Nog een probleem erbij voor Biden: jongere kiezers keren zich af van ‘Genocide Joe’

De oorlog in Gaza en zijn steun aan Israël dreigen VS-president Biden twee kiezersgroepen te kosten, die hem in 2020 ondersteunden: moslims en jongeren.

Het was eerder deze week een opmerkelijk moment in de persbriefing van John Kirby, woordvoerder van het Witte Huis inzake veiligheid en buitenland. Een journalist vroeg hem wat hij vond van de nieuwe scheldnaam voor zijn baas: ‘Genocide Joe’. Die scheldterm doet de ronde in pro-Palestijnse kringen die vinden dat president Biden te weinig doet om een bloedbad in Gaza te vermijden/beëindigen.

Een rechtengroep uit New York heeft in naam van Palestijnse groepen en individuen een proces tegen de president aangespannen, waarin betoogd wordt dat Israëls acties in Gaza de term ‘genocide’ verdienen. De president heeft volgens de aanklacht, als leider van de grootste bondgenoot van Israël, en de grootste leverancier van militaire steun, zijn plicht verzuimd om die ‘genocide’ te voorkomen.

Pro-Palestijnse manifestanten en ontgoochelde jongeren balden de aanklacht en hun eigen afkeuring voor de president samen tot ‘Genocide Joe’.

Woordvoerder Kirby vatte de term eerst onder de noemer van vrijheid van meningsuiting. ‘We maken ons geen zorgen over bijnamen en autostickers’, zei hij.
Vervolgens ging hij in de tegenaanval: ‘Ja, er zijn te veel burgerslachtoffers in Gaza … En ja, we drukken er bij de Israëli’s op dat ze zo voorzichtig mogelijk moeten zijn. Maar Israël probeert de Palestijnen niet van de kaart te vegen. Israël probeert Gaza niet van de kaart te vegen. Israël probeert zich te verdedigen tegen de dreiging van een terroristische genocide. Als we dat woord willen gebruiken, laten we het dan correct gebruiken.’

(lees verder onder de preview)

Dat is ten voeten uit de positie van president Biden. Hij heeft een lange geschiedenis met Israël. Hij komt tot vervelens toe terug op een ontmoeting in 1973 met toenmalige premier van Israël Golda Meir. Het gebeurde kort voor het uitbreken van de Jom Kipoeroorlog. In zijn eigen herinnering maakte Biden zich zorgen over de toekomst van Israël. Meir stelde hem gerust: ‘Wij Israëli’s hebben een geheim wapen. We kunnen nergens anders heen.’

Biden vertelde de anekdote ook weer tijdens een recent bezoek aan het land. ‘Vandaag zeg ik aan Israël’, ging hij verder: ‘De VS gaan ook nergens heen. We zullen aan uw zijde staan.’

Tijdens datzelfde bezoek gaf de Amerikaanse president een soort vaderlijk advies aan Israël om niet verteerd te worden door woede. ‘Na (de aanslagen van) 11 september waren wij in de VS woedend. We zochten en kregen gerechtigheid, maar we maakten ook fouten.’ Fouten door te veel woede.

Sinds de Hamas-aanval van 7 oktober heeft Biden standvastig en openlijk Israël ondersteund. Hij pleitte weliswaar ook voor humanitaire pauzes (als verschillend van een staakt-het-vuren, dat hij afwijst), voor een tweestatenoplossing, en betreurde de burgerslachtoffers in Gaza.

Bij een deel van de achterban is de onvoorwaardelijke politieke, financiële en militaire steun aan Israël, gekoppeld aan de niet meteen gevolgde adviezen over het ontzien van de burgerbevolking van Gaza, en zonder concreet plan dat een tweestatenoplossing dichterbij brengt, in het verkeerde keelgat geschoten. Dat ongenoegen gaat van The Squad, de jongere, meer radicale Democratische leden van het Huis van Afgevaardigden, tot moslims en grote groepen jongeren.

Bernie Sanders versus Hamas

Het is voor een deel een kwestie van generaties. Senator Bernie Sanders, het linkse boegbeeld dat doorgaans op één lijn zit met The Squad, is meer uitdrukkelijk voor langere humanitaire pauzes dan Biden, maar ook hij wijst, zoals de president, een staakt-het-vuren af. Dat maakte hij duidelijk in tv-interviews en mededelingen. ‘Hamas’, schreef hij in zo’n mededeling op 16 november, ‘was glashelder, zowel voor als na zijn barbaarse aanval op 7 oktober. Het doel van de organisatie is permanente oorlog en de vernietiging van Israël. Vorige week nog verklaarde Hamas-zegsman Taher El-Nounou aan The New York Times: “Ik hoop dat de staat van oorlog met Israël permanent wordt aan alle grenzen, en dat de Arabische wereld aan onze zijde zal staan”. Ik snap niet goed hoe je een staakt-het-vuren onderhandelt met een terreurorganisatie die een permanente oorlog toegedaan is.’

Dat ligt dicht bij wat Biden stelde: ‘Zolang als Hamas vasthoudt aan de ideologie van vernietiging, staat een staakt-het-vuren niet gelijk met vrede’.

Dat het een generatiekwestie is, blijkt uit opinieonderzoek. Volgens een peiling van NBC is 70 procent van de kiezers tussen 18 en 34 gekant tegen de manier waarop Biden deze oorlog aanpakt. In de rest van het kiespubliek ligt dat beduidend lager, en nog een stuk lager bij oudere Democraten. Uit een andere peiling blijkt dan weer dat 48 procent van de jongere leeftijdsgroep – 18 tot 34 – vindt dat Israël te hard reageert in Gaza. Over alle leeftijdsgroepen heen is dat 38 procent.

In bepaalde subgroepen is de afkeuring van Bidens aanpak nog groter. Moslims, die in 2020 in grote meerderheid voor Biden kozen, verklaren nu dat ze dat niet zullen doen. En uitgesproken Democratische kiezers onder studenten, die The Washington Post contacteerde, tonen hun twijfels over een nieuwe of eerste stem voor Biden.

De jongere generatie, aldus de krant, wijst, meer dan vorige generaties, de rechtse regering van premier Netanyahu af, de blokkade van Gaza, de bezetting van de Westelijke Jordaanoever en legt het verband tussen de behandeling van minderheden in de VS en Palestijnen in Gaza en de bezette gebieden.

(Terloops: Biden ging midden oktober op bezoek bij Netanyahu, die hij tot 7 oktober als president nauwelijks had gesproken. Netanyahu had zich openlijk tegen president Obama gekeerd en voor diens opvolger Trump gekozen. Dat zinderde nog na. Hoewel ze sinds 7 oktober geregeld contact hebben, zijn Biden en Netanyahu geen politieke vrienden.)

De Palestijnse kwestie is persoonlijk

Een van de jongeren die The Washington Post sprak, is Breah Marie Willie (19). Ze zal in november 2024 voor het eerst stemmen in presidentiële verkiezingen. Ze is ontgoocheld dat Biden nieuwe olieprospectie in Alaska mogelijk maakte, en dat hij geen valabele Democratische tegenkandidaat heeft, maar het meest van al zit zijn aanpak inzake Gaza haar dwars. ‘We (de studenten, red.) hebben allemaal TikTok, we hebben allemaal Instagram. En het is eerlijk gezegd alsof we afstandsrelaties begonnen te krijgen met mensen in Palestina.’ Dit is niet zomaar buitenlandse politiek voor haar. Dit is persoonlijk. Zij en haar vriendenkring aan de University of Michigan in Ann Arbor gebruiken de aanduiding ‘Genocide Joe’ als ze het over de president hebben.

Zowel deze Democratische studenten als de moslimkiezers vinden niet meteen een alternatief in Donald Trump, die al beloofde zijn moslimban opnieuw in te voeren. Maar de onafhankelijke en Groene kandidaten Cornel West en Jill Stein kunnen wel een optie worden. Of kiezers kunnen wegblijven van de stembus. De genoemde Breah Marie Willie overweegt een stem op een derde kandidaat, ook al zou dat de kansen van Trump verbeteren. Moslims vormen geen groot percentage van het kiespubliek, maar in een staat waar ze wel talrijker zijn, zoals Michigan, kunnen ze doorwegen. Hillary Clinton verloor de staat in 2016 met minder dan 11.000 stemmen, Biden won in 2020 met goed 150.000 stemmen voorsprong.

Biden en zijn team zijn zich bewust van het probleem. Sinds de vraag aan woordvoerder Kirby worden de de persoonlijke tussenkomsten van de president in de verf gezet. Hij oefende druk uit op de partijen om het bestand rond te krijgen, waarbij gijzelaars vrijkomen en meer noodhulp Gaza bereikt. Dat meldde The Wall Street Journal. Hij belde zaterdag met de emir van Qatar om dat bestand weer vlot te trekken op een moment dat Hamas bezwaren maakte. Dat liet het Witte Huis weten.

Het is nog bijna een jaar alvorens het land een nieuwe president kiest. Tot dan kan er nog veel gebeuren. Maar met grote twijfels rond de leeftijd van Biden, met zijn dramatische onpopulariteit en met twijfels rond zijn aanpak van de economie, kan hij een onpopulair buitenlands beleid missen.