Na een decennium van verminderde militaire aanwezigheid in het Midden-Oosten is Amerika terug met een enorm machtsvertoon. In de afgelopen dagen zijn er twee gevechtssquadrons ingevlogen. Ze volgen op de inzet van twee vliegdekschepen, meerdere luchtverdedigingssystemen en massale hulp aan Israël.
Daarmee willen de VS niet alleen Israël beschermen, maar ook de Amerikaanse belangen en bondgenoten in de regio. Maar wat als die afschrikking faalt? Zouden de VS kunnen worden meegesleurd in een nieuwe oorlog in het Midden-Oosten?
‘Als Iran of zijn proxy’s ergens Amerikaans personeel aanvallen, dan zullen we onze mensen verdedigen, snel en vastberaden’, zei Antony Blinken, minister van Buitenlandse Zaken, op 24 oktober in de Verenigde Naties. Een dag later kwamen leiders van Hamas, Hezbollah en de Islamitische Jihad samen in Beiroet en beloofden ‘een overwinning voor het verzet’ te behalen.
Als Amerika geweld moet gebruiken, heeft het een breed scala aan opties. De USS Gerald R. Ford, in de Middellandse Zee, is het meest geavanceerde vliegdekschip, dat pas zes jaar geleden in gebruik werd genomen. Met meer dan 75 vliegtuigen en elektromagnetische lanceerinrichtingen kan het een hoog vluchttempo aanhouden.
De Nimitz-klasse USS Dwight D. Eisenhower, die naar de Golf vaart, heeft een vergelijkbare reeks luchtmiddelen aan boord. Beide vliegdekschepen worden geëscorteerd door maximaal vijf torpedojagers met Aegis-luchtverdedigingsradars en raketafweersystemen die kunnen worden gebruikt om Israël en de Golfstaten te beschermen.
Ze versterken zo’n 30.000 Amerikaanse militairen op bases in de regio, die worden aangevuld met 2000 mariniers. Bahrein is de thuisbasis van de Vijfde Vloot en de grootste luchtmachtbasis is Al Udeid in Qatar. Amerika vult zijn luchtverdediging op de grond aan met Patriot en THAAD-raketbatterijen.
Escalatie
Hoe kunnen die strijdkrachten worden ingezet? Er zijn wellicht drie sporten op Amerika’s escalatieladder: inlichtingen verzamelen, defensieve actie en offensieve actie.
De vliegdekschepen dienen ook als platforms om informatie te verzamelen. De Amerikanen vliegen op en neer langs de kusten van Libanon, Israël en Gaza om signalen te verzamelen, die vervolgens worden doorgegeven aan het Pentagon, de Israëlische defensiemacht en misschien Arabische bondgenoten.
Als afschrikking faalt, is de volgende stap defensieve actie, die nog steeds relatief gemakkelijk te rechtvaardigen is voor het Amerikaanse publiek. Er is al één voorbeeld: Op 19 oktober onderschepte een destroyer van de marine raketten die vanuit Jemen werden afgevuurd, blijkbaar door door Iran gesteunde Houthi-rebellen die Israël als doelwit hadden.
Amerika breidt ook het Israëlische Iron Dome-luchtverdedigingssysteem uit, dat geconfronteerd wordt met de dreiging van raketten van Hezbollah. Als de luchtverdedigingssystemen van Israël overweldigd zouden worden, zal Amerika ze wellicht uitbreiden met zijn eigen onderscheppingssystemen op vliegdekschepen en op land.
Na defensieve actie komt de derde sport van de ladder: offensieve actie, een veel controversiëlere stap. Offensieve acties als vergelding voor aanvallen op Amerikaanse troepen zijn het gemakkelijkst te rechtvaardigen. Er zijn 2500 manschappen in Irak en 900 Amerikanen bij Koerdische strijders in Syrië.
In 2021 beschoten Amerikaanse jachtbommenwerpers faciliteiten die worden gebruikt door Iraanse milities in Irak en Syrië als vergelding voor droneaanvallen op Amerikaans personeel. Als de luchtverdediging van Israël wordt overweldigd, is het mogelijk dat Amerika posities van Hezbollah in Libanon aanvalt.
Amerika zou ook kunnen terugslaan na aanvallen op bondgenoten in de Golfstaten. Na door Iran gesteunde aanvallen in 2019 op het oliebedrijf Saudi Aramco, waardoor 5 procent van de wereldolieproductie kortstondig werd stilgelegd, was Saudi-Arabië woedend dat Amerika niets deed. Deze keer zou het anders kunnen zijn.
Het feit dat het Witte Huis een ‘rampenplan’ heeft geëist voor de evacuatie van 600.000 Amerikaanse burgers die in Israël en Libanon wonen, geeft aan dat president Joe Biden bezorgd is over hoe snel de zaken uit de hand kunnen lopen. Het Amerikaanse publiek, dat nog steeds getraumatiseerd is door de dood van duizenden Amerikanen tijdens campagnes in Afghanistan en Irak, zal één ding meer dan wat dan ook verafschuwen: grote aantallen soldaten naar het Midden-Oosten sturen. De kans daarop is klein, maar niet nul.
