‘Miljoenen voor Rwanda? Europa legt zijn veiligheid in handen van onbetrouwbare landen’

Rwanda speelt een funeste rol in het hart van het Afrikaanse continent.

Sinds de oorlog in Oekraïne is Europa onophoudelijk op zoek naar nieuwe aardgasleveranciers. Een van die leveranciers is Mozambique. In het noorden van dat straatarme Oost-Afrikaanse land bevindt zich voor de kust een enorme gasvoorraad. Het Franse bedrijf Total mag die ontginnen, maar het botst daarbij op geweld en terrorisme. Deze maand bevestigde Total dat het ermee door zal gaan. Om gewapende groepen een halt toe te roepen doet het een beroep op Rwandese soldaten. Dat bevestigt een trend: Europa legt zijn veiligheid in handen van onbetrouwbare landen.

Toen Total zich in de provincie Cabo Delgado vestigde, wist het waar het aan begon. De provincie was al langer in de greep van onrust. ‘We houden van risico en daarom zijn we met ons verhaal in Mozambique begonnen’, klonk het bij het Franse bedrijf. Bijna onmiddellijk daarop brak geweld uit, geleid door een moslimextremist die Total en de staat ervan beschuldigde de regio van zijn grondstoffen te beroven. Daarop ‘zuiverde’ het regeringsleger de omgeving. Tientallen inwoners werden neergeschoten, doodgeslagen of uitgehongerd in zeecontainers op de werf.

De Europese Commissaris voor Energie verdedigde dat het project noodzakelijk was door de ‘ongeziene gevolgen van de Russische agressie tegen Oekraïne’. Hoewel Frankrijk een eenheid van het vreemdelingenlegioen op het nabijgelegen eiland Mayotte heeft, weigert het om zelf soldaten te ontplooien ter beveiliging van het project. In plaats daarvan laat het de Europese Unie tientallen miljoenen euro’s aan Rwanda uitkeren, dat in ruil troepen stuurt om er de stabiliteit te herstellen. Ook Total bevestigt het belang van het project: ‘Het is winstgevend en wij blijven het toegewijd.’

De hele situatie laat zien hoe Europa zich in de nesten aan het werken is. Terwijl het Rwanda miljoenen toestopt om Europese economische belangen in Mozambique te beveiligen, weet het zeer goed dat Rwanda in Congo rebellengroepen steunt die daar niet alleen voor gruwelijke mensenrechtenschendingen zorgen, maar ook de veiligheid van een land in gevaar brengen. Congo zou voor Europa een belangrijke leverancier van strategische mineralen voor batterijen en dergelijke moeten worden.

Rwanda speelt een funeste rol in het hart van het Afrikaanse continent. Afgezien van de vraag of het steek houdt voor Europa om gas te gaan boren in een van de meest onrustige regio’s in het globale Zuiden, maakt de kwestie duidelijk dat Europa niet uit zijn fouten leert, zich afhankelijk blijft maken van onberekenbare staten en zelf niet langer de fut heeft om zijn belangen te beveiligen.