Politicologe Sarah de Lange (UvA) was allerminst verrast toen Forum voor Democratie van Thierry Baudet de grootste partij van Nederland werd.
20 maart 2019
Forum voor Democratie van Thierry Baudet wordt met 14,5 procent de grootste partij in Nederland bij de provinciale Statenverkiezingen.
Sarah De Lange: De verkiezingsuitslag heeft me niet erg verrast, nee. Het partijlandschap in Nederland is zo gefragmenteerd dat er heel veel kleinere partijen zijn. ‘De grootste partij worden’ betekent dus vandaag echt iets anders dan 20 of 30 jaar geleden, en de verschillen in grootte zijn zo klein dat de uitslag evengoed anders had kunnen uitpakken.
In vergelijking met andere radicaal-populistische partijen in Europa, of zelfs in Vlaanderen, valt de uitslag ook nogal mee.
De Lange: Meestal behalen zulke partijen tussen de 15 en 20 procent. Ook in Nederland behaalden de Lijst Pim Fortuyn en de PVV van Geert Wilders eerder al zulke resultaten. Het aantal kiezers die zich door radicaal-populistische ideeën aangetrokken voelen, is redelijk stabiel. Enkel partijen die ook in de regering belanden, zoals de FPÖ in Oostenrijk en de Lega in Italië, behalen hogere verkiezingsuitslagen.
De uitslag had evengoed anders kunnen uitpakken.
Hoe is Thierry Baudet er dan in geslaagd om de kiezers van Wilders’ PVV over te laten komen naar Forum?
De Lange: Het lijkt erop dat de kiezers van Wilders van mening waren dat hij onvoldoende invloed heeft kunnen uitoefenen op het beleid. Zij hadden korte tijd de hoop dat het met Baudet anders zou gaan, maar inmiddels is gebleken dat dat niet het geval is. Na de verkiezingen is hij er alleen in de provincie Limburg in geslaagd in het bestuur te raken. Forum heeft telkens harde eisen op tafel gelegd, waarover het geen compromissen wilde sluiten. Dat is dus meestal op niets uitgedraaid. Het gevolg is dat er ondertussen al een heel aantal kiezers zijn teruggekeerd naar de PVV.
Hoe gaat het vandaag met Forum? De peilingen staan op verlies.
De Lange: De partij is ook minder zichtbaar. Ze probeert momenteel de interne organisatie op orde te krijgen. In de zomer zijn er enkele leden van de Eerste Kamer vertrokken, maar ook een aantal medewerkers van de partij is opgestapt. Forum lijkt meer daarmee bezig te zijn dan met campagne te voeren. In Nederland gaat het politieke debat op dit moment ook vooral over sociaal-economische thema’s, en daarin staat Forum niet heel sterk.
Onder leiding van Henk Otten hebben ex-leden een nieuwe partij opgericht. Maakt die een kans?
De Lange: Niet echt. Ze willen zich positioneren tussen Forum en de liberale VVD, maar daar is niet zo heel veel ruimte meer. Dat zien we ook in andere landen: de gematigde afsplitsingen van radicaal-populistische partijen zijn zelden succesvol.
Tot slot: wat vond u van die bombastische overwinningsspeech van Baudet?
De Lange: Die was duidelijk bedoeld om de radicale kiezers en zelfs extreemrechtse sympathisanten te bedienen. De hondenfluitjes die hij daarin gebruikt (uitspraken die enkel voor de goede verstaander racistisch zijn, nvdr), zijn niet voor iedereen herkenbaar. Baudet doet dat tegenwoordig wel vaker in interviews en speeches, net als Frederik Jansen overigens, de leider van de jongerenbeweging.
Het jaaroverzicht van Knack 2019
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
