Tucker Carlson na ontslag op ramkoers met Fox News: dreigementen, lekken, een programma op Twitter

Sinds steranker Tucker Carlson enkele weken geleden op non-actief werd geplaatst door rechtse nieuwszender Fox News worden de zaken grimmiger. Niet alleen verliest Fox bakken kijkers, Carlson dreigt met een proces, en kondigde een nieuw programma aan dat in eerste instantie via Twitter zou verspreid worden.

Tucker Carlson is, zacht gezegd, een controversiële figuur. Van een traditionele Republikeinse stem op nieuwszender CNN, die de invasie van Irak verdedigde, ontwikkelde hij zich tot een populist ter rechterzijde van Donald Trump. Hij verafschuwt de steun aan Oekraïne, vindt dat migranten het land ‘vuiler’ maken en concludeerde dat de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 helemaal geen bestorming was. Hij noemde die bestorming eerder dit jaar ‘grotendeels vreedzame chaos. Het waren geen muiters, het waren toeristen’.

In enkele jaren tijd werkte hij zich op tot het kijkcijferkanon van het rechtse Fox News. Hij trok gemiddeld meer dan 3 miljoen kijkers per uitzending. Daar stond tegenover dat meer traditionele bedrijven – gelet op de inhoud – weigerden te adverteren in zijn programma.

Het kwam als een verrassing dat Fox News hem, zonder opgaaf van reden, ontsloeg. Of juister: hem zijn uitzending afnam. De zender bleef hem zijn salaris doorbetalen, volgens een contract dat tot begin 2025 loopt en dat hem volgens The Wall Street Journal 20 miljoen dollar per jaar oplevert. Dat contract verbiedt hem voor een concurrerend medium te werken. Dat hij tot begin 2025 contractueel aan Fox vasthangt, zou betekenen dat Carlson niet voor een publiek kan werken tot na de volgende presidentsverkiezingen.

Het ontslag hield zeker enig verband met de schadevergoeding die Fox News betaalt aan het bedrijf Dominion. In uitzendingen van Fox, onder meer in het programma van Tucker Carlson, hadden advocaten van Donald Trump hun leugens over de stemmachines van Dominion mogen verspreiden en dat noopte Fox op 17 april tot een dure schikking.

Enkele dagen later volgde het ontslag van Carlson. Fox gaf destijds geen reden voor het ontslag, en heeft dat nog altijd niet gedaan. De zender ontkende dat het met de schikking te maken had. Dominion liet weten dat het in de schikking niet had aangedrongen op het ontslag van Carlson. Carlsons ontslag kostte het overkoepelend bedrijf, Fox Corporation, evenveel als de schikking zelf. Het aandeel kende een onmiddellijke daling, met een globaal waardeverlies van 600 miljoen dollar, en het aandeel is sindsdien nog lager gequoteerd.

Instortende kijkcijfers

In de dagen na het ontslag daalde het aantal kijkers voor de avondprogramma’s van Fox News spectaculair. Om 20 uur New York tijd, het uur van Carlson, viel de zender terug op 1,65 miljoen kijkers, iets meer dan de helft van het aantal toen Carlson de uitzending presenteerde. De terugval liet zich ook in latere uitzendingen voelen. Vooral jongere kijkers haakten massaal af. De terugval bij Fox News kwam deels ten goede aan nog rechtsere en meer Trumpgetrouwe concurrenten zoals Newsmax.

Intussen doken in de media video’s op van Carlson, die tijdens ‘dode momenten’ in zijn uitzending kritiek had gespuid op de Fox-leiding. The Wall Street Journal, zoals Fox News eigendom van de familie Murdoch, liet weten dat de topfiguren uit het bedrijf geschokt waren over hoe Carlson zich vernietigend had uitgelaten over de leiding van Fox News. Dat bleek uit zijn privécorrespondentie.

‘Niet hoe witte mannen vechten’

Die privéberichten waren tijdens het vooronderzoek van de Dominionzaak vrijgegeven, maar werden in de procesdocumenten gedeeltelijk, soms grotendeels gecensureerd.

Ineens kwam een van die privéberichten, zonder censuur, bij The New York Times terecht, met de suggestie dat dit racistisch bericht van Carlson had bijgedragen tot het ontslag. In het sms-bericht, gericht aan een producer op de dag na de bestorming van het Capitool, had Carlson het erover hoe hij enkele weken tevoren beelden zag van ‘een groep van Trumpkerels’ die een ‘Antifajoch’ verrot sloegen. ‘Het was drie tegen een, minstens’. ‘Het is duidelijk oneerbaar. Het is niet hoe witte mannen vechten. Maar ineens supporterde ik voor de groep tegen de man, ik hoopte dat ze harder zouden slaan, hem doden.’ ‘Op dat moment ging ergens in mijn brein een alarm af: dit is niet goed voor mij. Ik word iets wat ik niet wil zijn. De Antifagriezel is een mens. Ik hoor me niet te verlustigen aan zijn leed. Dit hoort me te storen.’ ‘Als ik mensen reduceer tot hun politiek, hoe ben ik dan beter dan hij?’

Ook liet de zender aan bevriende kanalen weten dat de kijkcijfers dan wel daalden, maar dat de reclameinkomsten sinds het vertrek van Carlson waren gestegen.

Er werd nog een andere reden aangegeven voor het ontslag, zij het nooit officieel. Carlson is een van de beklaagden in een proces dat een Fox-producer heeft aangespannen tegen de zender. Ze claimt dat er een extreem vrouwvijandige werkomgeving bestond bij Carlson.

Aangekondigd proces

Deze week begon Carlson publiekelijk terug te slaan.

Hij verweet Fox News contractbreuk, volgens een brief die werd doorgespeeld aan nieuwssite Axios, en dreigt met een rechtszaak. Hij beweert dat de bedrijfsleiding zich ertoe had verbonden geen schikking met Dominion te treffen die een deel van de schuld bij Carlson zou leggen (hij argumenteert dat hij méér dan anderen bij Fox tegen de advocaten van Trump heeft geargumenteerd, en minder dan anderen een spreekgestoelte had geboden aan de valse informatie over Dominion). Hij stelt dat het lekken van opnames en berichten bedoeld is om hem te ondermijnen, en wijst met de vinger naar Irena Briganti, de pr-verantwoordelijke van Fox die volgens hem pogingen heeft ondernomen om hem ‘in verlegenheid te brengen en tussen te komen’ om Carlsons toekomstige tewerkstelling te bemoeilijken. Hij dreigt ermee haar privécommunicatie met onder meer The New York Times in het kader van een dagvaarding te laten opvragen. Ook grote baas Rupert Murdoch zou voor de rechter gebracht worden om zich te verantwoorden voor zijn woordbreuk tegenover Carlson.

Ongeveer tegelijk met die brief kondigde hij een nieuw programma aan, dat hij eerstdaags via Twitter zou verspreiden, in afwachting van een andere locatie. Zo’n programma zou bijna zeker aangevochten worden door Fox News als een contractbreuk door Carlson.

Wordt vervolgd.