Nog altijd stroomt Belgisch ontwikkelingsgeld via belastingparadijzen

© EPA
Kristof Clerix
Kristof Clerix Onderzoeksjournalist

Anno 2016 stromen nog altijd miljoenen euro’s Belgisch ontwikkelingsgeld via notoire belastingparadijzen zoals de Bahama’s. Dat blijkt uit de Bahamas Leaks.

In de 1,3 miljoen gelekte documenten van het Bahamaanse bedrijfsregister -die Knack via een samenwerking met Süddeutsche Zeitung en het Internationaal Consortium van Onderzoeksjournalisten (ICIJ) kon inkijken- loopt er ook één spoor rechtstreeks naar de Belgische staat. Sinds 15 februari 2007 staan immers twee Belgen in het bedrijfsregister geregistreerd als directeur van de offshore Caseif Corporation II Ltd. Dat bedrijf investeert in kleine ondernemingen in Centraal-Amerika die weinig of geen toegang hebben tot langetermijnfinanciering.

De twee Belgen namen hun functie op namens de Belgische Investeringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden (BIO), die investeert in de ontplooiing van bedrijven in ontwikkelingslanden. De oprichting van BIO in 2001 werd voor de helft gefinancierd door de Belgische staat.

In 2012 onthulde 11.11.11., de koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging, reeds dat meer dan 111 miljoen euro van het Belgische budget voor Ontwikkelingssamenwerking via BIO langs belastingparadijzen passeerde. 11.11.11. benadrukte toen dat uitgerekend belastingparadijzen een nefaste rol spelen voor ontwikkeling: door fiscale constructies in belastingparadijzen lopen ontwikkelingslanden heel wat inkomsten mis.

‘Die zogenaamde belastingparadijzen laten toe onze projecten goed te structureren’, reageerde toenmalig BIO-topman Hugo Bosmans in MO*. ‘In sommige ontwikkelingslanden heb je zo goed als geen financieel instrumentarium. Wat moet je daar doen? Belastingen betalen. Die gaan dan naar de staat. Is de staat in die landen betrouwbaar? Wij wensen het geheel zo te structureren dat het in het belang is van de private onderneming in de ontwikkelingslanden.’

Na de publicatie van het 11.11.11.-rapport volgde een parlementair debat en een doorlichting van BIO. Op voorstel van toenmalig minister van Ontwikkelingssamenwerking Jean-Pascal Labille (PS) keurde de ministerraad in 2013 een wetsontwerp goed dat BIO hervormde. Begin 2014 verscheen de tekst in het Staatsblad: investeringsmaatschappijen, fondsen en ondernemingen gevestigd in belastingparadijzen komen niét in aanmerking voor investeringen van BIO.

‘Kort hierna volgde er een akkoord tussen BIO en de Belgische staat -als hoofdaandeelhouder- om werk te maken van het afbouwen van alle investeringen in deze belastingparadijzen tegen eind 2017’, reageert BIO- communicatieverantwoordelijke Tom De Latte. ‘Die periode moet BIO toelaten de investeringen te beëindigen zonder de ontwikkelingsimpact volledig teniet te doen, zonder (te veel) verlies te maken en rekening houdend met de contractuele verplichtingen.’

Nu, ruim 2,5 jaar na de publicatie van de nieuwe wet, blijkt uit de Bahamas Leaks dat BIO haar investering in Caseif II op de Bahama’s nog altijd niet volledig heeft afgebouwd. Het project staat ook nog steeds vermeld op de website van BIO.

‘Het klopt dat BIO in het adviescomité van het fonds [Caseif Corporation II Ltd] zetelt en regelmatig rapporten ontvangt. We zien erop toe dat we zoals overeengekomen met de Belgische overheid tegen eind 2017 deze investering correct kunnen stopzetten’, zegt De Latte. ‘BIO heeft momenteel nog vijf investeringen lopen in bedrijven opgericht in belastingparadijzen. Het gaat om een uitstaand bedrag van 14,9 miljoen euro op een wereldwijde portefeuille van 414,3 miljoen euro en 130 investeringen. De bedrijven in kwestie zijn gevestigd in de Bahama’s, de Kaaimaneilanden en Guernsey.’

BIO plant om de vijf investeringen volledig af te bouwen tegen eind 2017. De Latte: ‘Sinds in 2014 de nieuwe wet van kracht werd, hebben we geen nieuwe investeringen in belastingparadijzen meer gelanceerd. Een voorbeeld hiervan is het project Caseif III, waarin BIO niét investeert.’

Partner Content