NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg (64) roept op om de militaire uitgaven voor Oekraïne snel te verhogen.
Bij uw bezoek aan Kiev vorige maand vroeg president Volodymyr Zelensky het Westen om meer langeafstandswapens, gevechtsvliegtuigen en tanks. Steunt de NAVO Oekraïne genoeg?
Jens Stoltenberg: De bondgenoten steunen Oekraïne op ongeziene schaal. Ze leveren gevechtstanks, infanteriegevechtsvoertuigen, moderne artillerie en geavanceerde luchtverdedigingssystemen.Daarnaast hebben de NAVO-partners de afgelopen twee maanden negen Oekraïense brigades getraind en uitgerust.
Maar wat de Europeanen en Amerikanen niet leveren, ondanks de voortdurende vraag van Oekraïne, zijn westerse gevechtsvliegtuigen. Is dat een vergissing?
Stoltenberg: De wapenleveringen zijn in de loop van de oorlog geëvolueerd. Eerst waren lichte antitankwapens cruciaal, dan ging het om houwitsers en luchtafweersystemen en vervolgens om tanks.
En binnenkort ook om gevechtsvliegtuigen?
Stoltenberg: Sommige landen, zoals Polen en Slowakije, hebben al gevechtsvliegtuigen geleverd, al zijn het verouderde Sovjettypes. De vraag of moderne gevechtsvliegtuigen nodig zijn, wordt besproken tijdens de bijeenkomst van de NAVO-defensieministers in juni. Maar net zo belangrijk als de levering van wapenplatforms is de bevoorrading. Het gaat om enorme hoeveelheden munitie en reserveonderdelen.
Hoe schat u de sterkte van het Russische leger in?
Stoltenberg: De troepen van president Vladimir Poetin hebben een slecht moreel, zijn slecht getraind en uitgerust, hebben een slechte logistiek en slecht leiderschap. Maar wat ze missen aan kwaliteit, compenseren ze door massa. Bovendien zijn hun lucht- en zeemacht nog grotendeels intact, net als hun cybercapaciteiten.
Denkt u dat de Oekraïners op tijd voldoende materiaal zullen hebben voor hun lenteoffensief om Poetin naar de onderhandelingstafel te dwingen?
Stoltenberg: De Oekraïners hebben in Charkiv en Cherson al bewezen dat ze in staat zijn bezette gebieden te bevrijden. Nu stellen wij hen in staat nog meer land te heroveren. De beslissing wanneer en waar ze het offensief inzetten, is aan de Oekraïners.
Zelensky zei ook dat het tijd was om Oekraïne een duidelijk perspectief op NAVO-toetreding te geven. Wat verwacht u in dat verband van de NAVO-top in Vilnius in juli?
Stoltenberg: Ik kan niet vooruitlopen op de besluiten van de staatshoofden en regeringsleiders, maar één ding is duidelijk: alle NAVO- landen zijn het erover eens dat Oekraïne NAVO-lid moet worden. Zij hebben dat op de top van vorig jaar benadrukt en in december nogmaals bevestigd. Maar de meest dringende taak is nu: Kiev helpen in het militaire conflict.
En dat kan lang duren. Kan de NAVO afstand doen van de ongeschreven wet dat geen enkel land met lopende conflicten tot het bondgenootschap wordt toegelaten?
Stoltenberg: We moeten zorgen dat Rusland een soeverein, onafhankelijk Oekraïne niet opnieuw aanvalt. Er liggen verschillende voorstellen op tafel, bijvoorbeeld om de capaciteit van Oekraïne voor zijn eigen verdediging en afschrikking te versterken. Dat moet gebeuren door grootschalige wapenleveranties en langetermijninvesteringen in de defensiecapaciteit van Oekraïne.
Mogelijk komt de oorlog na het Oekraïense offensief tot stilstand en krijgen we een ‘frozen conflict’, een conflict dat zonder grote militaire escalaties blijft smeulen. Bent u bang dat de steun voor Oekraïne in het Westen dan zal afnemen?
Stoltenberg: Poetin heeft twee grote strategische fouten gemaakt toen hij Oekraïne binnenviel. Hij heeft het Oekraïense volk, de strijdkrachten en de politieke leiding volledig onderschat. Maar hij heeft ook de NAVO en haar partners onderschat. Ik ben onder de indruk van de eenheid en vastberadenheid waarmee de bondgenoten Oekraïne blijven steunen. De NAVO zal dat doen zolang het nodig is.
Dat kan veranderen als het conflict lang aansleept. De eerste tekenen zijn er al.
Stoltenberg: Natuurlijk zijn er in 31 democratieën verschillende meningen. De discussie maakt deel uit van de democratie. Maar ik heb er vertrouwen in dat onze open samenlevingen inzien hoe gevaarlijk een overwinning van Poetin zou zijn. Als hij in Oekraïne wint, is dat een signaal dat autoritaire leiders hun zin krijgen als ze militaire macht gebruiken.
