Terwijl president Joe Biden en het Congres vergeefs naar een oplossing zoeken, bereiken recordaantallen sans-papiers de VS. Grensovergangen worden gesloten voor ‘gewoon’ verkeer omdat alle grenspolitie bij de registratie van asielzoekers nodig is.
Het treinstation van El Paso, Texas. Sans-papiers wachten in een afgeschermd terrein op bustransport naar de stad van hun voorkeur. Het gaat doorgaans om Denver, Chicago of New York. Tussen 23 september en 11 december vertrokken 13.000 migranten op deze manier met een doorgaans door de staat Texas betaalde bus naar steden met Democratisch bestuur.
In totaal vertrokken in de genoemde periode 300 dergelijke bussen naar het noorden. El Paso is maar een van de grensplaatsen van waaruit bussen vertrekken. En de charterbussen zijn niet de enige mogelijkheid voor migranten. De migranten/asielzoekers die een sponsor in het binnenland kunnen voorleggen, worden met federaal geld geholpen om die te bereiken. In de maand november werden op deze wijze in El Paso 5350 mensen op transport naar hun sponsor gezet, volgens onlinepublicatie El Paso Matters.
In El Paso is de situatie door de prompte transporten verbeterd. Eind vorig jaar, tijdens een vorige migratiecrisis, zagen duizenden sans-papiers zich verplicht buiten te slapen in de winterkou. Dit jaar is de noodopvang uitgebreid, en worden migranten versneld op transit gezet, met water en snacks voor onderweg. Het is humaan vanuit het standpunt van de sans-papiers, en vanuit het standpunt van El Paso en Texas. Het valt veel moeilijker in de steden die als bestemming gelden, en die bij hun opvang niet of onvoldoende met federaal geld worden ondersteund.
(lees verder onder de preview)
Chicago en de voorsteden troffen de voorbije dagen maatregelen om het onaangekondigde ‘dumpen’ van migranten te beteugelen en te beboeten. In reactie kondigde gouverneur van Texas, Greg Abbott, aan dat hij de migranten voortaan met vliegtuigen naar Chicago zal sturen. Abbott ondertekende ook een wet die zijn plaatselijke politie de mogelijkheid geeft op het grondgebied van Texas ‘illegalen’ te arresteren. De wet wordt in maart van kracht, al is het voorlopig onduidelijk hoe ze in de praktijk gebracht kan worden. In principe heeft alleen de federale overheid zeggenschap over burgerschap en illegaliteit van vreemdelingen.
Deze week werd er aan de toch al aanzienlijke problemen een economisch luik toegevoegd. De federale grenspolitie is zo overwerkt met vaak ook aan kleinere grensposten arriverende sans-papiers dat er niet voldoende werkkrachten overblijven om alle legale grensovergangen open te houden. Twee van de zes treinverbindingen tussen Mexico en de VS werden gesloten. Elders worden de wegovergangen tot een minimum herleid, door bijvoorbeeld op de beschikbare baanvakken met controleposten te beknibbelen. In Arizona werd een wegverbinding tussen de landen helemaal gesloten. Alleen voor de sluiting van de twee spoorovergangen wordt de economische kost op 200 miljoen dollar per dag geschat.
De sluitingen zijn nodig, volgens de grenspolitie, omdat de agenten elders onontbeerlijk zijn, en ook omdat de sporen en goederentreinen gebruikt worden voor illegale grensoverschrijding en overschrijding van de Rio Grande-rivier.
Daarnaast gebruiken mensensmokkelaars, niet voor het eerst, zware apparatuur om gaten te slaan in Donald Trumps grensmuur (of in de barrière die er al was voor Trump in 2017 aan de macht kwam). Mexicaanse charterbussen voeren vervolgens mensen aan, die door de gaten kruipen. Het gaat niet langer alleen om mensen uit Latijns-Amerika of Haïti, maar ook uit Afrika, China, Turkije, Rusland. Eens ze de grens oversteken, zoeken ze zo snel mogelijk een lid van de grenspolitie op, en vragen asiel aan. In Afrika worden kandidaten geronseld met de boodschap dat ze op deze wijze ‘zonder visum’ de VS in komen. Er hangt weliswaar een prijskaartje aan de aanpak. Minder gegoede sans-papiers leggen grote afstanden te voet af, wat de hoe dan ook gevaarlijke tocht nog gevaarlijker maakt.
Deze maand krijgen de VS gemiddeld 9600 sans-papiers per dag te verwerken, met pieken tot boven 12.000, en dat is ‘onuitgegeven’, volgens de chef van de grenspolitie. Ter vergelijking: vorige maand waren het er gemiddeld 6800. Enkele jaren geleden werd er bij 6000 op een dag al van een crisis gesproken. Volgens een schatting zou de grenspolitie dubbel zoveel agenten in dienst moeten hebben om de huidige asielzoekers behoorlijk te verwerken.
Minimale procedure
De aandrang is zo groot dat de asielzoekers volgens een verslaggever van The Washington Post in Arizona veelal niet langer ondervraagd worden over de redenen waarom ze aan de asielvoorwaarden zouden kunnen voldoen. Daar is geen tijd voor. Ze worden na een korte controle meteen weer op vrije voeten gesteld, met een datum waarop ze met een dossier voor een rechter moeten verschijnen. Die datum ligt doorgaans jaren in het verschiet. En hoewel in verreweg de meerderheid van de gevallen uiteindelijk geen asiel zal worden toegekend, kan de migrant jaren in de VS doorbrengen en na het afwijzen van asiel in de illegaliteit verdwijnen.
(lees verder onder de preview, over de crisis van een jaar geleden)
VS-president Biden belde donderdag met zijn Mexicaanse ambtsgenoot om bij hem te bepleiten de migranten eerder tegen te houden, actie te ondernemen tegen de chartermaatschappijen die mensen naar de grens voeren, tegen de mensensmokkelaars etc. Er werd instemmend over en weer geknikt, en enkele ministers reizen volgende week naar Mexico voor verdere gesprekken, maar of het veel uithaalt, valt af te wachten.
Terwijl de grensproblemen verscherpten, liet de Democratische leider in de Senaat, Chuck Schumer, weten dat onderhandelingen in het Congres over een mogelijk migratiecompromis pas op 9 januari hervat zullen worden. Het Huis van Afgevaardigden was al eerder met vakantie vertrokken. President Joe Biden stuurde een financieringswet ten belope van 106 miljard dollar naar het Congres, waarin vooral geld voor Oekraïne zit, maar ook bijna 14 miljard voor extra aanwervingen in de migratiediensten. Biden had gehoopt dat de koppeling van meerdere dossiers een goedkeuring zou vergemakkelijken. Maar de Republikeinen zagen het anders, en eisten toegevingen, en een verstrengde migratiepolitiek.
Biden, die op geen enkel terrein zo onpopulair is als inzake migratie, toonde tot ergernis van de linkervleugel in zijn partij grote bereidheid tot toegevingen – meer opsluitingen, snellere repatriëring, kortere procedure, strengere asielcriteria (van mogelijk levensgevaar naar waarschijnlijk levensgevaar) – maar de Republikeinen, die migratie beschouwen als hun stemmenkanon voor 2024, eisen vooralsnog meer dan de president wil toegeven. Terwijl een nieuwe regeling in het ongewisse is, grijpen sans-papiers hun kans in het oude systeem.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier