Licht aan het einde van de tunnel: Californië heropent de economie

Op 15 juni vervallen vrijwel alle pandemierestricties in de Amerikaanse staat Californië. Vijf maanden terug was er nog sprake van een dramatische wintergolf, nu heeft Californië de laagste transmissiecijfers van het land. Hoe heeft de Golden State dat geflikt?

Over twee weken heropent de economie van Californië en wordt het leven weer ‘normaal’. Vanaf 15 juni zijn er geen restricties meer op hoeveel mensen tegelijk een restaurant of bioscoop binnen mogen, hoeven gevaccineerde Californiërs vrijwel nergens meer mondmaskers te dragen en mogen er weer grootschalige evenementen georganiseerd worden.

Voor evenementen met meer dan 5000 aanwezigen die binnen plaatsvinden, moeten organisaties wel negatieve testresultaten of vaccinatiebewijzen eisen voor toegang. Voor evenementen die buiten plaatsvinden (zoals festivals of honkbalwedstrijden), wordt dat aangeraden als er meer dan 10.000 aanwezigen zijn, maar wordt het niet verplicht.

De pandemie in Californië is zo radicaal anders dan slechts vijf maanden geleden, toen de staat het epicentrum van de pandemie in de Verenigde Staten werd er en in een tijdsbestek van 48 uur 100.000 nieuwe gevallen bij kwamen. De staat moest extra lijkzakken en koelwagens bestellen omdat de moratoriums en ziekenhuizen geen plek meer hadden voor de dode lichamen.

Inmiddels ligt het aantal nieuwe gevallen, ziekenhuisopnames en doden net zo laag als in het begin van de pandemie, toen er van het ‘California miracle‘ werd gesproken, omdat de staat in vergelijking met plekken als New York en New Jersey zo weinig getroffen werd. Californië is vandaag opnieuw de staat die per capita de minste nieuwe covidgevallen registreert – al is de stad Los Angeles cumulatief nog altijd de plek in de VS waar de meeste gevallen en doden zijn geregistreerd tijdens de pandemie.

Vaccinaties en immuniteit

De belangrijkste reden dat het Californië nu voor de wind gaat en volledige heropening binnen handbereik is, is dat een groot deel van de 40 miljoen inwoners inmiddels immuun is voor het coronavirus en de verschillende varianten.

Vooropgesteld liep de vaccinatiecampagne in de staat redelijk vlotjes. Hoewel het, net als op andere plekken in het land, aan het begin van het jaar moeilijk was een afspraak te krijgen, mag inmiddels iedere Californiër die ouder is dan twaalf jaar een gratis vaccinatie gaan halen.

En er zijn vaccins in overvloed. Afspraken zijn makkelijk te plannen en er zijn talloze klinieken die voorbijgangers zonder afspraak vaccineren. De helft van de inwoners is inmiddels volledig gevaccineerd, nog eens 13,1 procent heeft al één prik gehad (die, zoals onderzoek uitwijst, ook al flinke bescherming biedt).

De uitdaging bestaat er nu in de mensen die nog niet gevaccineerd zijn, te bereiken. Dat blijkt in het hele land en ook in Californië lastig. Deels omdat er wantrouwen jegens het vaccin bestaat, maar ook omdat zeker mensen in laagbetaalde banen (die soms als essentieel beroep gelden) het zich niet kunnen veroorloven zich ziek te melden als met name de tweede prik tot bijwerkingen zou leiden. Om dat probleem op te lossen, heeft het Californisch parlement een wet aangenomen die werkgevers compenseert voor ziektedagen naar aanleiding van een vaccinatie.

Naast de succesvolle vaccinatiecampagne is er nog een reden dat immuniteit onder Californiërs inmiddels een hoog niveau bereikt heeft: vanwege de heftige wintergolf hebben veel mensen op die manier immuniteit bereikt. Er wordt geschat dat een op de drie inwoners van Los Angeles, een van de gebieden waar de wintergolf het ergst was, het virus onder de leden heeft gehad. (Het officiële cijfer is 1 op 8, maar er wordt ervanuit gegaan dat het werkelijke aantal hoger is omdat niet ieder ziek persoon getest wordt.)

Personeelstekort

Er wordt reikhalzend uitgekeken naar de heropening van de economie en de evenementenindustrie heeft het, voor het eerst in meer dan een jaar, druk. Maar tegelijkertijd maken vooral kleine ondernemers zich op voor een nieuw probleem: er is mogelijk te weinig personeel om volledig te heropenen. In Californië zijn er door de pandemie per saldo een half miljoen werklozen bijgekomen.

Dat de werkloosheidsuitkeringen nog altijd hoger liggen dan normaal en langer verstrekt worden, kan meespelen. Nationale ketens als McDonalds hebben hun minimumloon verhoogd om meer werknemers aan te trekken, maar in Californië lag dat minimumloon al een stuk hoger dan in de rest van het land (15 dollar per uur in Californië tegen 7,25 dollar als federaal minimumloon).

Een belangrijker probleem voor veel mensen die nog altijd thuis zitten, is dat scholen nog niet heropend zijn. Zonder kinderopvang of scholen is het voor veel ouders, vooral zij die een laag inkomen hebben, lastig weer aan het werk te gaan.

Tenslotte speelt mee dat er tijdens de pandemie grote volksverhuizingen hebben plaatsgevonden. Van het horecapersoneel in de San Francisco Bay Area zou zo’n 15 procent permanent uit de regio vertrokken zijn, meldt de Golden Gate Restaurant Association.