N-VA en Catalonië: ‘Wie de Vlamingen niet aan het woord wil laten, heeft schrik van zijn eigen burgers’

Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken over de reactie van N-VA na het referendum in Catalonië: ‘Waar traditionele politici van huiveren is dat de bevolking zich rechtstreeks kan uitspreken.’

Zondag 1 oktober hielden de Catalanen een referendum over hun onafhankelijkheid. Ze kozen voor hun vrijheid en soevereiniteit. De centrale Spaanse overheid reageerde met wapenstokken en repressie. We konden allemaal de vreselijke beelden zien.

De Catalaanse minister-president Carles Puigdemont stelde: ‘Het pad naar het referendum was niet voor lafaards, angsthazen of wie last had van bibberende knieën.’

De Catalaanse politieke partijen hebben eerst soevereniteit als hun doel gesteld. Dan werd binnen het Spaanse juridische kader het pad van de onderhandelingen bewandeld. Toen dat niets opleverde, zijn ze buiten het bestaande kader getreden en hebben ze hun bevolking democratisch en rechtstreeks aan het woord gelaten. Het zijn politici met duidelijke doelen die bovendien nog eens uitvoeren wat ze beloven.

Dat moet vreemd klinken voor ons, Vlamingen. De reactie van onze ambitieloze minister-president Geert Bourgeois (N-VA) sprak boekdelen: ‘In Vlaanderen is er geen draagvlak voor een referendum zoals in Catalonië.’ Enkele jaren geleden was nog maar 15% van de Catalanen voor onafhankelijkheid, nu liggen de kaarten anders. Maar de voorzitter van Bourgeois, Bart De Wever, heeft nu al aangekondigd ook na de verkiezingen van 2019 geen communautaire campagne te willen voeren. Een draagvlak voor gelijk welk politiek probleem komt er niet door te zwijgen, zo leren de Catalanen ons.

Depressieve Vlaamse democratie

Er is een belangrijke les die we uit het Catalaanse referendum kunnen trekken. Verkiezingen zijn een democratische manier om ons politiek bestuur te organiseren. Partijen zijn daarbij slechts instrumenten die een aggregatie vormen van belangen en manieren voorstellen om het bestuur vorm te geven. Daarmee gaan verantwoordelijke politici dan aan de slag gaan.

Maar binnen het Belgische federale systeem komt het er steeds op neer dat de wilsuiting van de Vlamingen geblokkeerd wordt door grendelwetten, gekwalificeerde meerderheden en dergelijke.

Zo krijgen wij nooit het beleid waarvoor we stemmen en dat we verdienen. We kunnen wel op verschillende partijen stemmen. Maar eigenlijk krijgen we altijd min of meer hetzelfde beleid. En dat komt net omdat ook die andere politieke partijen binnen het huidige kader willen werken.

De Vlamingen weten dit. De VRIND-indicatoren van de Vlaamse overheid meten jaarlijks de attitude van de Vlaming tegenover de politiek. ‘Gaan stemmen heeft geen zin, de partijen doen toch wat ze willen.’: 52% is het hiermee eens. ‘Bij verkiezingen belooft de ene partij al meer dan de andere, maar uiteindelijk komt daar weinig van terecht’: 73% van de Vlamingen heeft dit door. ‘Als het parlement een onrechtvaardige wet heeft gestemd, dan kan je daar als burger nog weinig aan doen’: 80% beaamt dit.

De Vlamingen hebben geen vertrouwen in de politiek, vinden dat de politici niet luisteren en gewoon hun zin doen, en kijken passief naar de slechte partijpolitieke show die opgevoerd wordt.

De ‘kracht van verandering’ maakt ons depressief

Er is verandering nodig om onze welvaart te behouden en onze sociale zekerheid betaalbaar te houden. Maar binnen België is geen echte verandering mogelijk.

De Europese commissie volgt alle landen periodiek op. Vergelijken we Nederland met België, dan komen we tot vernietigende vaststellingen. In Nederland maakt men gebruik van de huidige lage rente om de staatsschuld te doen dalen. Deze daalt maar liefst 10% tegen 2018. Wij moeten blijkbaar tevreden zijn met een daling van de stijging van die hypotheek op de toekomst van onze kinderen. De staatsschuld stijgt nominaal tientallen miljarden euro. Onze concurrentiepositie daalt met dit beleid volgens het Wereld Economisch Forum. De fiscale druk blijft ook met deze N-VA bij de hoogste in Europa volgens de OESO. Nederland bereidt zich voor op de toekomst, België moddert ook met deze N-VA verder aan.

Wie betaalt de prijs voor deze stilstand? De Vlaamse middenklasse naar inkomen en de Vlaamse middengroep naar leeftijd. 25 tot 50-jarige Vlamingen kennen haast geen werkloosheid, maar moeten nog harder werken om de factuur van de Belgische stilstand te betalen. Die werkdruk zorgt voor steeds meer burnouts, zelfs bij 30-jarigen, het massaal slikken van kalmeringsmiddelen en anti-depressiva. Het gaat helemaal niet zo goed met Vlaamse middengroep die zwoegt om een leven uit te bouwen en een gezin te stichten. We lijken wel collectief depressief. En op het einde van de rit, houden we nog minder pensioen, kinderbijslag en zorg over met deze N-VA.

Het Vlaamse alternatief

Als we op een partij stemmen, betekent dat meestal niet dat we het volledig eens zijn met die partij of een bepaalde politicus die lid is van die partij. Het lijkt ons ofwel de beste inhoudelijke keuze, ofwel de keuze die ons het meest geschikt lijkt.

Niet enkel de kiezers van Groen vinden ecologie van belang. Niet enkel de kiezers van SP.A willen een sterke sociale zekerheid. Niet enkel de kiezers van het Vlaams Belang willen veilige grenzen. Niet enkel de kiezers van Open VLD willen vrijheid om te ondernemen. Het is aan politici om al die verschillende belangen en oplossingen te verenigen in een coherent beleid.

Waar traditionele politici van huiveren is dat de bevolking zich rechtstreeks kan uitspreken. Bart De Wever bijvoorbeeld vindt het referendum een weerzinwekkend idee. Tenminste, als hij er zelf geen belang bij heeft. Het referendum over Oosterweel was populistisch, maar dat in Gent tegen het mobiliteitsbeleid kreeg lof van zijn N-VA.

De Vlaamse democratie is meer een partijpolitieke stellingenoorlog en een particratie dan een instrument van de Vlamingen om hun essentiële belangen te verdedigen en om te laten zetten in beleid dat goed voor ons is.

Als politici niet uit hun stellingenoorlog komen en het partijpolitiek eigenbelang voorop blijven stellen, dan moeten we de Vlamingen maar rechtstreeks aan het woord laten met een bindend referendum over de thema’s die ze belangrijk vinden om onze toekomst te verzekeren.

Een Vlaamse sociale zekerheid is immers wel betaalbaar, een Belgische niet. Een Vlaamse fiscaliteit kan wel rechtvaardig zijn, een Belgische niet. En Vlaams veiligheids- en justitiebeleid kan wel veiligheid bieden, een Belgisch veiligheids- en justitiebeleid niet.

Wie de Vlamingen niet aan het woord wil laten, heeft vooral schrik van zijn eigen burgers.