Napoleon wilde van Parijs Rome maken

Op het Place de la Bastille wilde Napoleon een grote olifant plaatsen, waarvan wel een houten model werd vervaardigd die er jarenlang stond, maar de metalen versie kwam er nooit. © Musée Carnavalet
Piet Swimberghe

Zonder Napoleon Bonaparte zou Parijs er nooit zo monumentaal hebben uitgezien. De expo ‘Napoleon et Paris’, de droom van een hoofdstad, in het Musée Carnavalet geeft inzicht in alle plannen die hij koesterde.

In Parijs wordt Napoleon misschien niet met zoveel pomp en staatsie herdacht, maar in het Musée Carnavalet krijgt hij wel een bijzonder interessante tentoonstelling, over Napoleon en Parijs. Want de veldheer droomde er van om van Parijs net zo’n monumentenstad te maken als Rome. En hij is daar ook onrechtstreeks in geslaagd. Zonder hem zou Parijs er nooit zo monumentaal hebben uitgezien.

Ouderwetse stad

Voor veel heersers is de architectuur een middel om hun macht en rijkdom te doen uitstralen. Ze houden van pracht en praal. Dat is altijd zo geweest, ook ten tijde van de Romeinen. Nogal wat staatslieden en gekroonde hoofden hadden het moeilijk met wat ze van hun voorgangers erfden. In ons land vond bijvoorbeeld Leopold I zijn hoofdstad maar niets. Brussel was anno 1830 ook vooral een middeleeuwse stad met veel verpauperde huizen en een wirwar aan donkere steegjes. Er waren weinig monumentale gebouwen en majestueuze lanen. En dat was ook wat het geval met Parijs rond 1800. Napoleon ‘erfde’ een vrij ouderwetse stad. Dus wenste hij van Parijs iets heel monumentaal te maken met tal van monumenten die aan zijn regeringsperiode zouden doen denken, ook in de toekomst. Napoleon was immers ook bezig met het nageslacht, hij wenste een historische figuur te worden, een veldheer herdacht als Caesar of Alexander de Grote. Waar hij uiteindelijk ook in is geslaagd. Maar Parijs moest dus een prestigieuzere architectuur krijgen.

De expo ‘Napoleon et Paris’, de droom van een hoofdstad, in het Musée Carnavalet is daarom zo interessant, ook voor stedenbouwkundigen en architecten. Je krijgt er een inzicht in alle plannen die hij koesterde, waarvan er toch enkele werden gerealiseerd. Onrechtstreeks werd er trouwens veel gerealiseerd, want met het Second Empire (1852) hernam Napoleon III samen met zijn prefect Haussmann veel van deze ‘oude’ ideeën. Toen werd de stad pas echt monumentaal, door de aanleg van grotere assen. Napoleon I lag daar veelal aan de basis van.

Markten en bruggen

Model van de Pont des Arts
Model van de Pont des Arts© Musée Carnavalet

Napoleon wilde zijn stad sieren met tal van grote monumenten, zoals de Colonne Vendôme, de beurs en de fontein van Chatelet. Op het Place de la Bastille wilde hij een grote olifant plaatsen, waarvan wel een houten model werd vervaardigd die er jarenlang stond, maar de metalen versie kwam er nooit. Op het einde van zijn regering wilde hij ook het Palais du roi de Rome bouwen. Dus sommige projecten werden wel, en sommige niet gerealiseerd. Hij gaf Parijs ook drie nieuwe metalen bruggen, de Pont des Arts, Austerlitz en Cité. Het waren toen al heel vooruitstrevende constructies. Onder Napoleon werd trouwens de ijzerarchitectuur geïntroduceerd. Maar hij liet ook fonteinen, markten en markthallen bouwen die de stad niet alleen meer allure schonken, maar ook leefbaarder maakten.

Op de expo kan je je in heel deze materie verdiepen aan de hand van prachtige documenten. De expo ‘Napoleon et Paris’ in het immer prachtige en interessante Musée Carnavalet, 29 rue de Sévigné te Parijs (Marais) loopt tot 30 augustus. Info : www.carnavalet.paris.fr.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content