‘Komt er ooit nog een Labour-premier in Downing Street?’

‘Kan de partij van Tony Blair ooit nog verkiezingen winnen’, schrijft Lia Van Bekhoven vanuit Londen, die stilstaat bij de huidige positie van oppositiepartij Labour, die momenteel te kampen heeft met Beergate. 

Dat de Britse sociaaldemocraten vorige week de lokale verkiezingen wonnen was even voorspelbaar als regen in mei. Een regeringspartij die al twaalf jaar in het zadel zit met aan het roer een impopulaire leider en daarboven dreigende, economische wolken, biedt het electoraat de perfecte paal om tegenaan te pissen; een verleiding waar kiezers zich met genoegen aan overgaven. De Conservatieven verloren 500 zetels. Slecht, maar niet slecht genoeg om de Tories af te schrijven, concludeerde de Labourgezinde The Guardian. Labour legde beslag op 35% van de stemmen. Goed, maar niet goed genoeg voor het predikaat ‘regeringspartij in wording’.

Als Labour temidden van een acute sociale crisis, veroorzaakt door stijgende kosten van het levensonderhoud en met een eerste minister die schandaalbestendig noch bekwaam is het electoraat niet kan overtuigen, kan de partij van Tony Blair ooit nog verkiezingen winnen?

Het lijkt erop dat dat niet met de huidige leider zal gebeuren. Keir Starmer is geen opwindende politicus. Hij is een charisma-vrije zone, met een robot-achtig voorkomen, en voor de meeste Britten is het nog steeds gissen naar waar de Labourleider voor staat. Naast zijn onmiddellijke familie zijn er weinigen die van Starmer, die tot in zijn tenen de grondige advocaat gebleven is die later ’s lands openbare aanklager zou worden, warm of koud worden.

De aanvoerder van de sociaaldemocraten is alles wat premier Boris Johnson niet is. Hij is een fatsoenlijke man en serieus politicus, maar ook: timide en bloedeloos. Hij lijkt zelfs niet bezeten door een urgente passie voor de topbaan, iets waar bij Johnson geen twijfel over bestaat. Om de premier uit Downing Street te krijgen zul je zijn vingers één voor één van de voordeur van de ambtswoning moeten breken.

Starmer heeft Labour weer respectabel gemaakt. Hij heeft nagenoeg alle puin geruimd die zijn voorganger, de radicaal-linkse Jeremy Corbyn veroorzaakt had. ’s Lands grootste oppositiepartij ligt weer constant voor in de polls, zij het niet met hemelbestormende afstand. Onder Starmer is Labour een partij geworden waar je op stemt om strategische redenen; om af te komen van het Conservatieve alternatief. Het is, na twee jaar, nog steeds wachten op een spraakmakende visie of in het oog lopende beleidspunten.

En nu is er ook nog ‘beergate‘. Starmer is gefilmd op 30 april vorig jaar, tijdens de corona-lockdown, op een bovenkamertje van een plaatselijk partijkantoor met een fles bier in de hand. Hij had campagne gevoerd en ’s avonds om 22u00 een afhaalcurry laten aanrukken voor zijn vijftien medewerkers en hemzelf.

Sindsdien buigt de media van een land waarin een op zeven Britten regelmatig een dag niet eten, zich al veertien dagen lang hijgerig over de vraag hoe die maaltijd zich verhield tot de lockdownregels. Eten en drinken tijdens werkuren was volgens de richtlijnen toegestaan. Maar volgens Labours tegenstanders ging het bij beergate om een ‘sociale bijeenkomst’  en die waren verboden.

Nou lijkt het oneerlijk om een flesje pils te vergelijken met het partygate-schandaal van de regeringspartij waar de politie tot dusver honderd boetes uitdeelde voor de twaalf feesten die tijdens lockdown in Downing Street gehouden zijn, waaronder een dronken karaoke-avond, een quiz, en een uitnodiging van de secretaris van de premier aan honderd mensen om een fles mee te nemen voor een tuinfeest. Maar regels zijn regels.

Beergate kan de ondergang betekenen voor Starmer, maar het kan Labour winst opleveren. Na lang wikken en wegen deed de oppositieleider wat de premier weigerde: Starmer beloofde op te stappen mocht de politie concluderen dat hij de lockdownregels heeft geschonden. Het is veruit de meest gewaagde politieke stap die de risico-averse volksvertegenwoordiger gezet heeft, en bedoeld hem neer te zetten als eer- en gewetensvol, in tegenstelling tot de nonchalante Johnson die over zijn politieboete, de eerste uitgereikt aan een zittende regeringsleider, heenstapte door zonder blikken of blozen over te gaan tot de orde van de dag.

De niet zo stiekeme hoop van sommige Labour-sympathisanten is dat Starmers politieke ‘bloedoffer’ de ondergang van de Labouraanvoerder zal betekenen, en de sociaaldemocraten aan een meer populaire, hervormende leider kan helpen en wie weet zelfs aan een verkiezingsoverwinning.