De kogel is door de kerk. Deze week heeft Sahra Wagenknecht, de flamboyante Duitse politica, eindelijk haar eigen partij boven de doopvont gehouden. Ze ziet zichzelf als alternatief voor de AfD.
Al weken gonsde het van de geruchten dat Sahra Wagenknecht haar eigen vereniging begin januari tot een partij zou omsmeden. Op maandag 8 januari 2024 was het dan zover. En dat op een dag met heel wat nieuwswaarde bij onze oosterburen, een dag waarop duizenden landbouwers in heel het land het verkeer blokkeerden uit protest tegen het beleid van de verkeerslichtcoalitie van sociaaldemocraten, groenen en liberalen, een dag ook waarop het overlijden van ’s lands grootste voetballer bekend werd gemaakt, Franz Beckenbauer, ‘der Kaiser’.
Tussen al dat grote nieuws door gaf Wagenknecht een persconferentie in Berlijn over de oprichting van de partij die haar naam draagt: ‘Bündnis Sahra Wagenknecht’ (BSW), met als toevoeging ‘für Vernunft und Gerechtigkeit’ (voor rede en rechtvaardigheid). Want het is inderdaad ‘Vernunft’ die ze weer in de politiek wil binnenbrengen. Ze wil naar eigen zeggen de ‘onbekwaamheid en de arrogantie in de Berlijnse regeringswijk’ overwinnen. Ze kant zich tegen de ‘waanzinnigen’ die Taurus-raketten aan Oekraïne willen leveren in een oorlog die volgens haar niet gewonnen kan worden.
Zelf is ze gewonnen voor diplomatie en onderhandelingen met Rusland. Dat is een van de punten die haar aantrekkelijk maakt voor kiezers van de rechtse ‘Alternative für Deutschland’ (AfD). Dat geldt ook voor haar wens om immigratie te begrenzen en te controleren. Volgens een opiniepeiling van de openbare omroep ARD vonden 61% van de AfD-kiezers onder de bevraagden de oprichting van een eigen partij door Wagenknecht goed tot zeer goed.
Voor het overige, op het sociale vlak, houdt Wagenknecht er erg linkse ideeën op na. Ze wijst op de homepage van de BSW ook ‘extreemrechtse, racistische en tot geweld bereide ideologieën van eender welke aard’ af. Ze ziet zichzelf als het alternatief voor het ‘rechtse alternatief’ (de AfD). Dat is zeker een van de redenen waarom de oprichting van haar partij op een zekere welwillendheid kan rekenen in de media. Meer of minder heimelijk hopen vele actoren uit politiek, media en de academische wereld dat BSW stemmen afsnoept van de AfD.
Minder gelukkig is natuurlijk de linksradicale ‘Die Linke’, die door het vertrek van Wagenknecht en negen andere parlementsleden de fractiestatus in de Bondsdag heeft verloren en nu nog maar een ‘Gruppe’ is met duidelijk minder financiering en spreekrecht.
De lakmoesproef voor BSW zullen de Europese parlementsverkiezingen op 9 juni en de verkiezingen in de Oost-Duitse deelstaten Brandenburg, Sachsen en Thüringen in het najaar zijn. BSW ziet zich daarbij geconfronteerd met moeilijkheden van praktische en inhoudelijke aard. Ze zal op korte tijd nog stevige partijstructuren moeten uitbouwen, maar ze beschikt wel over een flink startkapitaal van 1,4 miljoen €.
Een grotere uitdaging vormt de specifieke aard van het Oost-Duitse kiezerscorps. De AfD ligt er in de opiniepeilingen voorop met gemiddeld 35%. Van de 44 stichtende leden is Wagenknecht de enige met een ‘Ost-Biographie’, zoals dat kernachtig in het Duits heet, de enige die in Oost-Duitsland geboren en getogen is. De manier waarop zij het over de democratie en het heersende politieke klimaat in Duitsland heeft, raakt wel een gevoelige snaar bij Oost-Duitsers. Vele voelen zich, ook 33 jaar na de Duitse eenmaking, nog altijd tweederangsburgers en zijn in het algemeen ontevreden over het ‘establishment’.
Wanneer de regerende politieke klasse gelet op het succes van de AfD spreekt over de gevaren voor de democratie, draait Wagenknecht de rollen om. De democratie zou net bedreigd worden door een beleid waardoor de mensen ‘zich in de steek gelaten of voor het hoofd gestoten voelen’. De kiezer is soeverein en de politiek moet naar hem/haar luisteren.
Voor vele die nu een proteststem geven aan de AfD, ook al zijn ze niet gelukkig met bepaalde extremistische figuren in die partij zoals Björn Höcke, kan Wagenknecht inderdaad een alternatief vormen. Zelf is ze verstandig genoeg om de deuren van haar partij niet wagenwijd open te gooien. Nieuwe leden mogen maar met mondjesmaat binnen. Opportunisten hebben het nakijken.
De dame die in Groningen haar masterproef schreef over Hegel, de filosofische heraut van ‘die Vernunft’, weet als in een dialectische beweging de tegenstellingen van links en rechts in een eigengereide synthese te overbruggen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier