‘Kamala Harris moet zich snel profileren, voor Trump het in haar plaats doet’

Aan de rand van de grote politieke disputen in de VS probeert een groepje Republikeinen Donald Trump van een herkiezing te houden via een video- en affichecampagne.

Rylee Boyd (25) is woordvoerster van ­Republican Voters against Trump (RVaT). RVaT voert sinds 2020 campagne tegen een presidentskandidaat die in de ogen van de oprichters een gevaar is voor de natie en hun partij naar de verdommenis helpt. Het is een goed gefinancierde groep met 50 miljoen dollar in kas, dankzij kleine en grote schenkingen die volgens Boyd van links en rechts komen.

Daarnaast begeleidt Boyd focusgroepen die de anti-Trump-Republikeinen opzetten om kiezers te peilen, zowel de hardnekkige Trumpkiezers als degenen die Trump niet langer kunnen harden.

Het was me de maand wel. Een lamentabel debat voor president Joe Biden, een aanslag op uitdager Trump, en vicepresident Kamala Harris als de nieuwe Democratische presidentskandidaat. Doet dat alles de meningen in de focusgroepen verschuiven?

Rylee Boyd: Het ging zo snel dat de effecten moeilijk bij te houden zijn. Zelfs vóór het debat maakten mensen zich zorgen over de leeftijd van Biden. Na het debat waren zijn kiezers niet meer gerust te stellen. Men vergeleek hem met een koppig oud familielid dat een gevaar op de weg is maar zich met hand en tand verzet als men zijn autosleutels wil afnemen.

Was er op dat moment een grote verschuiving te merken richting Trump?

Boyd: Eerst niet. Mensen keerden zich af van Biden, maar kwamen niet bij Trump terecht. In de weken tussen het debat en de terugtrekking van Biden speelde Trump zijn eigen kracht uit tegen de zwakte van Biden. Dat leek hem vleugels te zullen geven. Maar toen veranderde de situatie weer.

Met eerst de aanslag op Trump.

Boyd: Daar waren de kiezers in de focusgroepen snel klaar mee. Er lagen ook maar acht dagen tussen de aanslag en de vervanging van Biden door Kamala Harris. Even – gedurende de eerste zeven minuten van zijn toespraak voor de Republikeinse Conventie – leek de kans te bestaan dat er een meer verzoeningsgezinde Trump zou opstaan. Maar die kans is intussen weer helemaal verloren gegaan. Op een meeting van zijn kandidaat-vicepresident J.D. Vance was er een spreker die een burgeroorlog voorspelde als Trump in november zou verliezen. Zo zitten we weer helemaal in het discours dat tot de bestorming van het Capitool heeft geleid.

Waarom Kamala Harris ‘vrijheid’ als sleutelwoord kiest, en niet ‘democratie’

Brengt de kandidatuur van Vance stemmen op voor Trump?

Boyd: We hadden net een focusgroep met ‘flippers’, dat wil zeggen mensen die in 2016 voor Trump stemden, in 2020 voor Biden en die nu niet goed weten wat te doen. Ze apprecieerden niet dat Vance zijn mening had bijgestuurd over Trump, hem eerst afwees en dan aanprees. Dat bewijst, zeiden ze, hoe weinig integriteit hij heeft. Hij is alleen uit op macht, zei iemand. Mensen verwerpen zijn standpunt over abortus als te extreem (Vance verwerpt abortus bij incest en verkrachting, nvdr), ze vinden hem in het algemeen te extreem. Hij is duidelijk niet iemand die Trumps basis verruimt.

En nu wordt Kamala Harris de tegenstander.

Boyd: De Trumpcampagne is van slag. Alle plannen gingen uit van een duel met Biden. De campagne was gefocust op de leeftijd en mentale scherpte van Biden. Daarover kan het niet langer gaan. Trump is nu de oudste kandidaat ooit, en hij voert campagne tegen een veel jongere, energieke kandidaat.

Zijn er al gegevens van een focusgroep over haar intrede?

Boyd: De groep met flippers, over wie ik het daarnet had, hebben we ook over Kamala Harris ondervraagd. Ze hebben vage ideeën over haar. Ze zeggen dingen als: we hebben haar niet genoeg gezien. Ze maken zich zorgen over haar positie wat migratie betreft, of over haar vroege periode als vicepresident. Maar het goede en het slechte is nog niet ingebakken. Ze kan mensen nog voor zich winnen. In de focusgroep zeiden zeven van de acht aanwezigen dat ze op haar zullen stemmen, wat ons verraste. Ze kan mensen overtuigen, die Biden onoverkomelijk vonden. Mensen hunkeren naar een kandidaat die niet Biden of Trump heet. Maar ze moet snel invulling geven aan haar kandidatuur en haar campagne profileren, voordat Trump het in haar plaats doet. Hij is schitterend in negatieve branding.

Zijn er in Trumps derde presidentsverkiezingen eigenlijk nog mensen die jullie kunnen overtuigen om niet op hem te stemmen? Is aan zijn kant niet iedereen vastgeroest op een standpunt?

Boyd: Er zijn zeker en vast nog mensen. Toen Trump eind mei veroordeeld werd in de zwijggeldzaak in New York, hielden we een focusgroep met negen mensen die zowel in 2016 als in 2020 op Trump hebben gestemd. Alle negen vonden ze een nieuwe stem op hem al problematisch, maar bij vijf van hen werd een stem voor Trump minder waarschijnlijk na zijn veroordeling. Sommigen vonden het niet verteerbaar dat hij met een pornoactrice sliep terwijl hij getrouwd was. Iemand bracht ter sprake dat Trump na zijn veroordeling in principe niet meer in vertrouwensposities mag werken, en geen wapen meer mag bezitten. Die persoon kon niet geloven dat iemand met een strafblad toch presidentskandidaat kan zijn. De veroordeling zal niet dé reden worden om Trump niet te verkiezen, maar het kan een zoveelste obstakel zijn voor kiezers om op hem te stemmen.

Op welke groepen kiezers mikken jullie ?

Boyd: Er zijn ten gronde vier groepen in de Republikeinse Partij: 30 procent van de partij is ‘altijd Trump’, wat er ook gebeurt. 30 procent is ‘misschien Trump’. Ze zijn doorgaans mee met Trump, maar zouden ook op een soortgelijke kandidaat kunnen stemmen, zoals Ron DeSantis. 30 procent wil wel weg van Trump, maar is nog niet weg. En 10 procent zijn nooit-Trumpers. Wij proberen de 30 procent te bereiken die weg wil, maar nog niet weg is. Het zal maar een fractie zijn die we overtuigen, maar in een nipte verkiezing telt elke stem.

En hoe overtuigen jullie die kiezers?

Boyd: Sinds 2020 werken we voornamelijk met video’s en getuigenissen van ex-kiezers van Trump. Dat is de meest overtuigende aanpak, blijkt uit ons onderzoek. We voeren echte mensen op, die daar zelf voor kiezen, en soms thuis hun getuigenis op video opnemen – heel amateuristisch. Maar dat amateurisme komt juist geloofwaardiger over dan een gladgeproduceerde advertentie. De mensen in onze video’s zijn echt. Ze worden niet betaald om te zeggen wat ze zeggen. Het zijn vrijwilligers, die echt geloven dat Trump een gevaar inhoudt voor de democratie. Dat ze eerder wél op Trump stemden en dat nu niet langer doen, maakt dat ze ten minste de belangstelling opwekken van huidige Trumpkiezers. Het idee is: via die filmpjes geven we de huidige Trumpkiezers de toestemming om niet langer op Trump te stemmen.

Hebben ze daarvoor dan een toestemming nodig?

Boyd: De mensen in onze video’s én de mensen die we willen overreden, zijn in meerderheid wit, hoger opgeleid en afkomstig uit de voorsteden. Dat is geen heel grote groep, maar wel de groep die bij nipte verkiezingen het verschil kan maken. Die mensen ­hebben hun hele leven op dezelfde partij gestemd. Voor hen voelt het bijna als verraad om dat niet langer te doen. We hebben nu 250 video’s online waarin Trumpkiezers uitleggen waarom ze niet langer op Trump stemmen. Misschien denken zulke kijkers dan: het kan ook anders, het mág ook anders.

Op onze YouTubepagina hebben we honderdduizenden views. Als we de filmpjes als advertenties op tv meegeven, krijgen ze miljoenen views. We doen aan surround-adverteren: tv, radio, streamen, website, YouTube, affiches langs de weg… Alles wat we kunnen bedenken.

We concentreren ons op drie staten waar het heel nipt lijkt te worden: Pennsylvania, Michigan en Wisconsin.

Het is niet onze bedoeling een Democraat te laten verkiezen. Ons enige doel is om Donald Trump te verslaan. Elke stem die niet naar Trump gaat, is winst.

‘Kamala IS brat’: gen Z loopt warm voor Harris

Wat zijn de belangrijkste redenen waarom gewezen Trumpkiezers niet langer voor hem willen stemmen?

Boyd: Bij mensen die twee keer op Trump hebben gestemd, is de bestorming van het Capitool het grootste breekpunt. ­Anderen kunnen zich niet vinden in de boodschappen die Trump verspreidt over een tweede ambtstermijn. Sommigen vinden de verkiezingsleugens walgelijk, het feit dat hij zo’n slechte verliezer is. En nu is hij veroordeeld in een strafzaak, dat speelt ook. De Republikeinen waren ooit wets­getrouw, maar nu hebben ze de meest wetteloze leider.

Het bredere gevoel leeft dat met Trump de democratie in gevaar is. Je mag een hekel hebben aan het economische beleid onder Biden, maar je weet tenminste dat het land nog eens vier jaar onder een Democratische president zal overleven. Of de democratie nog vier jaar Trump overleeft, is niet zo zeker. We kunnen er niet van uitgaan dat hij na vier jaar zal opstappen.

Speelt ideologie nog een rol? De Republikeinse Partij was niet zo lang geleden een partij die stond voor lage belastingen, een minimale overheid en een fors buitenlands beleid. Onder Trump is dat omgekeerd.

Boyd: Dat was vooral een factor bij de vroege tegenstanders van Trump, nooit-Trumpers. Wij concentreren ons op mensen die een Trumpfase doorgemaakt hebben. Wat wel geregeld terugkomt in de videoboodschappen is het standpunt van Trump over Oekraïne. Die ex-kiezers begrijpen niet waarom Trump en de Republikeinse Partij niet bereid zijn om Oekraïne te steunen. Ze vrezen dat Trump Amerika zal terugtrekken uit de NAVO.

Is het de bedoeling van Republican Voters against Trump om de partij in een andere richting te duwen?

Boyd: Dat zou niet erg realistisch zijn. De partij is getrumpificeerd – door en door trumpiaans. Dat merken we ook in focusgroepen met mensen die een derde keer op Trump willen stemmen. Die fanatieke aanhangers geloven niet dat er op 6 januari een opstand was, of dat Trump een opstand ontketende. Zelfs na een nederlaag in november zal dat de basis van de partij blijven, en zal die blijven geloven dat de verkiezingen frauduleus verlopen zijn. Het zal enkele nederlagen vergen voordat de partij weer een andere koers kan gaan varen, en zelfs dan weet ik niet of het ervan zal komen.

Recordaantal donaties, positieve peilingen: het gaat hard voor Kamala Harris

Wat maakt dat Trump voor hen aantrekkelijk blijft?

Boyd: Het terugplooien op onszelf, wat hij vertegenwoordigt, was altijd al een tendens in de partij. Na 2016 vond een meerderheid zich terug in Trump. Ze apprecieerden dat hij een zakenman en een buitenstaander was. Hij entertaint. Is grappig en onvoorspelbaar. En wat een belangrijke factor is: Trump creëert een gemeenschap voor die mensen. Ze gaan door het vuur voor hem, ze staan uren in de rij om naar zijn meetings te gaan, in de hitte of in de kou. Een paar weken geleden zei Trump: ik heb uw stemmen niet nodig, ik wil uw stemmen niet. Dat werd op gejuich ontvangen. Er speelt ook een doemdriehoek tussen verkozenen, rechtse media en kiezers. De vroegere speaker Kevin McCarthy noemde Trump verantwoordelijk voor de bestorming van het Capitool, maar enkele weken later draaide hij zijn boodschap onder druk weer om. Dat hij Trump vrijpleitte, werd breed uitgemeten in de rechtse media, en bereikte zijn kiezers. In die driehoek tussen media, kiezers en verkozenen ontstaat een stalen unanimiteit. Wie een andere boodschap verkondigt, riskeert niet verkozen te worden. Wie dissident is binnen de groep kiezers, riskeert in zijn gemeenschap met de nek aangekeken te worden. Media verliezen kijkers als ze niet de ene ware boodschap van Trump verkondigen. De ene hoek van de driehoek versterkt de andere hoek in hardnekkigheid en kritiekloze Trumpgezindheid. Zo krijg je een Trumppartij in plaats van de oude Republikeinse Partij.

Trumpaanhangers die ik spreek, vinden hem ook een martelaar voor hun zaak. Hij had een luilekker leventje als zakenman en gaf dat op om hen te dienen. Hij had daar processen voor over en nu zelfs een aanslag.

Boyd: Hij zegt dat met zoveel woorden: ‘Ze vervolgen mij met processen, en na mij zullen ze jullie vervolgen.’ Mensen geloven dat. Als het establishment, of hoe je het ook noemt, de deep state, achter Trump aangaat, zullen ze ook achter hen komen. Zijn aanhangers vormen een groep die denkt belaagd te worden door een andere groep. Het wij-tegen-zijgevoel werkt verbindend. Mensen horen ergens bij. Ze voelen zich minder eenzaam nu ze Trumpaanhanger zijn.