Liegend parlementslid George Santos: in beschuldiging gesteld maar onmisbaar

George Santos, het VS-parlementslid met Belgische roots dat via een legendarische serie leugens verkozen geraakte, is deze week door een rechtbank in beschuldiging gesteld, onder meer wegens fraude met werkloosheidsuitkeringen. De volgende dag stemde hij in het parlement voor een hardere aanpak van deze uitkeringsfraude…

George Santos (34) werd in november verkozen als Republikeins lid in het Huis van Afgevaardigden voor een kiesdistrict dat delen van Long Island en Queens in New York omvat. Tijdens de campagne had hij zich een biografie bijeengelogen, waarbij zijn grootouders aan moeders kant Joden waren die vanuit Oekraïne via België aan de Holocaust waren ontsnapt. Ze bleken, volgens documenten, allebei in Brazilië geboren, en experts konden geen Joodse banden vinden. Dat was maar een van zijn leugens.

Er was wel een Belgische link maar die leidde eerder naar Victor Horta dan naar de Holocaust. Santos, die voluit, weten we nu via gerechtsdocumenten, George Anthony Devolder Santos heet, loog ook over zijn hoge opleiding en hoge tewerkstelling, over een volleybalbeurs die hem toegang tot zijn hoge universiteit had bezorgd, maar die hem zijn knieën had gekost (maar wel een titel zou opgeleverd hebben voor de universiteit waar hij dus nooit ingeschreven was), over vier dodelijke slachtoffers van de aanslag op de Pulse-nachtclub in Orlando die voor hem zouden gewerkt hebben, over zijn moeder die op 11 september 2001 in een van de Twin Towers aanwezig was, over wanbetalende huurders in zijn gebouwen (hij had geen eigendommen, en wist zelf zijn huur enkele keren niet te betalen), over 2500 honden en katten die hij van een gewisse dood zou hebben gered. De lijst was eindeloos.

De teneur van de biografie die hij aan zijn kiezers voorlegde, was: hij was arm geboren in Brazilië en was nu op weg om een briljante carrière te maken. Hij was een homo (dat is wellicht niet gelogen, hoewel hij eerder met een vrouw getrouwd was), een Jood, of ten minste half-Jood (wel gelogen), briljant (mogelijk), een migrant (correct), niet toevallig allemaal kwalificaties die indruk konden maken op het kiespubliek van zijn district, dat eerder Democratisch stemt dan Republikeins.

Jonge Santos versloeg de veel oudere Democraat. Toen The New York Times die succesverkiezing wou illustreren met enkele commentaren van mensen die hem tijdens zijn steile carrière hadden gekend, viel het imago van de verkozene quasi-onmiddellijk aan diggelen.

20 jaar gevangenis?

Nog voor hij begin januari 2023 zijn eed in het Huis van Afgevaardigden kon afleggen, had zijn lokaal partijbestuur al zijn ontslag geëist.
Zo’n vaart liep het niet bij de Republikeinen in het Huis, die een meerderheid van 4 stemmen niet wilden zien slinken tot 2. Zo onbetrouwbaar als hij is in zijn uitspraken, zo betrouwbaar is Santos in zijn stemgedrag. Zijn stem droeg onder meer bij tot de moeizame uitverkiezing van Kevin McCarthy tot speaker van het Huis.

De leugens, en de moeizaam ontwarde campagnefinanciering van Santos, leidden woensdag tot een inbeschuldigingstelling van het parlementslid. De federale rechtbank in New York klaagde hem aan op 13 punten, voor onder meer witwassen van geld, stelen van overheidsgeld en valse verklaringen. De punten vallen breed genomen uiteen in drie categorieën, en kunnen uitmonden in een gevangenisstraf tot 20  jaar. Santos pleitte onschuldig.

De makkelijkste categorie is uitkeringsfraude. Tijdens de pandemie ontving Santos voor 24.000 dollar aan werkloosheidsvergoedingen hoewel hij in die periode een jaarinkomen had van meer dan 100.000 dollar en tewerkgesteld was door een bedrijf in Florida dat intussen in beschuldiging is gesteld wegens een piramidespel. De rol van Santos in dat piramidespel is niet uitgeklaard, maar hij zocht en vond in elk geval mensen die hun geld investeerden en kwijtspeelden.

De tweede categorie is samen te vatten onder verkiezingscorruptie. Santos overtuigde twee rijke donoren om hem in totaal 50.000 dollar te geven voor zijn campagne. Hij zou met het geld onder meer tv-advertenties betalen, bleek uit zijn communicaties met de twee. In werkelijkheid gebruikte Santos hun geld om designerkledij te kopen en de schuld op zijn creditcard af te betalen.

De twee gedupeerden zijn bereid tegen Santos te getuigen, en werken voluit mee met het onderzoek.

In de campagnegelden zit nog goud voor de onderzoeksrechter. Santos maakte met dat campagnegeld dure, luxueuze reizen, buiten de eigen staat, die moeilijk uit te leggen zijn voor een politicus uit New York. Hij schonk zijn campagne grote sommen, en wilde tot dusver niet ophelderen waar dat geld vandaan kwam.

De derde categorie betreft leugens aan het Huis van Afgevaardigden. Hij gaf volgens de beschuldiging bewust foute informatie over zijn inkomsten aan het publiek en aan het Huis.

‘Heksenjacht’

Het gevolg van de rechtszaak is dat Santos niet langer in commissies kan zetelen in het Huis, wat hij toch al niet deed.

Hij werd op borgtocht van 500.000 dollar vrijgelaten, en mag niet langer vrij bewegen. Hij kan in principe alleen in New York en in Washington verblijven. Voor de rest van de VS heeft hij een speciale toestemming van de rechtbank nodig, en een buitenlandse reis is uitgesloten.

Bij de uitgang van het gerechtsgebouw hield Santos zijn onschuld vol. Hij had het over een heksenjacht. En de volgende dag trok hij naar Washington waar hij moest stemmen over een wet die het staten makkelijker maakt om te onrechte toegekende covid-werkloosheidsuitkeringen terug te vorderen. Hij stemde voor.

Voorlopig lijken de Republikeinen zijn stem onmisbaar te achten. De top in het Huis weigert hem te sanctioneren onder het motto dat hij onschuldig is zolang het tegendeel bewezen is. Speaker McCarthy veranderde wel op één punt van mening: hij ondersteunt niet langer de herverkiezing van Santos. ‘Ik denk dat hij andere dingen heeft om op te focussen dan zijn herverkiezing’. Santos is wel zinnens campagne te voeren voor een tweede ambtstermijn. Hij zamelt al geld in.

De volgende zitting in de rechtszaak tegen Santos is voorzien op 30 juni.

In tussentijd heeft hij schuld bekend in Brazilië, waar hij als jongeling met een gestolen cheque onder meer schoenen kocht. Hij heeft zich ertoe verbonden het geld terug te storten.