‘Onbegrijpelijk dat EU-landen de strijd tegen de Houthi’s mijden’

De EU helpt niet mee aan de operatie om de Rode Zee te beveiligen tegen de Houthi’s. Veel lidstaten willen niet onder Amerikaans commando vallen. ‘De EU wil een eigen geopolitieke unie zijn, maar dan moet je vuile handen durven maken’, schrijft René van Rijckevorsel (EW).

Herinnert u zich AUKUS nog? Dat acroniem staat voor het trilaterale veiligheidspact van Australië, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, dat in 2021 is aangekondigd. De drie landen delen, met Canada en Nieuw-Zeeland, ook inlichtingen met elkaar in de zogenoemde Five Eyes-samenwerking.

Uitgerekend de AUKUS-landen en Canada (plus Bahrein) vormen de coalitie die in de nacht van 11 op 12 januari vanaf zee de aanval opende op de Houthi’s in Jemen. De sjiitische terreurgroep bestookt sinds de Israëlische inval in Gaza westerse koopvaardijschepen in de Rode Zee, uit solidariteit met de Palestijnse terreurbeweging Hamas en Gaza. Net als Hamas worden de Houthi’s door Teheran gesteund.

De Rode Zee en het Suezkanaal zijn de belangrijkste doorvoerroute naar de oostkust van Noord- Amerika en vooral naar Europa. Sinds de Houthi’s hun raketaanvallen begonnen, daalde het aantal containerschepen daar met 90 procent. Zij varen nu om Afrika heen, wat de tocht met zeker tien dagen verlengt – en de vervoerde producten veel duurder maakt.

Hautaine landen

Doorvoer naar Europa? Waar zijn de lidstaten van de Europese Unie in de coalition of the willing die de terreur van de marionetten van Iran in Jemen wil stoppen? Die zijn weer eens nergens te bekennen.

(Lees verder onder de preview.)

Frankrijk, Duitsland, Italië en Spanje trokken zich begin januari terug uit een coalitie van twintig landen die de Rode Zee zou beveiligen omdat de operatie niet onder de vlag van de Europese Unie, NAVO of de Verenigde Naties viel, maar onder Amerikaans commando. De Fransen zijn nog altijd gepikeerd over AUKUS, omdat door die samenwerking een grote Australische onderzeebootorder in Frankrijk werd geannuleerd ten faveure van Amerika.

Het enige Europese land dat, met een staf­officier, meedoet in de Rode Zee, is Nederland, dat met de Rotterdamse haven groot belang heeft bij vrije doorvaart. De Nederlandse opstelling getuigt van meer verantwoordelijkheidsgevoel dan die waarvan de grote Europese landen blijk geven. Deze hautaine landen willen niet onder Amerikaans commando vallen, en zien liever met de handen op de rug toe hoe de AUKUS-landen de handel van en naar Europese havens veilig willen stellen.

Onbeduidend hoekje van de wereld

Gedoe over wie de operatie leidt – of angst voor escalatie van de conflicten in het Midden-Oosten – zou voor EU-landen geen belemmering mogen zijn om zich aan te sluiten bij de westerse coalitie in de Rode Zee. De kans daarop is klein. Publieke steun voor de operatie bleef zelfs bangelijk uit in Brussel. Pro-Palestijnse media in Europa framen de aanval op de Houthi’s als een pro-Israël-operatie en de Europese Unie durft niet meer te nadrukkelijk pro-Israël zijn, zoals – terecht – meteen na de terreuraanval van Hamas op 7 oktober.

(Lees verder onder de preview.)

Tegelijk wil de Europese Unie naar eigen zeggen een geopolitieke unie zijn. Economie en dus handel zijn ook geopolitiek. Om de eigen belangen te beschermen, moet je vuile handen durven maken. Als je dat niet doet, dreig je een onbeduidend, nuffig hoekje van de wereld te worden. En dan moet de mogelijke tweede ambtstermijn van Donald Trump nog beginnen. ‘Je moet begrijpen dat als Europa wordt aangevallen, we je nooit zullen komen helpen en steunen,’ zou Trump in 2020 hebben gezegd tegen de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, aldus de Franse Europese Commissaris Thierry Breton.

Dat de EU-landen – met uitzondering van Nederland – de Amerikanen en hun AUKUS-vrienden het vuile werk in Jemen laten opknappen, maakt hun veiligheidspositie er niet beter op.