In het verleden was het een formaliteit, maar de voorbije jaren is het een worstelwedstrijd geworden. De uittredende Republikeinse speaker van het Huis van Afgevaardigden, Mike Johnson, had een adempauze nodig om toch opnieuw het speakerschap binnen te halen. Hij moest tijdens die pauze twee Republikeinen overtuigen om alsnog op hem te stemmen, nadat ze eerst tegen hem hadden gestemd. Zo was het drama van korte duur. Johnson haalde de herverkiezing met 218 stemmen, zonder een stem op overschot.
Men zou denken: de Republikeinen hebben naast het presidentschap de meerderheid in Huis van Afgevaardigden en Senaat, laat ze in peis en vree de leiding van die twee kamers inpalmen. Dat is echter gerekend zonder enkele radicale Republikeinen in het Huis, die niet tevreden zijn met de klassieke gang van zaken, en die toegevingen zoeken om de overheidsuitgaven drastisch te verminderen, of om omnibuswetten (die financiële koetjes aan kalveren koppelen) onmogelijk te maken. Of die gewoon teleurgesteld waren in de voorbije leiding van Mike Johnson, ook in het recente verleden, die afwijkt van zijn oerconservatieve achtergrond.
Zo kan het dat de Amerikaanse nieuwszenders speciale uitzendingen over deze verkiezing organiseren, en sommige kijkers de popcorn in de microgolf stoppen, zodat ze tijdens interne Republikeinse ruzies ook iets hebben om op te knabbelen.
Dit keer waren er niet, zoals in 2023, vijftien rondes nodig om een speaker te verkiezen. De toenmalige kandidaat, Kevin McCarthy, had echte vijanden in zijn fractie, die van geen wijken wilden weten tot ze ongeveer alle poten onder hem hadden weggezaagd. McCarthy werd speaker, en als voorzitter van het Huis een van de machtigste mensen in het land (en de tweede in rij om de president op te volgen). Maar zijn verkiezing was een marteltocht, die na enkele maanden eindigde in nog meer drama. Hij werd weggestemd en na een pijnlijke kiesstrijd opgevolgd door de tot dan relatief onbekende Johnson.
Sinds de verkiezingen van november 2024 zouden de Republikeinen betere papieren moeten hebben, een iets ruimere meerderheid in het Huis, maar omdat Donald Trump enkele verkozenen wegplukte uit het Huis om ze in zijn kabinet te installeren, is die meerderheid toch weer heel beperkt: als er twee Republikeinse tegenstemmers waren, kon Mike Johnson het vergeten.
Ommezwaai bij dissidenten
In principe stond Johnson er nog altijd beter voor dan McCarthy twee jaar geleden. Hij genoot in deze stemming de vrij actieve steun van Donald Trump – hoewel Trump hem enkele weken geleden nog onderuit haalde, toen Elon Musk zich dwarszette tegen een dure financieringswet die de uittredende speaker had onderhandeld.
Dat dispuut rond de financiering van de overheid leidde tot groot ongenoegen over Johnson bij enkele Republikeinse volksvertegenwoordigers.
Vrijdag kreeg Johnson in de eerste stemronde ogenschijnlijk onverwacht grote tegenwind. Drie Republikeinen stemden tegen hem, en zes anderen lieten in eerste instantie na hun stem uit te brengen. Die zes niet-stemmers voerden een schijnmaneuver uit, en stemden in de toegevoegde tijd – na hun beurt – alsnog op Johnson. Dat deden ze, misschien, om Johnson weliswaar geen vereiste meerderheid maar toch een stem méér te bezorgen dan Democratische fractieleider Hakeem Jeffries. De uitslag was nipt: 215 voor Jeffries tegen 216 voor Johnson, terwijl 218 stemmen nodig waren voor een meerderheid onder de 435 leden van het Huis.
Maar men liet de stemming open, en na een pauze en gesprekken tussen Johnson en twee van de Republikeinse tegenstemmers, veranderden die hun stem, zodat Johnson toch uitkwam op 218 en een minimale meerderheid.
Wat de twee overtuigde, is niet duidelijk, maar er waren geruchten over een telefonische tussenkomst van Donald Trump. Thomas Massie, vertegenwoordiger uit Kentucky, had gezegd dat hij nooit voor Johnson zou kiezen. Hij bleef als enige Republikeinse tegenstemmer over.
En zo was dit drama voorbij voor de laatste popcorn was verorberd. De dissidenten hadden hun punt gemaakt. Ze zullen hommeles maken als ze denken dat de zaken de verkeerde kant uitgaan met Johnson. En in sommige gevallen: ze zullen hommeles maken wat er ook gebeurt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier