Iedereen met een internetverbinding kwam al wel eens een variant tegen op de ‘Keep calm and…’-slogan. Maar waar komt de wereldberoemde leuze eigenlijk vandaan? Het antwoord moet worden gezocht in de Tweede Wereldoorlog.
Keep Calm and Carry On; vanaf 2009 veroverde die motiverende slagzin onze computerschermen. Het is misschien wel de meest succesvolle meme uit de internetgeschiedenis. De slogan werd in alle vormen geparafraseerd en geparodieerd en is te vinden op de vreemdste plaatsen, van koffiemokken tot golfballen.
De affiche had ruim 60 jaar een sluimerend bestaan geleid. In 2000 ontdekte de eigenaar van een tweedehandsboekhandel in een slaperig stadje in Noord-Engeland haar in een doos oude boeken. Hij hing de affiche op in zijn boekenwinkel waar die al snel de aandacht van de klanten opeiste. Toen de eigenaar enkele reproducties liet maken, explodeerde de belangstelling.
Die evolutie had de Britse overheid nooit kunnen vermoeden toen ze de affiche, samen met twee gelijkaardige ontwerpen, liet maken in 1939. De posters moesten de indruk te wekken dat ze boodschappen van de koning aan de bevolking waren. De motiverende slogans zouden tijdens de oorlog op allerlei publieke plaatsen aangeplakt worden.
Toch haalde de Keep Calm-affiche de straten niet meteen. De voorkeur werd gegeven aan de twee andere posters met als slagzinnen ‘Your Courage, Your Cheerfulness, Your Resolution Will Bring Us Victory’ en ‘Freedom Is in Peril Defend It With All Your Might‘. De Keep Calm-affiche werd achtergehouden om te worden ingezet bij een rampzalige gebeurtenis, zoals een bijzonder zwaar bombardement of een gifgasaanval.
De reactie van het publiek op de andere slogans was erg negatief. De Britse bevolking vond ze betuttelend en bovendien riepen de slagzinnen herinneringen op aan de holle frasen waarmee soldaten tijdens de Eerste Wereldoorlog de dood in werden gejaagd. De Keep Calm-poster werd daarom nooit ingezet, hoewel er zo’n 2,5 miljoen exemplaren gedrukt waren. Die werden later tijdens de oorlog vernietigd om het papier te recycleren. Slechts enkele overleefden per toeval.
Bij de herontdekking van de affiche was de reactie van het publiek totaal anders. Ze riep bij veel mensen een nostalgisch gevoel op naar een standvastig verleden, wat van pas kwam tijdens de economische crisis die op dat moment de wereld trof. Bij de Britten bracht de affiche de Britse houding van zelfdiscipline en onverstoorbaarheid tijdens de bombardementen van de Blitz in de herinnering. Een houding die zij als oer-Brits beschouwen, maar die eigenlijk niet zo uitzonderlijk blijkt te zijn. Dat stelt wetenschapsjournalist Malcolm Gladwell in zijn boek David en Goliath.
Ook burgers in andere landen tonen zich veerkrachtig bij langdurige bombardementen. Hoewel de sporen van de bommen voor iedereen zichtbaar zijn, blijft het aantal slachtoffers onder de gehele bevolking gewoonlijk statistisch gezien laag. De meeste mensen ontsnappen dus aan de rechtstreekse impact. In plaats van de bevolking te terroriseren geven langdurige bommencampagnes de meeste mensen daarom eerder een (vals) gevoel van onkwetsbaarheid. Dat was ook in Londen het geval tijdens de Blitz. In een typisch 21ste-eeuws internet-verhaal verovert zo een nooit gebruikte affiche van een ingebeeld heroïsch verleden de wereld.
Van Empire tot Brexit: 500 jaar Britse Rijk
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
