‘Kan prins Harry zijn kruistocht tegen de Britse tabloids winnen?’

Lia van Bekhoven staat stil bij de juridische strijd die prins Harry momenteel voert tegen de Britse sensatiepers.

De rechtszaak had zeven maanden geduurd, maar de uitkomst was het wachten waard. Het oordeel van het Londense Hooggerechtshof afgelopen vrijdag dat prins Harry jarenlang met medeweten van advocaten, hoofdredacteuren en enkele bestuursleden was afgeluisterd door de Mirror Group Newspapers, was sensationeel. De overwinning van de Britse prins kan leiden tot criminele vervolging van redacteuren en strakkere gedragsregels voor de pers.

Het hackingschandaal, waarbij verslaggevers en ingehuurde privé-detectives de telefoonberichten openbraken van bekende Britten, explodeerde in 2006. Duizenden acteurs, politici, sportsterren en praktisch iedereen die langer dan zeven minuten in het nieuws was geweest, bleek sinds 1995 door kwantiteitsbladen bespioneerd, achtervolgd en afgeluisterd. Bankgegevens en medische informatie was gestolen, familie geïntimideerd. Sommige journalisten werden voor de afluisterpraktijken gestraft, één draaide zelfs de bak in, de zondagskrant News of the World moest sluiten, en Rupert Murdoch bood in het Londens parlement op ‘de nederigste dag van mijn leven’, excuses aan.

En dat, hoopten de betrokken kranten, was dat.

Totdat het 386 pagina’s tellende rapport van de rechter de hele saga opnieuw openbrak. Het hackingschandaal, concludeerde de rechter, was nog omvangrijker dan was aangenomen. Twee van de grootste Britse mediabedrijven bleven de waarheid verhullen. Ze hadden gelogen tegen de parlementaire onderzoekscommissie, tegen andere journalisten en tegen de beurs. En tegelijk waren miljoenen emails en andere documenten vernietigd. Mensen als Piers Morgan, destijds hoofdredacteur van de Daily Mirror, was ondanks zijn ontkenningen, op de hoogte van het op illegale wijze vergaren van informatie, iets wat op zijn krant ‘een gewoonte’ was.

Als Morgan hem knijpt, is hij niet de enige. Op meineed staat een maximum gevangenisstraf van zeven jaar, of een boete, of allebei. Sinds 2011 hebben zijn vroegere dagblad en de NGN krantengroep van Rupert Murdoch ruim een miljard uitbetaald aan gedupeerden met als enig doel hun malafide praktijken buiten de rechtbank te houden. Acteurs als Hugh Grant en Sienna Miller, oud-minster Chris Huhne, ex-voetballer Paul Gascoigne, de ouders van de vermoorde tiener Milly Dowler en honderden anderen ontvingen miljoenen in schadevergoedingen.

Ze hadden misschien liever de kranten in de rechtbank gehad waar de vuile was uit de kast gehaald zou worden, maar smaadzaken zijn een kostbare aangelegenheid. Volgens de Engelse rechtsregels betaalt de verliezer de kosten van de tegenpartij. Afgezien nog van de reputatieschade van zo’n proces, want uitgedaagde kranten zullen hun best doen de aanklagers door het slijk te halen.

Vraag dat maar aan de jongste zoon van koning Charles. Sinds Harry zei dat hij rechtszaken zou aanspannen tegen de drie grootste Britse krantengroepen die zijn leven ‘een hel’ maakten, is hij bespot en gedenigreerd.

Prins Harry heeft het ervoor over. Minstens even belangrijk, hij heeft ook de miljoenen die nodig zijn om zo’n strijd aan te kunnen gaan. Noem het rancune, of wraak voor zijn moeder die volgens hem door de pers vermoord is, voor de prins, de eerste royal in de moderne geschiedenis die een rechtbank instapte, is het een heilige opdracht om ‘this criminal–media nexus’, zoals oud premier Gordon Brown het destijds noemde, open te breken.

De reactie van de pers was voorspelbaar en absurd. De overwinning van Harry op de Mirror-groep was no big deal. Op The Guardian na, de links-liberale krant die destijds het hackingschandaal onthulde, werd het proces op de voorpagina’s genegeerd ten gunste van verhalen over eekhoorns, de nieuwe vriendin van de ex van koningin Camilla, en de beste kerstkoopjes. Had de prins verloren, dan waren de krantenkoppen te klein geweest.

Voor Harry is dit het begin. Volgend jaar worden uitspraken verwacht in zijn civiele rechtszaak tegen de Daily Mail; een krant die hij in maart in de rechtbank beschuldigde van crimineel gedrag, en een bedreiging voor de democratie noemde. Harry heeft dit proces aangespannen samen met zanger Elton John en vijf anderen.

Daarnaast is er de rechtszaak over afluisterpraktijken tegen de NGN-krantengroep. Zoals de rechter vrijdag zei toen hij de royal een bescheiden £144.000 toekende: ‘Mirror Group was niet alleen verantwoordelijk voor alle onwettige activiteiten tegen de hertog’.

Kan Harry de kruistocht winnen de Britse tabloids te fatsoeneren? Of is het gevecht tegen de kranten, zoals zijn vader destijds zei, een zelfmoordmissie? En zal de politie de zaak tegen de Britse kranten heropenen? Hoe dan ook: het verhaal van de prins tegen de pers will run and run zoals de tabloids zeggen.