‘Migratiestromen leiden tot nieuwe bevolkingsorde’

Grootschalige migratie van arme naar rijke landen zal nog tientallen jaren een permanent verschijnsel zijn in de wereldeconomie, staat in een nieuwe studie van de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF).

De studie, die woensdag werd voorgesteld, komt op het moment dat honderdduizenden vluchtelingen uit oorlogsgebieden naar Europa trekken. Volgens het rapport ondergaat de wereld een grote verandering op bevolkingsgebied, een die de economische ontwikkeling tientallen jaren zal bepalen.

Dit brengt uitdagingen met zich mee, maar kan ook bijdragen aan het beëindigen van extreme armoede en gedeelde welvaart als het juiste, evidence based beleid gevoerd wordt, nationaal en internationaal.

Samenzwering

Joseph Chamie, een onafhankelijke demografische consultant en voormalig directeur van de Bevolkingsdivisie van de Verenigde Naties, zegt dat het rapport – in tegenstelling tot de recentelijk aangenomen Duurzame Ontwikkelingsdoelen – bevolkingsgroei niet negeert, maar de vitale rol ervan in de wereldeconomie en ontwikkeling erkent.

Hij zegt dat snelle bevolkingsgroei in sommige regio’s, bevolkingsafname in andere, vergrijzing, langere levensduur, verstedelijking, internationale migratie en vluchtelingenstromen, en andere belangrijke demografische trends een ‘nieuwe internationale bevolkingsorde’ inluiden.

‘Deze nieuwe bevolkingsorde heeft steeds meer invloed op de sociale en economische situatie, politieke representatie en invloed, en internationale relaties. Toch negeren politici en hun adviseurs die dynamiek grotendeels, behalve als zich een crisis aandient, zoals de recente vluchtelingenstroom uit het Midden-Oosten’, zegt hij.

De Wall Street Journal beweerde onlangs dat Islamitische Staat (IS) probeert te voorkomen dat artsen, onderwijzers en andere geschoolde mensen naar Europa vluchten, omdat de militante organisatie die mensen zelf dringend nodig heeft. De krant citeerde ook een vluchteling uit Mosul (Irak), die gezegd zou hebben dat IS mensen vertelt dat ‘de migratie een samenzwering tegen de Islamitische Staat is.’ ‘Dezelfde Europese landen die je lang geleden vernederd hebben, proberen je nu opnieuw tot slaaf te maken.’

Motor van economische groei

Het rapport van de Wereldbank en het IMF stelt dat het werkende deel van de bevolking zijn piek gehad heeft met 66 procent. Momenteel is een daling zichtbaar. De groei van de wereldbevolking zal waarschijnlijk afnemen tot 1 procent. In de jaren zestig was die groei nog 2 procent. Het aandeel ouderen zal naar verwachting verdubbelen tot 16 procent in 2050, terwijl het aantal kinderen zich stabiliseert rond 2 miljard.

De richting en snelheid van deze wereldwijde transitie verschilt sterk van land tot land en heeft verschillende gevolgen, afhankelijk van de vergrijzing en economische ontwikkeling van een land. Los van deze diversiteit, kunnen landen in alle stadia van ontwikkeling de demografische transitie zien als een geweldige ontwikkelingskans, staat in het rapport.

‘Met het juiste beleid, kan dit tijdperk van demografische verandering een motor van economische groei worden’, zegt Jim Yong Kim, de voorzitter van de Wereldbank. ‘Als landen met een vergrijzende bevolking erin slagen migranten te laten participeren in hun economie, profiteert iedereen daarvan. De meeste feiten wijzen erop dat migranten bereid zijn hard te werken en meer aan belastingen opleveren dan ze kosten aan sociale voorzieningen.’

Armste landen

Volgens de studie is meer dan 90 procent van de wereldwijde armoede geconcentreerd in lageinkomenslanden met een jonge, snelgroeiende bevolking. De beroepsbevolking in deze landen zal aanzienlijk groeien. Tegelijkertijd is meer dan drie kwart van de wereldwijde economische groei te vinden in hogeinkomenslanden waar veel minder kinderen geboren worden, de beroepsbevolking daalt en het aantal ouderen stijgt.

Chamie zegt dat als gevolg van deze demografische verschillen, de bevolking van de Minst Ontwikkelde Landen (LDC’s) naar verwachting in 2030 die van de rijkere landen voorbij zal groeien.

Een andere duidelijke trend is de grootschalige internationale migratie, door zowel vluchtelingen als mensen uit arme landen die een beter leven zoeken. ‘Het is duidelijk dat de demografische ontwikkelingen fundamentele uitdagingen met zich meebrengen voor beleidsmakers. Het is echter niet duidelijk – en zelfs twijfelachtig – of politieke leiders in staat zijn die uitdagingen op effectieve wijze aan te pakken. Vooral als ze belangrijke demografische trends en de nieuwe internationale bevolkingsorde blijven negeren’, zegt hij. (DT/IPS)

Bekijk het volledige rapport online