Ondanks zetelverlies blijft Mark Rutte populair in Nederland. Politicoloog André Krouwel (VU Amsterdam) begrijpt het zelf ook niet helemaal.
15 MAART 2017
Bij de Tweede Kamerverkiezingen in Nederland blijft de rechts-liberale VVD de grootste partij. Na een formatie van 225 dagen wordt het kabinet-Rutte III boven de doopvont gehouden.
André Krouwel: Het was een vreemde campagne, die voor het grootste deel bijna alleen over Geert Wilders ging. Enkele maanden voordien was Trump verkozen, en de hele wereld leek ervan uit te gaan dat Wilders de Europese Trump zou worden. Dat was natuurlijk een belachelijke gedachte: iedereen met een jota verstand van de Nederlandse politiek wist dat Wilders geen enkele rol zou spelen in de regeringsvorming. Maar toch leidde het tot een holle campagne die eigenlijk enkel over identiteit ging.
Hoe verklaart u de populariteit van Rutte?
Krouwel: Nederlanders vinden Rutte uitermate competent, al vinden ze hem tegelijk een van de minst eerlijke politici. Dat komt omdat Rutte fundamenteel geen politicus is, maar de manager van een clubje. Hij leidt het land als een personeelschef.
Hij beroemt zich er zelfs op dat hij geen visie heeft.
Krouwel: Dat heeft hij overigens wel. Toen ik in 2006 het Kieskompas ontwikkelde, kwam eruit dat Rutte ideologisch gezien eigenlijk een D66’er is. Hij heeft van de VVD een soort Groen-Rechts gemaakt. Mark Rutte is volstrekt ideologisch invulbaar: hij kan zowel pro als tegen migratie zijn, voor Europa of tegen Europa. Als goede personeelschef snapt Rutte dat je de mensen niet kunt dwingen, of iedereen meldt zich ziek. Hij duwt hen liever zachtjes richting de oplossing: een dealtje hier, een akkoordje daar.
Mark Rutte is geen politicus maar een manager. Hij leidt het land als een personeelschef
Was u verbaasd door de afstraffing die de PVDA te beurt viel?
Krouwel: De PVDA was niet klaar voor een identitaire campagne. Het identiteitsdebat in Nederland gaat fundamenteel over de vraag: wie verdient onze solidariteit? Bij een groot deel van de bevolking leeft het idee dat immigranten en minderheden meer krijgen dan waar ze recht op hebben. Links probeert dan uit te leggen dat dat allemaal wel meevalt, dat het om amper 800 euro per maand gaat. Maar voor wie vindt dat buitenlanders nergens recht op hebben, is elke euro er een te veel, en is 800 euro al helemaal een enorm bedrag.
Was u verbaasd door de keuze van Groen Links om ondanks hun goede score niet in de regering te stappen?
Krouwel:Jesse Klaver heeft zijn afspraak met de geschiedenis gemist. Als hij had geaccepteerd om de meeste vluchtelingen in de eigen regio op te vangen, had de weg naar regeringsdeelname opengelegen. In ruil had hij kunnen eisen om de economie en het belastingstelsel drastisch te vergroenen. Hij had Nederland kunnen hervormen en de scherpste randjes van het rechtse beleid weg kunnen vijlen. Omdat veel mensen tactisch hebben gestemd, kon Groen Links uniek boven zijn gewicht boksen. Een onvergefelijke fout.
Wordt dit het laatste kunstje van Rutte als premier?
Krouwel: Als hij voelt dat hij het niet langer kan houden, is hij onmiddellijk weg. Door de brexit komen er enkele hele mooie plekken vrij in Europa. Of hij trekt misschien naar het bankwezen, om te cashen. (grijnst) Hij gaat een heel mooi leven tegemoet, al blijf je je afvragen hoe hij het uithoudt, zo zonder partner. ‘Ben je wel gelukkig, Mark?’ zou ik hem soms willen vragen.
Knacks jaaroverzicht 2017
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
