Volgens The Economist ondermijnt president Andrés Manuel López Obrador de democratie in Mexico. Heeft het invloedrijke opinieblad een punt?
‘In een wereld geteisterd door autoritaire populisten’, lazen we eind mei in The Economist, ‘ontsnapt de president van Mexico aan de schijnwerpers.’ Het Britse tijdschrift noemt Andrés Manuel López Obrador of AMLO, die in 2018 werd verkozen, in één adem met de Hongaarse premier Viktor Orbán in Hongarije, de Indiase premier Narendra Modi en de Braziliaanse president Jair Bolsonaro, en besluit: ‘Hij is een bedreiging voor de democratie.’ AMLO heeft onder meer juridisch twijfelachtige referenda over infrastructuurprojecten gehouden, zo schrijft The Economist, hij heeft veel overheidstaken aan het leger toevertrouwd, en heeft bezuinigd op de budgetten van waakhondinstellingen of ze volgestopt met supporters.
Ik heb in dit land nog nooit zo veel geweld meegemaakt als nu.
AMLO doet de kritiek af als ‘propaganda’. Volgens José Raúl Vera López is ze niet uit de lucht gegrepen. De emeritus bisschop van Saltillo, die in 2012 genomineerd werd voor de Nobelprijs voor de Vrede, is hard voor de president. ‘Ik heb in dit land nog nooit zo veel geweld meegemaakt als nu’, zegt hij.
Waarin is dat geweld volgens u geworteld?
José Raúl Vera López: Om te beginnen in de grote ongelijkheid. De overgrote meerderheid van de bevolking is extreem arm en een kleine elite is ongelofelijk rijk. Neem de inheemse bevolking: indianengemeenschappen in het zuiden verliezen hun vruchtbare grond, onder meer door bedrijven die er waterreservoirs aanleggen om energie te produceren. Het gevolg is dat veel mensen naar de grote steden trekken, op zoek naar werk. Daar komen ze vaak van de regen in de drup.
De tweede factor is corruptie. In de aanloop naar de tussentijdse verkiezingen van afgelopen zondag waren verschillende kandidaten van Morena, de partij van de president, betrokken bij schandalen. Politici die openlijk vertellen dat ze die corruptie willen aanpakken, betalen daar algauw de ultieme prijs voor.
En dan zijn er nog de drugskartels, natuurlijk. In sommige regio’s staan mensen gedwongen een percentage van hun inkomsten af aan hen. Afpersing en kidnapping zijn er dagelijkse kost.
AMLO heeft een nationale garde opgericht met dertigduizend agenten. Kan die geen vuist maken tegen het geweld?
Vera López: Nee. Ze moet zogezegd de veiligheid van alle burgers garanderen, maar in sommige regio’s is migranten tegenhouden haar enige prioriteit. Het punt is: veiligheid kán niet alleen door de politie of het leger gegarandeerd worden.
Welke oplossingen ziet u dan?
Vera López: Op korte termijn heeft Mexico sterke instellingen nodig. Het gerecht, bijvoorbeeld, moet zijn werk kunnen doen. Op lange termijn heb je een gemeenschap nodig die haar schouders zet onder een rechtvaardige samenleving, zo simpel is het. En AMLO is niet de man die daarvoor zal zorgen – hij is niet de messias, zoals The Economist waarschuwt. In zijn toespraken beweert hij dat hij aan de kant van de arme bevolking staat. Maar als dat waar was, zou dit land er toch niet zo erg aan toe zijn?
