Het Britse referendum over een EU-uitstap legt ook een belangrijke interne verdeeldheid bloot: Engeland en Wales stemden voor een brexit, Schotland en Noord-Ierland tegen. De gevolgen kunnen groot zijn.
Schotse onafhankelijkheid?
In Schotland werd in elke kiesomschrijving voor EU-lidmaatschap gekozen. ‘Goed gedaan iedereen’, zo juichte de Schotse premier Nicola Sturgeon van de Scottish National Party (SNP) die clean sweep toe op Twitter. Ze waarschuwt dat Schotland ‘zijn toekomst binnen de Europese Unie’ ziet, nadat het brexitkamp het referendum officieel won met 52 procent tegenover 48.
Sturgeon had vóór het referendum al een nieuw Schots onafhankelijkheidsreferendum aangekondigd in het geval dat het brexitkamp het zou halen.
Volgens auteur J.K. Rowling, bekend van Harry Potter, zal Schotland nu onafhankelijkheid nastreven. ‘De erfenis van Cameron zal twee unies verbreken. Geen van beide was nodig,’ schreef ze in een tweet die al meer dan 20.000 keer werd gedeeld en geliket.
‘Ierse eenmaking’
In Noord-Ierland is de uitslag minder eenduidig, maar haalden de EU-voorstanders toch een duidelijke meerderheid: 56 procent tegenover 44. De partij Sinn Féin, die in Belfast in de regering zit, is pro-Europa en liet vrijdagochtend al weten dat de regering in Londen ‘geen mandaat meer heeft om de economische en politieke belangen van Noord-Ierland te verdedigen’.
Voorzitter Declan Kearney pleit voor een referendum over een eenmaking van Ierland. ‘Het resultaat van het referendum houdt geen rekening met de wil van de Noord-Ieren. Zowel republikeinen, unionisten, katholieken als protestanten stemden voor remain,’ luidde het.
‘Het politieke landschap in Noord-Ierland wordt hiermee drastisch door elkaar geschud. We zullen aandringen op een grensoverschrijdende volksraadpleging onder de voorwaarden van het Goede Vrijdag-akkoord’. Dat akkoord, uit 1998, beëindigde formeel het jarenlange sectarische conflict in Noord-Ierland.
Scenario’s
Professor Europese politiek Steven Van Hecke (KUL) zegt aan Knack.be: ‘We weten dat het vredesproces, dat met het Goede Vrijdag-akkoord uit de jaren ’90 is ingezet, intussen stabiliteit heeft verworven, maar een van de successen was dat het altijd heeft kunnen plaatsvinden onder de dons van de Europese Unie. Beide landen waren lid van de Europese Unie, wat hen wat comfort gaf. Dat dreigt nu weg te vallen en wellicht de zaken terug op scherp te zetten.’
‘In het beste geval organiseert men daar ook een referendum en legt men zich neer bij de uitslag, in het slechtste geval zijn we terug naar af en heb je alle partijen die de Goede Vrijdag-akkoorden terug openbreken. Dat is een scenario waar niemand op zit te wachten. Het zou wellicht een van de meest nefaste gevolgen kunnen zijn van een brexit, dat het Noord-Ierse probleem opnieuw opduikt.’ (KVDA/NS)
(KVDA)
