Minister ontvouwt plan om Westelijke Jordaanoever permanent onder Israëls controle te houden

In een ontmoeting met kolonisten heeft de radicale Israëlische minister Bezalel Smotrich uit de doeken gedaan hoe zijn land de controle over de bezette Palestijnse gebieden kan bestendigen zonder dat het officieel ‘annexatie’ genoemd kan worden. Premier Netanyahu is volgens hem ‘helemaal aan boord’ met deze aanpak. Een woordvoerder van de premier stelt dat er niets is veranderd.

The New York Times kreeg een bandopname te horen van de toespraak die Smotrich op 9 juni hield. De diensten van de minister bevestigen de authenticiteit van de opname.

De standpunten die Smotrich (44) verwoordt, zijn niet onverwacht voor de extreemrechtse politicus. Hij bepleit al lang blijvende controle over Palestijns gebied en uitbreiding van de kolonies. Hij maakte van de 500.000 Israëlische kolonisten zijn kiespubliek. Maar hij stelde ze voor als regeringsmaatregelen. Als de regering Netanyahu deze maatregelen inderdaad omarmt, zou dat een breuk met het verleden betekenen. Tot nu is de officiële lijn dat de Westelijke Jordaanoever onder tijdelijke militaire bezetting verkeert. In principe zal die bezetting via akkoorden en onderhandelingen eindigen, hoe zeer dat einde ook op de lange baan wordt geschoven. Dat is de situatie waarvoor het Israëlisch Hooggerechtshof een fiat heeft gegeven: een militaire bezetting, onder leiding van militairen, die zich houden aan internationale regels inzake bezette gebieden, maar zonder dat Israël een eigen burgerlijk bestuur introduceert. Dat is ook de situatie die in een tweestatenoplossing kan eindigen.

Breaking News: An influential Israeli official said in a taped speech that the government was engaged in a stealthy effort to cement control over the West Bank. https://t.co/F5SeRLHvDG

— The New York Times (@nytimes) June 21, 2024

Maar wat Smotrich beweert, is dat er gewerkt wordt aan een permanente bezetting, die niet langer louter militair zou zijn, maar ‘en stoemelings’ een burgerlijk bestuur introduceert. Dat zou de situatie onomkeerbaar veranderen en een tweestatenoplossing feitelijk onmogelijk maken. Smotrich is zich bewust van de verstrekkende gevolgen. ‘Ik zeg jullie’, aldus de minister in de opname, ‘het is mega-dramatisch. Zulke veranderingen wijzigen het DNA van het systeem.’

‘Gemakkelijker te slikken’

Het plan bestaat er volgens hem in de macht over te dragen van militairen naar burgers in het ministerie van Defensie. Deze burgers staan volgens hem specifiek onder zijn leiding. De plannen worden geleidelijk doorgevoerd, en zijn de afgelopen 18 maanden al gedeeltelijk in voege getreden, aldus Smotrich. Een deel van de macht is nu al in handen van Israëlische burgers. Dat die burgers voor het ministerie van Defensie werken, maakt het ‘gemakkelijker te slikken in de internationale en legale context’ aldus Smotrich, ‘zodat ze niet zullen zeggen dat we aan annexatie doen’.

In zijn toespraak zei de minister dat premier Netanyahu op de hoogte was van de details van het plan en ‘helemaal aan boord’ was. Een woordvoerder van de premier stelde in een reactie aan de Times dat de ‘aanpak niet veranderd is’. ‘De uiteindelijke status van deze gebieden zal bepaald worden door de partijen in directe onderhandelingen.’

‘Voor veel Palestijnen’, noteert de Times, ‘wekt de inhoud van de toespraak allicht minder verbazing dan het feit dat Smotrich dit alles luidop zei.’