Denis Sjmyhal (47) is sinds maart 2020 premier van Oekraïne. De econoom is afkomstig uit Lviv, in het westen van het land, en werkte lange tijd in de energie-industrie voordat hij in 2019 een carrière in de politiek begon. Hij maakt deel uit van het team rond president Volodymyr Zelensky.
De ontmoeting met Sjmyhal vindt plaats in de afgegrensde regeringswijk van Kiev. De premier ontvangt zijn gasten in een vergaderzaal in de kelder van het kabinetsgebouw. Sjmyhal draagt een olijfgroen jasje over een olijfgroen poloshirt, achter hem aan de muur hangt een door kinderen beschilderde Oekraïense vlag.
Oekraïne kreeg midden in de oorlog de status van kandidaat-lid van de EU. Wat zijn de gevolgen daarvan voor uw land?
Denis Sjmyhal: De status van kandidaat-lid brengt bepaalde verplichtingen voor ons mee. Meer dan 90 procent van de Oekraïners wil dat Oekraïne lid wordt van de EU. Zowel de regering als de president heeft maximale inspanningen geleverd om de ‘zeven aanbevelingen’ te vervullen.
De ‘zeven aanbevelingen’ zijn de voorwaarden waaronder de EU Oekraïne in juni de status van kandidaat-lidstaat heeft verleend. Zij betreffen bijvoorbeeld de hervorming van het gerechtelijk apparaat en de oprichting van instanties voor corruptiebestrijding.
Sjmyhal: Het zijn concrete punten, zoals de benoeming van een hoogste onderzoeksrechter voor anticorruptie. Die benoeming is er intussen. En er loopt een procedure voor de aanstelling van de directeur van het Bureau voor corruptiebestrijding. Nu is alles in handen van de Europese Commissie. Mijn regering en ik hebben erop aangedrongen dat de Commissie zo snel mogelijk zou handelen. En we hopen in het najaar op de definitieve beoordeling van de manier waarop we de zeven aanbevelingen hebben gevolgd, zodat nog dit jaar de toetredingsonderhandelingen kunnen starten.
Dat is wel heel snel.
Sjmyhal: Wij nemen onze verantwoordelijkheid zodat de Commissie snel kan handelen. En dat moet ook, zeker tegen de achtergrond van de politieke schandalen en corruptie. We willen onze westerse partners laten zien dat we een nultolerantie hanteren.
Meer dan 90 procent van de Oekraïners wil dat Oekraïne lid wordt van de EU.
Na beschuldigingen van corruptie in de pers zijn er in uw regering net nog ontslagen gevallen. Het ging over verrijking bij de aankoop van generatoren en te hoge aankoopprijzen van voedsel voor het leger. Er werd een viceminister opgepakt.
Sjmyhal: Zoals ik al zei, er geldt nultolerantie voor corruptie. Bij verdenking van corruptie volgt meteen ontslag. Beschuldigingen die in de media verschijnen, moeten door de autoriteiten worden onderzocht, en als zij worden bevestigd, nemen wij harde beslissingen.
Welk effect heeft de oorlog op de corruptie in het land? Enerzijds is de samenleving nu gevoeliger voor ambtenaren die zich verrijken, anderzijds is er op het vlak van overheidsaankopen veel improvisatie noodzakelijk geweest.
Sjmyhal: De oorlog vereiste snelle beslissingen en veel procedurele regels en beperkingen werden opgeheven om aanbestedingen te versnellen. Helaas heeft dat er wellicht toe geleid dat enkele mensen daarvan wilden profiteren. We beseffen dat we nu al moeten terugkeren naar de procedures en veiligheidsmaatregelen van voor de oorlog.
Het is bijzonder dat Oekraïne midden in de oorlog kandidaat-lidstaat is geworden, maar overschat u de snelheid van het proces niet? Wanneer hoopt u lid te zijn van de EU?
Sjmyhal: Toen we onze officiële aanvraag voor lidmaatschap indienden, werd ons verteld dat het gewoonlijk twee jaar duurt om de status van kandidaat-lid te krijgen. Wij werden al na 120 dagen kandidaat. Nu we aan de zeven vereiste punten willen voldoen, zegt men dat het weer twee jaar zal duren. Over enkele maanden zullen we alle eisen hebben vervuld. Dan kunnen de toetredingsonderhandelingen beginnen. Ik ben ervan overtuigd dat we het in twee jaar tijd voor elkaar krijgen. Onze ambitie is om eind 2024 formeel klaar te zijn voor het lidmaatschap. De beslissing daarover ligt dan niet meer bij ons, maar we doen er alles aan om klaar te zijn.
In minder dan twee jaar?
Sjmyhal: Ja. Dat hebben we eind 2022 aangekondigd, en de klok tikt al. Eind vorig jaar hebben we tijdens elke zitting van het parlement tien à vijftien documenten over EU-integratie aangenomen. In normale tijden en in een gewoon land zou elk daarvan aanleiding geven tot discussies en traag door het parlement worden geloodst. Bij ons worden dergelijke discussies niet gevoerd, wij schieten snel op.
Copyright: Der Spiegel
Oorlog in Oekraïne: alles wat u moet weten
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
