Migranten op Griekse eilanden krijgen 2.000 euro toegestopt bij vrijwillige terugkeer
Migranten die zich in een van de overvolle kampen op de Griekse eilanden bevinden en beslissen om onder begeleiding terug naar huis te keren, hebben de komende maand recht op een extra vergoeding van 2.000 euro. Dat heeft de Europese Commissie donderdag bekendgemaakt.
De Commissie heeft over zo’n kader voor vrijwillige terugkeer een akkoord gesloten met de Griekse autoriteiten en met de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM), zei commissaris voor Binnenlandse Zaken Ylva Johansson tijdens een bezoek aan Griekenland. “We bieden de migranten in de overbevolkte Griekse kampen de mogelijkheid om vrijwillig terug te keren en 2.000 euro extra bijstand te ontvangen om opnieuw te integreren in hun land van herkomst”, zei ze. “Dit kan een beetje de druk wegnemen voor wie zich dan nog in de kampen bevindt.”
De opvangkampen op de Griekse eilanden zitten al jaren overvol, vooral omdat de Grieken er niet in slagen de asielaanvragen snel genoeg te verwerken. Op Lesbos, Chios, Samos, Kos en Leros is de toestand dramatisch, met volgens de hoge commissaris voor de Vluchtelingen van de VN, de Italiaan Filippo Grandi, “schokkende en schaamtelijke levensomstandigheden” als gevolg. In Moria, het grootste opvangkamp op Lesbos, verblijven meer dan 18.000 personen, terwijl er slechts plaats is voor 2.200.
Het nieuwe initiatief om migranten ervan te overtuigen vrijwillig naar hun land van herkomst terug te keren, past in pogingen om de overbevolking op de eilanden aan te pakken. Dat moet ook de spanning en onvrede bij de lokale bevolking doen afnemen. De mogelijkheid om 2.000 euro te ontvangen bovenop de standaardvergoeding bij vrijwillige terugkeer staat enkel open voor wie vóór 1 januari in Griekenland is aangekomen. 5.000 personen zullen gebruik kunnen maken van het aanbod, dat een maand geldig is. Behalve de IOM werkt ook het Europese grensbewakingsagentschap Frontex aan het terugkeerprogramma mee.
Volgens de Griekse minister van Migratie Notis Mitarakis moeten de 5.000 personen bij de 10.000 asielzoekers geteld worden die tijdens de eerste drie maanden van dit jaar van de eilanden naar het Griekse vasteland worden overgebracht. De financiële steun komt uit de 700 miljoen euro die de EU recent aan Griekenland heeft toegezegd.
Tijdens haar bezoek kondigde commissaris Johansson ook aan dat nu al zes landen het voorbeeld van Duitsland volgen en zich ertoe hebben geëngageerd om niet-begeleide minderjarigen van de eilanden over te brengen. Alles samen zullen al zeker 1.600 kinderen en jongeren herplaatst worden. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, die wegens de coronacrisis haar bezoek aan Griekenland moest uitstellen, zei eerder deze week al dat Frankrijk, Portugal, Luxemburg en Finland mee op de kar springen, net als Kroatië. In België heeft de federale regering nog steeds niet beslist of ook zij het Duitse voorbeeld volgt. Op de Griekse eilanden zouden zich ongeveer 5.500 niet-begeleide minderjarigen bevinden.
In Griekenland benadrukte Johansson dat alle migranten die een asielaanvraag willen indienen, dat moeten kunnen. De Griekse regering besliste onlangs om, als reactie op de aankondiging van Turkije om zijn grenzen met Europa open te stellen, een maand lang geen aanvragen meer te aanvaarden. Athene begeeft zich daarmee evenwel op glad ijs. In Europese middens is te horen dat de Grieken met hun beslissing wel degelijk internationale rechtsprincipes én de Europese wetgeving overtreden, maar ook dat de Commissie en de Europese lidstaten ervoor terugdeinzen de Grieken met de vinger te wijzen. “Enerzijds moeten we eensgezindheid tonen tegenover Turkije, maar anderzijds waart ook het spook van 2015 nog rond.” Op het hoogtepunt van de Griekse schuldencrisis werd het land toen met de rug tegen de muur geplaatst en konden de andere landen Griekenland er ternauwernood van overtuigen om tegen strenge voorwaarden financiële steun te aanvaarden.