Oekraïnes nieuwste wapen: de zelfgebouwde zeedrone

Boven de Zwarte Zee hebben Oekraïense maritieme drones twee Russische helikopters neergehaald. Het nieuwe, betaalbare wapen kan de machtsverhoudingen op zee veranderen.

Het zijn beelden die rechtstreeks uit een actiefilm lijken te komen: een camera op een klein vaartuig dat maar net boven het wateroppervlak uit lijkt te komen, registreert hoe een helikopter het vuur opent. Links en rechts van de camera spat het water op door inslaande kogels, die hun doel net missen. Uiteindelijk slaagt het vaartuig erin de helikopter in het vizier te nemen. Een raket schiet de lucht in. Raak.

Veel oorlogsschepen beschikken over luchtafweersystemen, die meestal door bemanningsleden aan boord worden bediend. In het geval van dit bootje zat de ‘kapitein’ wellicht veilig op het Oekraïense vasteland.

Kennelijk zijn de Oekraïners er dus in geslaagd om met een onbemande zeedrone een dure Russische gevechtshelikopter neer te halen. Oekraïense ingenieurs hebben vermoedelijk een Sovjet R-73-raket gemonteerd op een V5 Magura-drone. De R-73 is oorspronkelijk een lucht-luchtraket met infraroodgeleiding, die normaal gesproken door gevechtsvliegtuigen wordt afgevuurd en een bereik van 20 kilometer heeft. Vanaf de grond afgevuurd is dat bereik waarschijnlijk korter, omdat de motoren van lucht-luchtraketten niet ideaal zijn om hoogte te winnen. Oekraïense maritieme drones hebben al eerder Russische helikopters met machinegeweren aangevallen, maar dit lijkt de eerste succesvolle aanval met een raket te zijn.

Kamikazedrone

De Magura (Maritime Autonomous Guard Unmanned Robotic Apparatus) is een van de modernste Oekraïense maritieme drones en kan naast verkenningstaken ook voor gevechtsmissies worden ingezet. Daarbij kan het vaartuig worden uitgerust met explosieven om als kamikazedrone te fungeren. Het heeft een bereik van 800 kilometer en haalt snelheden tot 80 kilometer per uur.

De Magura is een succesvolle aanvulling op andere experimenten in het arsenaal van Oekraïne. Ingenieuze technici hebben bijvoorbeeld Sovjet Buk-luchtverdedigingssystemen aangepast zodat ze werken met Amerikaanse Sea Sparrow-raketten.

Oekraïne en het Westen kampen met een gebrek aan productiemogelijkheden voor luchtafweerraketten. Met deze onconventionele constructies kunnen raketten worden ingezet die al waren afgedankt of voor andere doeleinden bedoeld waren.

Zwarte Zeevloot

Als het Oekraïners lukt hun luchtafweerdrones in serie te produceren, zal dat gevolgen hebben voor de Zwarte Zee. Russische helikopters zoals de Mi-8 worden daar gebruikt om jacht te maken op Oekraïense kamikazedrones, die een bedreiging vormen voor de Russische Zwarte Zeevloot en al meerdere schepen tot zinken hebben gebracht. De zeedrones hebben daarbij diverse voordelen. Door hun kleine formaat zijn ze vooral ’s nachts moeilijk te detecteren en kunnen ze eenvoudig achter vijandelijke linies glippen. Ze zijn onbemand en niet peperduur, wat hun verlies minder pijnlijk maakt. Een V5 Magura kost ongeveer 250.000 euro. De raketten zijn, afhankelijk van het model, vermoedelijk iets duurder. Met twee raketten kost een systeem waarschijnlijk ongeveer een miljoen euro. Ter vergelijking: een Russische Mi-8 kost minstens tien miljoen euro.