Fotograaf Jürgen Augusteyns nam voor Knack deel aan de #WomensMarch in Parijs zondag. Hij schoot niet alleen sterke beelden, maar tekende ook een aantal getuigenissen op: ‘We worden teruggekatapulteerd in de tijd, alle verworven vrijheden staan op de helling.’
Teresa Shook koesterde de hoop een vrouw in het Witte Huis te zien. Enkele uren na de nederlaag van Hillary Clinton plaatste ze een oproep op Facebook: “I think we should march”. De oproep ging viraal. Meer dan 125.000 mensen tekenden in op het Facebook-event om deel te nemen aan de mars in Washington op 21 januari.
En niet alleen in Washington, maar op talloze andere plaatsen in de wereld trokken duizenden mensen de straat op om te protesteren tegen de polariserende retoriek en het gevreesde beleid van Donald Trump.
In Parijs, stad van verlichting en vrijheid, organiseerde het Collectif national pour les droits des femmes de mars zondag een eigen mars uit solidariteit met de vrouwenmars in Washington.
‘We mobiliseren omdat de nieuwe president van de Verenigde Staten zijn seksistische, lesbo- en homofobe, xenofobe en racistische retoriek nu ook daadwerkelijk kan uitvoeren. We marcheren tegen het aanzetten tot haat, geweld en discriminatie. Elke man en vrouw is welkom’, klinkt het op de website van het evenement.
Volgens de Franse politie daagde een zevendduizendtal mensen op. Ik was erbij en hoorde dat velen onder hen Engels spraken. Volgens recente cijfers telt Parijs ongeveer 16.000 Amerikaanse expats, goed voor ongeveer de helft van de Amerikanen in Frankrijk.
Susan woont al 40 jaar in Parijs. Hier ontmoette ze de liefde van haar leven. Met enige fierheid vertelt ze me dat ze één van de meest actieve commentatoren is op de online fora van de NYTimes. Zoals veel deelnemers is ze is hier uit solidariteit met de mars in Washington. ‘Trump is het ergste wat de VS kon overkomen’, zegt ze.
De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat er onder Obama grote fouten zijn gemaakt.
Een vriendin treedt haar bij: ‘Ik ben democraat. De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat er onder Obama grote fouten zijn gemaakt. Vooral tijdens de beginperiode van Obama’s presidentschap, toen de Amerikaanse economie instortte en er niemand ter verantwoording werd geroepen. Er rolden zelfs geen symbolische koppen.’ Dit is volgens haar één van de redenen waarom Trumps retoriek aanslaat. Donkere tijden zijn volgens haar de gedroomde voedingsbodem voor populisme.
Ook “incompetentie” van de kersverse president en zijn entourage baart de demonstranten zorgen. Susan noemt Trump een ongeleid projectiel dat veel schade kan aanrichten, verwijzend naar zijn ontelbare contradictorische uitlatingen en tweets.
Dara, een andere vrouw, draagt een tweetalig bordje: “With my sisters in Washington/Avec mes copines à Washington”. Zonder te willen vervallen in samenzweringstheorieën stelt ze zich toch vragen: ‘Welke rol spelen de Russen in dit verhaal? Is Trump een marionet van Poetin?’
Naast Dara staat Jane, een Parisienne. Zij is rotsvast overtuigd van Poetins betrokkenheid. Ze houdt een zelfgemaakt bord vast met de woorden: “Poutine tient Trump par les couilles”. “Poetin heeft Trump bij de ballen.”
Dara noemt Trump ‘een onvermijdelijk, maar hopelijk tijdelijk noodzakelijk kwaad om dan plaats te ruimen voor een alternatief.’ Ze denkt dat Trump zijn ambtstermijn niet zal uitzitten.
Zal Trumps presidentschap ook gevolgen hebben voor West-Europa, of bijvoorbeeld voor de Baltische staten? Vele demonstranten zien in de verkiezing van Trump een groen licht voor nieuwrechtse partijen en bewegingen die nu alle registers mogen opentrekken.
‘Haat en intolerantie, racisme, homo- en lesbofobie, seksisme en xenofobie, het is allemaal mainstream geworden’, zegt Dara. ‘Wat vroeger gefluisterd werd, wordt nu uitgeschreeuwd.’
‘We worden teruggekatapulteerd in de tijd, alle verworven vrijheden staan op de helling’, zegt Marion, een Française, op het einde van de mars.
Poolse sympathisanten treden haar bij. Lang geleden was Polen één van de meest vooruitstrevende democratische rechtsstaten van Europa. De nationalistische partij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) boekte in 2015 een verpletterende verkiezingsoverwinning en ondertussen glijdt het land volgens velen af naar een autocratie die geen oppositie tolereert.
‘In Frankrijk zal het zo’n vaart niet lopen’, zegt Marion. ‘Le Pen en Front National zullen geen potten breken.’ Om 16:30 begint de mensenmassa langzaam uit te dunnen. Hier en daar blijven groepjes zingen en slogans scanderen. Eén enkele tegenbetoger roept luidkeels “Grab women by the pussy”.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
