De woorden farce en vernederend volstaan niet om de week van Kevin McCarthy te omschrijven. Na talloze stemmingen en nog talrijker toegevingen werd hij na vier dagen in een vijftiende ronde tot speaker verkozen, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden. McCarthy, de man zonder eigenschappen, gaf niet op, zelfs niet toen Republikeinse fractieleden bijna op de vuist gingen. Niet opgeven behoort tot zijn politieke filosofie. Het is misschien zijn enige filosofie.
Kevin McCarthy is 57. Het was zijn langdurige ambitie om speaker te worden, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, en daarmee de op twee na machtigste mens in de VS. Nu de Republikeinen in de meerderheid zijn, zag hij zijn kans schoon om Democrate Nancy Pelosi te vervangen. Hij bereidde zijn voorzitterschap volgens ingewijden jarenlang voor.
Zijn eerste poging om speaker te worden – in 2015 – verknalde hij zelf. Hij was goed op weg toen hij in een tv-interview toegaf dat het parlementair onderzoek naar een bloedbad in Benghazi, waar een ambassadeur om het leven kwam, erop gericht was Hillary Clintons populariteit te schaden. Clinton was minister van Buitenlandse Zaken op het moment van het bloedbad, en was in 2015 de gedoodverfde Democratische presidentskandidaat. Dat was iets te oprecht voor de Republikeinse verkozenen, die bij hoog en laag hadden volgehouden dat er echt een schandaal rond Hillary werd blootgelegd. Het was een harde les voor McCarthy, die leerde dat de waarheid hem niet altijd diende, misschien integendeel. Paul Ryan werd speaker.
Kevin McCarthy is afkomstig uit Bakersfield, een Republikeins bastion in de overwegend Democratische staat Californië. Hij is van betrekkelijk bescheiden komaf, onderbrak zijn studies toen hij 5.000 dollar won met de loterij. Met dat startkapitaal wist hij een eigen bedrijfje te beginnen, een voedselwinkel. Hij leerde naar eigen zeggen ‘wat alle zakenlui leren: dat het hard werken is, dat de winstmarges klein zijn en dat de overheid te vaak een obstakel is, niet een hulp, op weg naar succes’.
Kevin is ten gronde wie je wil dat hij is. Hij liegt. Hij wijzigt de leugen als dat nodig blijkt. Hoe kan iemand zijn woord vertrouwen?
Hij verkocht de zaak, betaalde met de opbrengst zijn verdere studies en werd aan de universiteit politiek actief.
Het ging snel: van het staatsparlement onder gouverneur Arnold Schwarzenegger trok hij naar het Huis van Afgevaardigden, waar hij al in 2009 deel ging uitmaken van de Republikeinse leiding.
‘Het was het allemaal waard’
Kevin Spacey, die zich voorbereidde op de rol van Frank Underwood in de Netflixreeks ‘House of Cards’, volgde Kevin McCarthy enige tijd om inspiratie op te doen voor zijn rol als intrigant.
Dat viel te lezen in een uitgebreid portret van McCarthy dat The New Yorker eind vorig jaar publiceerde.
Dat portret voegt toe aan de algemene opinie van de man: hij is heel ambitieus, en tegelijk absoluut niet ideologisch. Dat steekt schril af bij Paul Ryan, die de vrije markt vertegenwoordigde, of een andere Republikeinse voorganger, Newt Gingrich, die een alternatief programma voor de politiek van president Bill Clinton lanceerde.
The New Yorker citeert McCarthy’s politieke vader, Bill Thomas, een prof Politieke Wetenschappen die namens de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden werd verkozen. Thomas was pragmatisch bij uitstek. Zijn zetel in het Huis ging over naar pupil Kevin, die hij beschouwde als een geestesgenoot. McCarthy geraakte echter volgens hem in Washington het spoor bijster. ‘Kevin is ten gronde wie je wil dat hij is’, verklaarde Thomas in het magazine over de huidige McCarthy. ‘Hij liegt. Hij wijzigt de leugen als dat nodig blijkt. Hoe kan iemand zijn woord vertrouwen?’ Hij zou hem vragen, ging Thomas verder: ‘Hoe voel je je over jezelf? Ik weet wat zijn antwoord zou zijn, maar het zou niet de waarheid zijn’. ‘Wat zou zijn antwoord zijn?’, vroeg de journalist van de New Yorker: ‘Het was het allemaal waard’.
De definitieve breuk tussen Thomas en McCarthy kwam er na de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021. McCarthy had de bestorming veroordeeld, hekelde even de rol van Donald Trump, maar trok twee weken later naar Mar-a-Lago om de ring van de gewezen president te kussen, en weer op een goed blaadje te komen bij de man die hij onontbeerlijk achtte om speaker te kunnen worden.
Een Republikeins lid van het Huis en een vertrouweling van McCarthy vroeg zich ooit af: ‘Als Kevin McCarthy alleen is, bestaat hij dan wel?’
Journalisten schreven naderhand over die periode, onder meer Jonathan Martin en Alexander Burns in hun boek ‘This Will Not Pass: Trump and Biden and the Battle for America’s Futur’. In dat boek citeerden ze McCarthy die onmiddellijk na de bestorming over Trump zei: ‘Ik heb mijn buik vol van die kerel’. Toen het boek in april 2022 uitkwam, ontkende McCarthy staalhard dat hij het had gezegd. En ook nadat de journalisten een bandopname lieten horen waarin McCarthy het gewraakte citaat uitsprak, bleef hij ontkennen dat hij het gezegd had. Dat alles om Trump toch maar niet tegen de haren te strijken.
De omarming van Trump en diens extremistische bondgenoten was tactisch, zei hij aan gematigde medestanders. Adam Kinzinger, die tot januari in het Huis zetelde en ooit McCarthy als een vriend en bondgenoot zag, zei aan de Wall Street Journal dat hij zo hardnekkig de extreemrechtse vleugel van de partij paait dat hij riskeert de gematigden te verliezen. ‘Hij zei ons: ‘Oh, ik moet dat doen om de gekken (the crazies) te kunnen controleren’,’ aldus Kinzinger. ‘Hij zal de slechtste speaker ooit zijn en hij zal niet lang speaker blijven want hij zal aan het lijntje lopen van de muiters’.
Kinzinger, die tot zijn politieke schade ging zetelen in de onderzoekscommissie naar de bestorming van het Capitool, beschouwt het merendeel van degenen die in de eerste ronden tegen McCarthy stemden als ‘muiters’, ‘crazies’, die de bestorming of toch het tegenhouden van de uitslag van de presidentsverkiezingen verdedigden en verdedigen.
Een ander citaat uit het portret van McCarthy in The New Yorker: ‘Hij is heel sociaal… Patrick McHenry, een Republikeins lid van het Huis en een vertrouweling van McCarthy, vroeg zich ooit af: ‘Als Kevin McCarthy alleen is, bestaat hij dan wel?’
Hij is sociaal maar politiek kleurloos.
Dat is ook wat sommige radicale Republikeinen hem verwijten: hij maakt compromissen met extreemrechts, maar is zelf politiek onzichtbaar. Hij ging, zoals zijn partijgenoot in de Senaat, Mitch McConnell, de verkiezingen van 2022 in zonder een programma.
Matt Gaetz, het jonge parlementslid dat ooit van pedofilie beschuldigd werd (maar buiten vervolging is gesteld), zei tegenover de Wall Street Journal: ‘Kevin wordt niet gehinderd door te veel politieke standpunten. Zijn bepalend principe is ambitie’. Gaetz, zelf ook nogal ambitieus, werd een van de gezichten van het Republikeins verzet tegen speaker McCarthy.
Oud-speaker Paul Ryan noemde McCarthy ‘eerder een coach dan een ideoloog’.
Al voor de eindeloze serie stemmingen over het speakerschap begon, had McCarthy Marjorie Taylor Greene overtuigd om zijn zijde te kiezen. Greene had, zei ze, beloftes gekregen dat ze invloedrijk zou worden. Eerder werd ze door Democraten uit commissies gezet nadat ze onder meer joodse ruimtelasers verantwoordelijk had gesteld voor bosbranden in Californië. McCarthy vond dat geen reden voor een sanctie.
Bijna een handgemeen
In een interview reageerde McCarthy zelf op de beschuldiging dat hij een niet-ideologische draaikont is: ‘Ik heb enkele verschillende politieke filosofieën’, legde hij uit, en hij somde drie stellingen op. ‘Ik leer elke dag bij, ik kan nooit te veel vrienden hebben en ik geef nooit op.’
Als politiek platform kan dat tellen. De factor vrienden werd tijdens de talloze stemmingen van de voorbije dagen in vraag gesteld.
Dat hij nooit opgeeft, staat buiten kijf. Maar of McCarthy het politieke spel zo goed beheerst als velen, en Kevin Spacey, dachten, wordt nu betwijfeld. Hij heeft geen greep op een rumoerige fractie. Hij moest verkozenen bij hun zieke familieleden weghalen om aan stemmen te geraken. Tussen de veertiende en de vijftiende stemming kwam het bijna tot een handgemeen tussen Republikeinen, met beschuldigingen van verraad en woordbreuk over en weer. McCarthy zelf stevende agressief af op Matt Gaetz, al hielden die twee afstand.
Hij had zich de stemming voor speaker anders voorgesteld. McCarthy had in november op een eclatante kiesoverwinning gehoopt en een grote meerderheid. De verkiezingen vielen echter tegen en hij moet het in het Huis stellen met een miezerige meerderheid van vier zetels. Tijdens de speakerverkiezing werd hij gegijzeld door een stuk of twintig partijgenoten, die wisten dat hij zo goed als alles over had voor het voorzitterschap van het Huis. Hij deed hen beloftes, toezeggingen: wijzigingen aan de regels waardoor slechts één lid van het Huis de procedure in gang kan zetten om de speaker af te zetten, beloftes van zitjes in commissies. Hij bleef maar toegeven, kiesronde na kiesronde. Wat er nog beloofd is, zal pas later blijken, maar de indruk bestaat dat hij de poten onder zijn speakerstoel heeft laten wegzagen en de machtspositie van de speaker zwaar heeft gehypothekeerd. De dissidenten hebben hun slag thuisgehaald. En McCarthy heeft zijn ambitie gerealiseerd. Of zijn speakerschap deze pijnlijke overwinning en zijn chaotische fractie lang zal overleven, is de vraag. Maar dat doet er voor hem even niet toe. Hij kon na de vijftiende stemming tevreden lachen. ‘Eindelijk’, herhaalde hij enkele keren. En: ‘Ik ben blij dat het voorbij is’.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier