Kamala Harris krijgt steun uit vreemde hoek: ‘Darth Vader’ Dick Cheney en andere conservatieve Republikeinen stemmen voor haar

Enkele top-Republikeinen hebben aangekondigd dat ze voor Kamala Harris zullen stemmen. Veel kiezers brengen ze niet mee.

Het was een moment dat monden deed openvallen.

Vrijdag bevestigde Dick Cheney (83), gewezen vicepresident van George W. Bush, dat hij op Kamala Harris zal stemmen. ‘In de 248-jarige geschiedenis van ons land is er nooit een individu geweest dat een grotere bedreiging vormde voor onze republiek dan Donald Trump’, verduidelijkte hij in een mededeling. ‘Hij probeerde de vorige verkiezingen te stelen, en met leugens en geweld aan de macht te blijven nadat de kiezers hem verworpen hadden. We hebben de plicht het land boven de partij te stellen om onze Grondwet te verdedigingen. Daarom zal ik mijn stem uitbrengen op vicepresident Kamala Harris.’

Er zijn eerder Republikeinen geweest die aankondigden op Kamala Harris te zullen stemmen, maar niemand baarde zoveel opzien als Dick Cheney, die zijn alias Darth Vader, naar de figuur die het kwade belichaamde in filmepos Star Wars, met trots omarmde. Hij was dé oerconservatief, dé neoconservatief, de man die overal bedreigingen en reden tot harde buitenlandse militaire actie zag. Hij was de drijvende kracht achter de invasie van Irak in 2003-04. Hij zorgde voor de getrukeerde informatie rond Saddam Hoesseins plannen om terreur te ondersteunen, hij zorgde ervoor dat nepnieuws rond de nucleaire of chemische wapens van Saddam serieus werd genomen en in principe serieuze voorpagina’s haalde.

Zijn steunbetuiging verbaasde zelfs de laatavondkomieken. ‘Dat is gek’, grapte Jimmy Kimmel, verwijzend naar ‘de grootste bedreiging voor de republiek’,: ‘Want vóór Donald Trump werd Dick Cheney beschouwd als de grootste bedreiging voor de republiek’.

Dat was ook zo. In 2004 en 2008 was Dick Cheney een symboolfiguur voor alles wat Democraten fout vonden aan Republikeins bestuur en Republikeinse oorlogen: marteling van terreurverdachten en gevangenen, privatisering van de oorlog, leugens ‘om bestwil’, milieuvervuiling, gesjoemel van oliemaatschappijen, pro-Saudi-politiek, harteloos sociaal beleid.

Na de machtsoverdracht aan Barack Obama hield Cheney zich grotendeels in de schaduw. Hij kampte als vicepresident al met zware hartproblemen. Een van de dingen die uitlekten, was dat hij een fan was van de musical Hamilton.

Zoals zijn dochter Liz was hij, tot verbazing van vele oude critici, de Grondwet genegen. Dat hij moest aanzien hoe Trump zijn dochter uit haar parlementszetel werkte, hielp ook niet om hem in het kamp van de gewezen president te krijgen. Hij zal nu voor het eerst in zijn leven voor een Democratische presidentskandidaat stemmen.

‘We hebben de luxe niet’

Liz Cheney had twee dagen voor pa Dick al aangekondigd voor Harris te zullen stemmen. Cheney, plusminus even conservatief als haar vader, werd in het Huis van Afgevaardigden na de bestorming van het Capitool de leidende kritische stem onder Republikeinen. Ze besloot, tegen haar partijtop in, deel uit te maken van de parlementaire onderzoekscommissie naar die bestorming en vooral naar Donald Trumps rol daarin. Vier jaar lang had ze onder Trump vrij trouw de partijlijn gevolgd, maar het gedrag van de president na de verkiezingen van 2020 en tijdens de bestorming vond ze onverdedigbaar. Het kostte haar in 2022 haar zetel. Trump ondersteunde een tegenkandidaat in de primary, die met ruime voorsprong won.

‘Omwille van het gevaar dat Donald Trump inhoudt’, zei Liz Cheney woensdag tijdens een gefilmde tussenkomst in Duke University, ‘stem ik niet alleen niet voor Donald Trump, maar zal ik stemmen voor Kamala Harris. Ik geloof niet dat we de luxe hebben om de naam van een kandidaat in te schrijven, meer in het bijzonder in swingstaten.’

Dat laatste was misschien kritiek op een andere neoconservatief, gewezen VN-ambassadeur John Bolton, die onder Trump als topveiligheidsadviseur diende. Bolton stelde enkele maanden geleden dat hij overweegt bij de presidentsverkiezing de naam van Dick Cheney op zijn stembiljet in te vullen. Maar meer in het bijzonder hoopt Liz Republikeinen over de brug te trekken, die Trump een existentieel gevaar of gewoon onbetrouwbaar vinden, maar die toch niet geneigd zijn hun stem aan de tegenpartij te geven. Daarbij onder meer Trumps vicepresident Mike Pence, en een deel van Trumps prominente medewerkers in het Witte Huis.

Njet van Nikki Haley

De toevloed aan stemmen van Republikeinen, met ook eerder gematigde figuren, was al te merken tijdens de Democratische Conventie. Drie Republikeinen kregen een speech in primetime. Het ging om twee medewerkers van Trumps Witte Huis, daarbij diens woordvoerder Stephanie Grisham, en het andere Republikeinse lid van de onderzoekscommissie naar de bestorming van het Capitool, Adam Kinzinger.

Andere Republikeinen die voor Harris zullen stemmen: Jimmy McCain, zoon van wijlen presidentskandidaat John McCain, en Geoff Duncan, een van de topverantwoordelijken voor de verkiezingen in Georgia in 2020 – na de betwisting van de uitslag door Trump werden hij en zijn familie bedreigd. Ook de heel conservatieve gepensioneerde rechter en wetsspecialist J. Michael Luttig zal voor Harris stemmen. ‘In de presidentsverkiezingen van 2024 is er maar één politieke partij, en één presidentskandidaat, die als verdediger en beschermer van Amerika’s democratie, Grondwet en rechtsgang kan gelden’, schreef hij in een mededeling.

Wat de bekende Republikeinse Harris-stemmers gemeen hebben: ze brengen niet veel stemmen aan. Harris voelde zich naar eigen zeggen ‘vereerd’ met de stemmen van de Cheneys, die, zei ze, misschien anderen het gevoel geven dat het ‘oké is zo niet belangrijk’ land boven partij te stellen. Haar campagne hoopt dat het handvol stemmen dat deze Republikeinen losmaken de doorslag geeft in een nipte verkiezing.

During a campaign stop in Pittsburgh, Vice President Kamala Harris addressed the endorsement from Liz Cheney and former Vice President Dick Cheney. “What they both, as leaders who are well-respected, are making an important statement that it’s okay and if not important to put… pic.twitter.com/mVOnKNU4Lt

— MSNBC (@MSNBC) September 7, 2024

De echte Republikeinse stemmenkanonnen maken hun stem niet bekend, of stemmen voor Trump. Tot spijt van een deel van haar aanhang valt Nikki Haley in die categorie. Haley, die in de Republikeinse voorverkiezingen de laatste tegenstander van Donald Trump was, bleef zelfs na haar terugtreden tot 20 procent van de primarystemmen halen. Zij besloot Trump te ondersteunen. De Harriscampagne viseert met onder meer de organiseert Republicans for Harris toch een deel van haar kiespubliek te vermurwen.

Donald Trump kan ook enkele gewezen Democratische figuren ten tonele voeren. Hij wordt ondersteund door gewezen presidentskandidaat Robert Kennedy, die zijn campagne als Democraat startte en als onafhankelijke verderzette. Ook Tulsi Gabbard, Democratische presidentskandidaat in 2020 en voordien Democratisch lid van het Huis van Afgevaardigden, ondersteunt de gewezen president.