrijhandel aan banden gelegd, de vrijhandelsakkoorden heronderhandeld en perspectief geboden op een betere toekomst. Meer dan perspectief zelfs: hij heeft al welvaart gebracht. Voor de andere heeft hij geen banen naar dit deel van het land gebracht, heeft hij geklungeld in de coronacrisis en mensenlevens verknald. Kortom: hij heeft de zaken nog erger gemaakt.

En wie heeft gelijk?

‘Wel,’ zegt Skolnick, ‘de banen zijn niet gekomen. Dit gebied kende voor corona een minimale economische groei – en dat terwijl elders in het land de economie boomde. General Motors heeft een fabriek gesloten, waar tijdens de verkiezingen van 2016 5000 mensen werkten. Net voor de sluiting waren het er nog 1500. Je kunt dat niet helemaal aan Trump wijten. Men wist allang dat GM weg wilde. Er is een fabriek van elektrische trucks in opbouw, maar die levert voorlopig nog niet zoveel banen op. Er komt een batterijfabriek, maar ook die zorgt nog niet voor heel veel werkgelegenheid.’

Zigzagkiezers

In de dagen voor de verkiezingen moest ik moeite doen om iets van verkiezingsactiviteit mee te maken. Ik kon hier borden in voortuintjes gadeslaan, en met bewoners praten, maar de campagnes werden door corona vooral virtueel gevoerd. Er werd niet aan deuren gebeld. De meetings waren schaars en werden niet zo druk bezocht. Mensen leken met meer vrees dan hoop naar de verkiezingen te kijken. Ik moest vaak terugdenken aan de ‘baanvakken’ van Skolnick als ik mensen aansprak. Nogal wat mensen bleken te zigzaggen tussen de vakken.

Neem Robert Kruppa (54). Ik ontmoette hem tijdens een meeting die Ivanka Trump, dochter en adviseur van de president, op de zaterdag voor de verkiezingen hield in de rijkere gemeente Canfield. Ivanka wilde, in tegenstelling tot haar broers, alleen meetings houden in de buitenlucht, en dus stonden enkele honderden Trumpaanhangers in de kou en de modder. Een van die aanhangers, Thomas Virgarino, had een halloweenkostuum aangetrokken, met een broek in de vorm van Trump. Kruppa keek er schamper naar en besliste dat hij het maar niets vond. ‘Ik denk dat hij wil zeggen dat Trump ons op zijn rug draagt.’

Kruppa werd als Democraat verkozen voor lagere politieke posten. Maar in 2015 wist hij meteen: Trump is mijn man. Hij deed daar, naar de modder kijkend, welhaast lyrisch over. ‘Ik kan het niet uitleggen, maar die man spreekt tot mij. Dat heb ik nog nooit gehad met een politicus.’ Trump heeft volgens Kruppa de plaatselijke economie wél in een hogere versnelling gekregen. Samen met zijn broer leidt hij een bedrijf in Warren. Ze hebben een afdeling moeten sluiten, zei hij, omdat er gewoonweg geen werknemers meer te vinden waren. En hij is helemaal gewonnen voor Trumps ingrepen tegen vrijhandelsakkoorden, en met name tegen China. ‘Andere presidenten hebben beloofd China aan te pakken, Trump heeft het gedaan. Dat is reden genoeg om opnieuw op hem te stemmen.’

Kritiekloos was Kruppa nu ook weer niet: ‘Als de ziekenzorg en de ziekteverzekering beter georganiseerd waren, zouden mijn vrouw en ik nu met pensioen kunnen gaan. Maar we kunnen dat niet omdat we jaarlijks 27.000 dollar aan ziekteverzekering betalen. Met 5000 dollar remgeld voordat je iets terugbetaald krijgt. Barack Obama heeft een regeling in gang gezet – die had gebreken, beginnersfouten, maar hij probeerde het systeem tenminste beter te maken. Ik hoop dat Trump in zijn tweede termijn met iets op de proppen komt.’

En wat als Biden zou winnen? ‘Dan leg ik me daarbij neer. Ik geloof in de wijsheid van de kiezers.’

Hij maakte zich wel zorgen over de kloof die bestaat tussen Trumpkiezers en Trumptegenstanders. ‘Ik praat met jou. Ik ken jou niet. We hebben allebei een mondmasker om. Maar we praten vanuit een soort vertrouwen. Dat vertrouwen wordt af en toe geschonden, maar je gaat ervan uit dat het bestaat. Dat is onze manier van doen.’ Dat vertrouwen is onder Trump verminderd, gaf hij toe. ‘De kloof tussen opinies was voordien al groot, maar het is verergerd onder Trump. Hij houdt ervan de dingen op de spits te drijven. Daar moet hij iets aan doen. Het moet toch mogelijk zijn om met de andere partij te blijven praten?’

Een vrouw trok haar dochter naar zich toe. ‘Als het op beleid aankomt, is Trump mijn man. Als het op persoonlijk gedrag aankomt, moet mijn dochter mij als voorbeeld nemen, niet Trump. Ik zou het niet pikken als zij zou praten als hij, en dat weet ze donders goed. Is het niet?’ De achttienjarige dochter knikte schaapachtig.

Ivanka Trump weekte geen groot enthousiasme los bij de verkleumde, welwillende toeschouwers. Zij was duidelijk niet hun favoriete Trump. Haar boodschap was er een van euforisch optimisme: ‘2021 wordt het beste jaar ooit’, riep ze. En tegen het eind van dit jaar is er een vaccin tegen corona. ‘Mijn vader loste meer beloftes in dan hij er maakte.’ Het volk is wat ertoe doet, zei ze ook, en ze citeerde, namens haar vader, Winston Churchill: ‘De natie heeft het leeuwenhart, ik had het geluk geroepen te zijn om te brullen.’ En ook: ‘Mijn vader heeft in 47 maanden méér voor de bevolking gedaan dan Biden in 47 jaar.’

Mild tevreden toeschouwers trokken hun doorweekte schoenen uit de modder en reden weer weg. ‘Optimisme is een plicht’, concludeerde de vrouw met de achttienjarige dochter. ‘Probeer maar iets opbeurends te bedenken bij een Biden-overwinning.’

Twijfel over Biden

Aan de andere kant van het politieke spectrum vond ik nogal wat twijfels. Evelyn, een zwarte vrouw die werkt als psychologisch adviseur, wilde liever conservatief stemmen, zoals ze meestal heeft gedaan. Ze was niet enthousiast over Biden, ze was niet enthousiast over diens plan om het minimumloon naar 15 dollar per uur op te trekken. Ze was zelfs niet voor gratis hoger onderwijs, hoewel ze zich blauw betaalt aan haar studielening. Maar ze koos voor Biden ‘uit onvermogen om te stemmen op iemand die keer op keer de politie steunt als er een zwarte in dubieuze omstandigheden wordt gedood door de politie. Trump slaagt er niet in de waardigheid in mensen te zien, en zo iemand mag geen president blijven.’

Ashley Reynolds (20) studente marketing, vond ik in Nova Coffee, een koffiehuis in Warren. Zij had net een vroege stem op Biden uitgebracht, hoewel ze zich meer verwant voelt met libertair gedachtegoed of desnoods met Bernie Sanders. ‘Er zijn best wel wat programmapunten van Trump waar ik het mee eens ben. De belastingverlagingen, bijvoorbeeld, en de maatregelen die de werkgelegenheid ten goede kwamen. Maar ik wil niet dat een onbeschofte kerel die verdeeldheid zaait tussen zijn eigen burgers symbool staat voor dit land. Je weet wat hij zei aan de extreemrechtse groep The Proud Boys: “Stand back and stand by.” (‘Hou je in en hou je klaar’, nvdr) Dat was koudweg een oproep tot geweld. Ik wilde met Biden een nuttige stemmen uitbrengen. Trump moet eruit.’

Ze dacht niet dat het zou lukken. Ik hoorde opvallend veel Bidenkiezers verklaren dat ze zouden verliezen.

Op zondag, twee dagen voor de verkiezingen, stapte ik met Katie (33) en Sandee (67) Whipkey door enkele straten van Niles. De hagelbuien wisselden af met perioden van stortregen of zon. Ze brachten verkiezingsfolders rond, uitleg over het stembiljet en een oproep om te stemmen. Hun doelgroep waren geregistreerde Democraten die hun stem nog niet hadden uitgebracht. Zowel Democraten als Republikeinen weten via een intern systeem wie van de eigen geregistreerde kiezers al gestemd heeft, al dan niet per post. De wetgeving is vrij strikt. De brochures mogen niet in de brievenbus gestopt worden. Dus ging Katie per adres op zoek naar mogelijkheden om ze ergens te leggen of te hangen, terwijl Sandee een nieuw pakketje brochures klaarmaakte.

Sandee is een gepensioneerde lerares, Katie doet onderzoek voor de ngo Care naar de problemen voor vrouwen om op machtsposities te belanden. Haar onderzoeksterrein ligt onder meer in Afrika. Ze waren allebei enthousiaste Biden-Harris-supporters. Moeder Sandee vond Biden een goede kandidaat. ‘Hij zal zich goed omringen. Hij heeft een hart voor gewone mensen. Hij zal er alles aan doen om het leven van de mensen te verbeteren.’ Voor allebei was migratie een essentieel en persoonlijk punt. Katie heeft onlangs vanuit het Nederlandse Utrecht gewerkt. Haar vriend is Australiër. Als de migratiewetten onder een tweede termijn van Trump opnieuw strenger worden, zal hij – vreest moeder Sandee – niet in de VS kunnen blijven werken en zal dochter Katie met hem naar het buitenland verhuizen. Katie: ‘De openheid voor migranten heeft dit land altijd interessanter en welvarender gemaakt.’ Maar als Trump herkozen wordt, kun je er donder op zeggen dat de regels verstrengd zullen worden.

Ook zij hoopte dat er na de verkiezingen toenadering zou komen tussen de kampen. Dat was een van de redenen waarom ze Biden een goede keuze vond: hij was een geruststellende figuur, potentieel een brugfiguur.

Opnieuw in Nova Coffee, nu op verkiezingsdag. De rijen aan de stembureaus zijn kort – wat niet verwonderlijk is, aangezien massa’s kiezers in deze regio op voorhand hebben gestemd. Kiezers, voornamelijk vrouwen, tonen in het koffiehuis het ronde stickertje dat bewijst dat ze hun stem hebben uitgebracht. Rashida (50) zegt dat ze de weg van het minste kwaad heeft gekozen: Biden. ‘Trump is niet geschikt voor dit werk. We weten hoe hij het deed als zakenman. Hij liet bedrijven failliet gaan en kwam er telkens weer bovenop. Zo bestuur je geen land. Zo pak je corona niet aan: mensen laten doodgaan en er zelf bovenop komen. Hij beloofde dat hij de jobs zou terugbrengen. Ik hoor het hem nog zeggen tijdens een meeting in Youngstown: “Verhuis niet. Verkoop je huis niet.” Want de welvaart zou terugkeren, de huizen zouden weer duurder worden. Fat chance. Ik werk nog altijd voor 9,5 dollar per uur. Ik woon bij mijn ouders in, we hebben drie inkomens en toch komen we niet rond. Er is niets veranderd. Mijn broer is een Trumpaanhanger, wat niet zo zeldzaam is bij zwarte mannen. Maar we praten, we verschillen geciviliseerd van mening.’

Drie bejaarde vrouwen komen binnen. Ze komen de nakende overwinning van Trump vieren met soep en een bagel. De vrouw met rollator verwacht niet veel van een eventuele verzoening. ‘Wij denken dat zij het land naar de knoppen helpen, en zij denken dat van ons. Het zal niet makkelijk zijn die twee perspectieven samen te brengen.’

De jongen achter de kassa haalt de schouders op: ‘Wie er ook verkozen wordt, we zullen er vier jaar over mekkeren.’