Mary Trump, nicht van de Amerikaanse president: ‘Mensen sterven omdat Donald gefaald heeft’

Een incompetente zakenman en een narcist die zijn broer alleen liet sterven: zo omschrijft Mary Trump haar oom, de president van de Verenigde Staten, in het onthullende boek Te veel en nooit genoeg.

Er verscheen al heel wat onthullende literatuur over Donald Trump, maar geen enkel boek deed zo veel stof opwaaien als dat van Mary Lea Trump, het enige nichtje van de Amerikaanse president. Mary Trump (55), doctor in de psychologie, kent de president al sinds zijn jeugd. Haar vader Fred Trump Jr., de oudere broer van Donald Trump, overleed in 1981. In haar boek Too Much and Never Enough: How My Family Created the Most Dangerous Man in the World, beschrijft Mary Trump hoe Donald Trump al vroeg leerde liegen en bedriegen. In de VS zijn er al meer dan 1,4 miljoen exemplaren van verkocht, de Nederlandse vertaling verschijnt op 25 augustus.

U noemt Donald Trump ‘de gevaarlijkste man ter wereld’. Wat bedoelt u daarmee?

Mary Trump: De combinatie van zijn ziektebeelden en zijn macht is bijzonder gevaarlijk. Elke man of vrouw in die positie is potentieel gevaarlijk, maar mijn oom heeft duidelijk niet de intellectuele capaciteit, noch de impulscontrole om veel vertrouwen te verdienen.

Wat ging er door uw hoofd toen hij in 2016 tot president werd verkozen?

Trump: Ik was er kapot van. Vreemd genoeg nam ik het persoonlijk op. Vroeger was ik trots op mijn achternaam, die klonk cool. Nu is mijn naam gelinkt aan een man die zo veel gruwelijke dingen doet. Het voelde als een fysieke aanval.

Hoe was het om op te groeien als een Trump?

Trump: Het was volkomen normaal, omdat we in onze eigen wereld leefden. Ik logeerde in het weekend in het huis van mijn grootouders, ik amuseerde me daar.

Uw overgrootvader, Friedrich Trump, werd geboren in het Duitse dorpje Kallstadt en stierf in New York tijdens de grieppandemie van 1918. Werd er in de familie gepraat over zijn dood of over de Duitse afkomst van de familie?

Trump: Nee. Mijn grootvader had het nooit over zijn vader. Ik denk niet dat zijn dood veel heeft betekend voor hem. Mijn grootvader was een eerstegeneratie-Amerikaan. Dat betekende totale assimilatie, je was niet trots op je land van herkomst. En Donald Trump maakte van zijn Duitse afkomst liever geen item omdat hij zakelijk veel met Joden te maken had. Hij leek niet te beseffen dat mensen wel het onderscheid kunnen maken tussen iemand met Duitse roots en een nazi.

Normaal gezien zou uw vader, Donalds oudere broer Fred Jr., het vastgoedimperium van de familie hebben overgenomen. Maar uw grootvader maakte Donald tot zijn erfgenaam.

Trump: Er bestond geen emotionele band of genegenheid tussen mijn grootvader en zijn kinderen. Hij was niet in staat tot warme menselijke gevoelens. Erger nog, hij gebruikte mensen alleen om zijn plannen te realiseren. Als hij ze niet kon gebruiken voor zijn eigen doeleinden liet hij ze vallen, net als mijn vader. Er kon maar één winnaar zijn in mijn familie. En in de loop der jaren werd het duidelijk dat dit niet mijn vader Freddy zou zijn. Donald zette alles op alles om ervoor te zorgen dat hij die winnaar zou zijn. Het maakte niet uit wie hij daarvoor moest vertrappelen.

Uw vader werd piloot in plaats van in het familiebedrijf te gaan.

Trump: Mijn vader werd bijna elke dag neergesabeld. Hij was een professionele piloot, maar mijn grootvader schold hem voortdurend uit, zei dat hij niet beter was dan een buschauffeur. Mijn vader slaagde er niet in de zoon te zijn die mijn grootvader wilde. Mijn grootvader was meedogenloos als het ging om de realisatie van zijn plannen. Toen ik dat eindelijk besefte, als volwassene en ook door mijn opleiding tot psychiater, besefte ik dat mijn grootvader een sociopaat was. Dat is niet overdreven. Ik bedoel dit in klinische zin.

Uw vader werd alcoholverslaafd. Hoe ging de familie daarmee om?

Trump: Als alcoholisme niet beschouwd wordt als een ziekte met een sterke genetische component maar als een moreel falen, kan de zieke persoon nooit genezen – vooral omdat mijn vader door niemand geholpen werd. Voor Donald, die zeven jaar jonger was, was het een voordeel dat hij uit het voorbeeld van mijn vader kon leren wat hij niet mocht doen en hoe hij niet mocht zijn.

Donald imiteerde zijn vader?

Trump: Qua karakter lijken ze minder op elkaar dan je zou denken. Mijn grootvader was zeer bekwaam. Hij was een succesvol zakenman. Donald is geen van beide. Hij is incompetent en heeft als zakenman nog nooit succes gekend. Maar mijn grootvader besefte dat Donald de media kon bespelen. Hij zag Donald als iemand die bereid was alles te doen om te winnen: bereid om te liegen, te bedriegen, mensen op te lichten, te stelen.

Was er dan geen enkele verzachtende factor? Uw grootmoeder?

Trump: Dat is een van de fascinerende aspecten van dit verhaal: er was geen verzachtende factor. Als kind werd Donald door zijn moeder in de steek gelaten. Zij kon daar niets aan doen. Ze was zwaar ziek en afwezig op een cruciaal punt in zijn leven. Vanaf dat moment ervaart Donald een enorme eenzaamheid. De enige warme menselijke band werd hem ontnomen. Dat heeft zijn karakter getekend. Terwijl mijn grootvader van mijn vader vond dat hij vooral beter dan alle anderen moest zijn, de winnaar, ging hij met Donald nog een stap verder. Donald was niet alleen de beste, hij had ook altijd gelijk.

Verklaart dat de mythe van Trump als krachtig leider en geslaagd manager?

Trump: Donald moest een manier vinden om te overleven, en dat bedoel ik letterlijk. Het is ongelooflijk hoeveel mensen en instellingen bereid waren om mee te gaan in het ‘project Donald’ van mijn grootvader en om deze man te steunen, ook al is hij die steun niet waard. Het begon eind jaren zeventig en tachtig met de media en het ging door met de banken en de Republikeinse Partij.

Wist uw grootvader welke kant het met zijn zoon zou opgaan?

Trump: Ik denk niet dat mijn grootvader meteen besefte hoe slecht Donald zou worden. Pas na het fiasco van Atlantic City kon hij niet meer ontkennen dat Donald zakelijk een totale ramp was.

Donald Trump heeft verschillende casino’s in Atlantic City failliet laten gaan.

Trump: Donald leek niet te begrijpen hoe gokken in elkaar zit. In plaats van één casino te runnen dat succes had kunnen hebben, runde hij er drie tegelijk, die elkaar kannibaliseerden. En hij runde ze slecht. Kort na de opening van zijn derde casino, de Taj Mahal, kwam hij in de problemen. Mijn grootvader stuurde een chauffeur naar Atlantic City met 3,35 miljoen dollar om fiches te kopen en ze weg te halen uit het casino. Dat was illegaal omdat het een persoonlijke lening was waar niemand rente op betaalde. Mijn grootvader werd beboet, maar enkele dagen later deed hij weer net hetzelfde in een van Donalds andere casino’s.

En uw vader liet hij verarmd en in eenzaamheid sterven.

Trump: Mijn grootvader vond het vreselijk om aan het bestaan van mijn vader te worden herinnerd. Toen mijn vader zijn baan als piloot was kwijtgeraakt, nam hij hem in dienst als onderhoudsman bij Trump Management, een imperium ter waarde van honderden miljoenen dollars dat eigenlijk door mijn vader had moeten worden overgenomen. Maar mijn grootvader liet hem rondrijden in een truck. Daar is op zich niets mis mee, maar symbolisch gezien was het een van de vreselijkste dingen die hem zijn aangedaan – al was het lang niet het enige. Toen ik 39 was, werd mijn vader erg ziek. Hij had niet bepaald een gezond leven geleid en moest een hartoperatie ondergaan. Alleen werd hij daarna niet beter, hij kon uiteindelijk zelfs zijn bed niet meer uit. Mijn grootvader had connecties in verschillende ziekenhuizen. In het Jamaica Hospital was zelfs een vleugel naar mijn grootouders genoemd omdat ze miljoenen dollars hadden gedoneerd. Maar mijn vader belandde in een ziekenhuis in Queens, waar hij stierf. En er was niemand bij hem.

Zelfs zijn broer niet?

Trump: Donald ging die dag met zijn zus Elizabeth naar de film.

Donald Trump heeft zijn spijt betuigd omdat hij druk heeft uitgeoefend op uw vader, maar niet omdat hij hem op zijn sterfbed alleen heeft gelaten.

Trump: Ik denk niet dat hij het erg vond dat zijn broer alleen stierf. Kijk naar wat er nu in ons land gebeurt. Mensen sterven omdat Donald heeft gefaald.

Wat deed Donald Trump toen uw vader ziek werd?

Trump: Hij was bezig met de Trump Tower (wolkenkrabber in New York, nvdr), of beter gezegd: hij begon het geld, de macht en de connecties van mijn grootvader te gebruiken om zijn Trump Tower erdoor te krijgen. Donald leek altijd al ongelooflijk rijk, maar tot dan werd alles gefinancierd door mijn grootvader.

Is er dan niets wat u waardeert in uw oom?

Trump: Lang geleden leek hij nog wel iets goeds in zich te hebben. Maar daar is niets van overgebleven.

Ging hij naar de kerk? Veel evangelische gelovigen steunen hem.

Trump: Hij heeft geen religieuze overtuigingen. En dat is niet eens het probleem. Het probleem is de huichelarij. Het probleem is dat hij bereid is het geloof van anderen te gebruiken om hen ervan te overtuigen dat hij zich inzet voor hun belangen. Het is als een sekte.

U hebt een doctoraat in de klinische psychologie. Hoe bekijkt u uw oom vanuit professioneel perspectief?

Trump: In mijn boek heb ik niet meteen een ziektebeeld willen vastleggen. Ik wilde de lezers helpen om zijn gedrag te begrijpen. Er worden veel diagnoses gesteld over mijn oom – narcistische persoonlijkheidsstoornis, kwaadaardig narcisme enzovoort. Maar we moeten ook kijken naar andere zaken dan persoonlijkheidsstoornissen, zoals slaapstoornissen en leerstoornissen.

Leerstoornissen?

Trump: Hij blijkt grote moeite te hebben met het verwerken van informatie. Het is zeer waarschijnlijk dat hij als kind een leerstoornis had die nooit is gediagnosticeerd en daarom ook nooit goed is behandeld.

In uw boek noemt u hem een racist, maar u haalt geen concrete bewijzen aan. Hebt u hem of een ander familielid ooit racistische uitspraken horen doen?

Trump: Ja. Maar ik wil niet zeggen dat mijn familie racistischer of antisemitischer was dan andere families in New York in die tijd. Het n-woord en beledigende antisemitische uitspraken waren vanzelfsprekend. Zo was dat nu eenmaal.

U verzweeg voor de familie dat u een relatie had met een vrouw. Waarom?

Trump: Mijn familie was geen greintje geïnteresseerd in mijn privéleven. Homofobie was niet aan de orde omdat homoseksualiteit niet aan de orde was. Er waren geen onmiddellijke aanwijzingen dat mijn familie homofoob was. Pas toen mijn grootmoeder minachtend over Elton John sprak en hem een ‘kleine flikker’ noemde, besefte ik dat het echt iets was wat ik voor mezelf moest houden.

De krant The New York Times onthulde in 2018 dat de Trumps geknoeid hebben met uw erfenis.

Trump: Ik heb altijd geweten dat er iets niet klopte. Het leek onwaarschijnlijk dat de erfenis van mijn grootvader slechts 30 miljoen dollar bedroeg toen hij stierf. The New York Times onthulde dat het om meer dan 970 miljoen dollar ging. Mijn tantes en ooms, die na de dood van mijn vader tot mijn curatoren waren benoemd, hadden hun macht gebruikt om mij te bedriegen. Het was vreselijk om dat te ontdekken.

Is dat niet rechtgezet?

Trump: Bij Donald Trump komt boontje nooit om zijn loontje. De ene misdaad volgt op de andere, en uiteindelijk hoeft hij nergens rekenschap voor af te leggen. Dat is al zo sinds zijn jeugd.

Hebt u dit boek geschreven om wraak te nemen?

Trump: Ik wilde hier al voor de verkiezingen van 2016 mee naar buiten komen, maar ik wist dat mijn verhaal geen effect zou hebben. Niemand zou naar mij geluisterd hebben. Niemand was bereid om over die dingen te praten. Zeker in onze familie niet.

Waarom nu dan wel?

Trump: Ik wil dat de kiezers niet weer dezelfde fouten maken als in 2016. Ik wil niet dat iemand die in november gaat stemmen kan doen alsof hij niet weet wat er aan de hand is.

U waarschuwt voor ‘het einde van de Amerikaanse democratie’ als Donald Trump wordt herkozen.

Trump: We zijn zo verzwakt door zijn incompetentie en door de mensen die hem steunen. Het is een dubbeltje op zijn kant. Dat is angstaanjagend.