In de primary in de staat New Hampshire wonnen Donald Trump aan Republikeinse kant en Joe Biden bij de Democraten. Nikki Haley, die in de tellingen ongeveer op 43,6 procent van de stemmen uitkwam tegen 54,4 procent voor Trump, zet haar campagne verder: ‘Het is verre van voorbij’. Donald Trump toonde zich een zurige winnaar: ‘Wie is de bedrieger die de overwinning opeist?’
New Hampshire werd beschouwd als de laatste goede kans voor Nikki Haley om de Trumpnominatie te verstoren. Ze had haar eerdere voorspelling – winst – bijgesteld naar een ‘goed resultaat’. Ze definieerde dat goede resultaat dinsdag als ‘beter doen dan in Iowa’.
In Iowa haalde ze 19 procent van de stemmen. New Hampshire was een staat die haar beter had moeten liggen. Het kiespubliek in de voorverkiezing is er gemiddeld gematigder, veel minder religieus en onafhankelijken mogen meestemmen in de primary – het is, wat bevolking betreft, de ideale staat voor iemand die een partijkopstuk wil doen wankelen.
Bovendien was ze intussen de enige Republikeinse tegenstander van Trump, terwijl er in Iowa nog vijf kandidaten meededen. Een beter resultaat dan in Iowa vereiste geen mirakel.
Aan de kiesbureaus kon je de enthousiasmefactor vergelijken. Bij de geregistreerde Republikeinen hield een meerderheid enthousiast vast aan Trump, terwijl de meerderheid van onafhankelijken – minder enthousiast – voor Haley opteerde.
Haar kiezers hoorde je vaak argumenteren dat ze een anti-Trumpstem uitbrachten. Waarom Haley? ‘Ze is de laatste van de andere kandidaten die overblijft’, aldus een oudere, vrouwelijke kiezer. Volgens haar zouden met Trump de democratie en de internationale allianties in gevaar komen.
Dat vat het probleem van Nikki Haley samen. Ze is er tot dusver niet in geslaagd om te winnen, of een winnende boodschap te formuleren, behalve dan dat ze volgens peilingen in de strijd met Biden in november een betere kans maakt.
‘Stuur een tachtigjarige leider met pensioen en win’
Ze probeerde die dynamiek te veranderen met een bevlogen toespraak na afloop van de verkiezing. Ze feliciteerde Trump met zijn overwinning, maar voegde meteen toe dat het ‘verre van voorbij’ is. ‘Ik begon in New Hampshire met 2 procent in de peilingen en haal nu bijna de helft van de stemmen.’ Dat laatste was overdreven.
Ze wil nu, zei ze, nog minstens 2 maanden verder strijden, en kampen in 20 staten. Te beginnen in haar thuisstaat South Carolina, waar op 24 februari de volgende grote primary plaatsvindt.
‘Een nominatie van Trump is een overwinning voor Biden met Kamala Harris als president’, ging ze verder. ‘Met Donald Trump heb je het ene moment van chaos na het andere. Rechtszaken, controverse, tweets, een seniorenmomenten’. Met dat laatste verwees ze nogmaals naar Trumps recente naamsverwisseling, waarbij hij de voormalige Democratische speaker Nancy Pelosi Nikki Haley noemde.
Trump, zei ze, beweert dat hij mentaal competenter is dan zij. ‘Dat kan dan wel kloppen, maar dan zou hij er geen probleem mee mogen hebben om met mij in debat te gaan.’
En nog: ‘De eerste van de partijen die haar tachtigjarige leider met pensioen stuurt, wint deze verkiezingen.’
Boze Trump
Het klonk vol branie en zelfvertrouwen, maar Ron DeSantis beweerde een week geleden nog, na zijn tweede plaats in Iowa, dat hij zijn campagne zou verder zetten. Enkele dagen later kwam hij tot een andere conclusie.
Haley heeft voorlopig meer geld dan DeSantis had, maar de kaarten liggen niet goed. Voorlopig ligt Trump ruim 35 procent voor in de peilingen in South Carolina, en hij kan de steunbetuigingen uit de Republikeinse Partij, ook in die staat, niet bijhouden.
Heeft Haley momentum opgebouwd in New Hampshire? En zo ja, kan ze daar een maand lang op teren en geldschieters warm houden?
Haar toespraak schoot in elk geval bij Donald Trump in het verkeerde keelgat. Was het de toon? Waren het de verwijzingen naar zijn seniorenmoment? Was het omdat ze zich niet gewonnen gaf?
Een geïrriteerde, kwade Trump schoot met scherp op Haley. ‘Wie is de bedrieger die op het podium stapt en de winst opeist?’ vroeg hij zich af. ‘Ze had een heel slechte nacht’. ‘Ron (DeSantis) klopte haar (in Iowa) en vertrok, zij werd derde en blijft maar voortdoen.’ Als zij de nominatie zou winnen, zou er op vijf punten een onderzoek tegen haar geopend worden, zei hij ook nog. Hij gaf geen details.
Op Fox News had Trump even eerder gezegd dat Haley er beter aan zou doen haar campagne te beëindigen zodat hij zijn fondsen kan vrijwaren voor de tweestrijd met Biden.
Winnende Biden
Ook bij de Democraten werd een primary gehouden. De nationale partij wilde de primary van New Hampshire naar een latere datum verschuiven. De regionale partij weigerde daaraan mee te werken en hield het op de vroege datum. Door de onenigheid stond topkandidaat Joe Biden niet op de kieslijst, maar kiezers konden hem wel op hun kiesbrief schrijven.
Bij de Republikeinen lag de opkomst hoog. Bij de Democraten lag ze erg laag. Maar Biden won, met in voorlopige tellingen 67 procent van de stemmen. Dean Phillips, een lid van het Huis van Afgevaardigden uit Minnesota, haalde 20 procent, terwijl Marianne Williamson op 4 procent stond.
Amerikaanse verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier