‘Ondanks de Kamala-hype moeten we ons blijven voorbereiden op een tweede Trump-tijdperk’

Het Europese enthousiasme voor de kandidatuur van Kamala Harris is groot, en terecht. Als uitdager van Donald Trump is de Democratische presidentskandidate een veel betere keuze dan huidig Amerikaans president Joe Biden. Maar de spectaculaire switch bij de Democraten mag Europa niet blind maken voor de gevaren. Ondanks de Kamala-hype moeten we ons blijven voorbereiden op een tweede Trump-tijdperk. Dat is een veel slechter, maar niet minder plausibel, scenario. En het grootste gevaar zit in Rusland.

Na alle limoengroene ‘brat’-posts op Instagram en de aan euforie grenzende hoera-stukken in de klassieke media zouden we bijna vergeten dat het lang niet zeker is dat Harris het haalt, wel integendeel. Naar alle waarschijnlijkheid wordt het in november een spannende race in een verdeeld land, met burgers die met getrokken messen tegenover elkaar staan, en met de democratie als inzet. Dan gaat het niet alleen over de Amerikaanse democratie, maar ook over die in Oekraïne, en bij uitbreiding die in Europa. Als Trump wint, dan is dat zonder enige twijfel goed nieuws voor Vladimir Poetin. En slecht nieuws voor ons.

Harris is net als Biden een overtuigd voorstander van militaire steun voor Oekraïne in de oorlog die Rusland ondertussen een slordige 2,5 jaar geleden is begonnen. Biden heeft zijn huidige vicepresident verschillende keren in zijn plaats naar topconferenties gestuurd om er de Verenigde Staten te vertegenwoordigen, bijvoorbeeld naar de veiligheidstop in München in februari of de internationale top voor de vrede in het Zwitserse Luzern vorige maand. Het was daar dat Harris – nog maar eens – de hand van president Volodymyr Zelensky drukte.

Dat was meer dan wat symboliek. Niet alleen zei ze haar onverminderde steun aan hem toe, Harris bracht ook anderhalf miljard dollar mee voor de Oekraïense president, onder meer voor de energiesector en voor humanitaire hulp. Dat is klein bier vergeleken bij het andere Amerikaanse hulpprogramma dat een aantal maanden geleden werd opgetuigd, maar ook daar speelde haar partij een cruciale rol. Na veel ruzies en nog meer koehandel met de Republikeinen keurde het Amerikaanse Congres in april al een veel breder pakket van ongeveer 60 miljard dollar goed, waaronder ook 14 miljard voor wapens en munitie.

Als Trump wint, dan is dat zonder enige twijfel goed nieuws voor Vladimir Poetin. En slecht nieuws voor ons.

Het is niet dat de rest van de wereld niks doet. Afgelopen februari, toen het Amerikaanse steunpakket nog muurvast zat in de politieke molen van Washington, was er de toezegging van de Europese Unie voor 50 miljard euro, ondanks het tegenstribbelen van de Hongaarse premier Viktor Orbán. Recenter kwam daar nog een lening van 50 miljard euro van de G7 bovenop, met de interesten van Russische bevroren tegoeden, al zal die deal wellicht pas in oktober helemaal rond zijn. Zelensky reageert iedere keer met dankbaarheid. Tegelijk is hij de eerste om uit te leggen dat zijn leger op het slagveld met die schijnbaar fabelachtige sommen helemaal niet zo ver komt.

Met Donald Trump aan het stuur wordt de oorlog in Oekraïne veel riskanter. Het is niet zo dat Kamala Harris níét streng zal optreden tegen Europese landen die niet hun deel van de NAVO-inspanningen doen – over de notoir slechte leerling België vindt u deze week meer in Knack. Het is ook niet zo dat de Amerikaanse bocht in het buitenlandbeleid, weg van Europa naar China en Taiwan, onder Harris teruggedraaid zal worden. Die shift was bijvoorbeeld ook onder de Democratische president Barack Obama al duidelijk merkbaar. Maar zo bruin als Trump zal Harris het niet bakken. Vorig jaar zei Trump dat hij de oorlog in Oekraïne in 24 uur kan beëindigen. De facto zou dat zo goed als zeker betekenen dat Oekraïne een groot deel van zijn grondgebied zal verliezen.

Na maanden van voorbereiding en training zijn de F16’s van NAVO-lidstaten klaar voor de strijd in Oekraïne. De komende weken moeten ze helpen om, zo zegt Zelensky, het ‘luchtruim te deblokkeren’. Maar op de grond blijven de Russen geregeld door de Oekraïense verdedigingslinies breken. Het is niet eens zeker dat het Oekraïense leger de dure westerse vliegtuigen goed zal kunnen beschermen.

Dat wordt allemaal veel erger als Trump opnieuw aan de macht komt. Mocht hij opnieuw president worden, dan zal de bescherming voor Amerikaans militair materieel niet eens meer nodig zijn. En dan zou Poetin opnieuw, na de annexatie van de Krim in 2014, een grote geopolitieke overwinning behalen.