Kamala for president? Te weinig tijd, te weinig charisma – en toch niet kansloos

Het is nooit eerder gebeurd, er is weinig tijd en ze heeft niet veel charisma. Maar als Kamala Harris het in november opneemt tegen Donald Trump in de Amerikaanse presidentverkiezingen is ze ook niet geheel kansloos, meent het Britse blad The Economist.

Er zijn twee manieren om in de Verenigde Staten presidentskandidaat van de Democraten of Republikeinen te worden. De ene manier is opklimmen als een insider en profiteren van een familienaam, een lange staat van dienst in het Congres of de steun van andere toppers. Denk aan de twee presidenten Bush en Joe Biden. De andere manier is winnen als buitenstaander, dankzij charisma en lef. Barack Obama en Donald Trump hebben het zo gedaan.

Kamala Harris, sinds de exit van Biden dé koploper om de Democratische presidentskandidaat te worden, behoort helemaal tot het eerste kamp. Harris is in alles een product van institutionele politiek, geen visionair of ideoloog.

Kingmaker

Toen Harris in de jaren negentig haar eerste stappen in de politiek in Californië zette, was de Republikeinse Partij erg machtig in die staat. Als openbaar aanklager in Oakland had Harris een relatie met Willie Brown, een dertig jaar oudere Democratische kingmaker, die haar politieke carrière lanceerde. Later won ze op eigen kracht verkiezingen door naar rechts te schuiven op thema’s zoals criminaliteit – zonder de Democratische kiezers te verliezen. In 2010 werd ze gekozen tot procureur-generaal van de staat.

Joe Biden stopt presidentscampagne, steun voor Kamala Harris groeit

Toen Harris’ partij naar links opschoof, veranderde ze zelf haar standpunt over bepaalde zaken. Zo was ze bijvoorbeeld eerst voor de doodstraf, daana werd ze een tegenstander. Haar critici schilderen haar daarom altijd af als een opportunist met veel ambitie en weinig overtuiging, een reputatie die ze maar moeilijk van zich af kon schudden.

Toch bieden haar achtergrond en carrière veel van de authenticiteit waar Amerikaanse kiezers zo naar verlangen. Ze is de dochter van immigranten: haar overleden moeder was een in India geboren endocrinoloog, haar vader is een econoom uit Jamaica. Het koppel ontmoette elkaar in Berkeley in de jaren zestig, als burgerrechtenactivisten. Een andere politicus zou van die afkomst een inspirerend verhaal kunnen maken, Harris had de voorbije jaren moeite om zichzelf te presenteren als een tot de verbeelding sprekende persoonlijkheid.

Maar als ze volgende maand genomineerd wordt op de Democratische conventie in Chicago, mogen we ongetwijfeld een emotionele Hollywood-reboot verwachten van haar leven als een grensverleggende zwarte en Aziatische vrouw.

Lage lat

Hoe goed kan Harris campagne voeren tegen Donald Trump? Haar late start en de chaos in haar partij van de voorbije weken zetten haar op achterstand. Zeker, alleen al door haar verschijning zou ze met haar 59 jaar beter zijn dan de 81-jarige Biden, maar dan leg je de lat toch wel heel laag.

Sinds ze in 2017 als senator naar Washington kwam, was Harris het meest effectief tijdens debatten en hoorzittingen, waar haar vaardigheden uit de rechtszaal duidelijk waren. Haar ondervragingen brachten ervaren Republikeinen van hun stuk, zoals Brett Kavanaugh, tijdens zijn verhoor voor zijn zitje in het Hooggerechtshof, en Jeff Sessions, voormalig minister van Justitie onder Trump.

In 2020 voerde ze campagne voor de Democratische nominatie als presidentskandidaat, maar die draaide op niets uit. Daarna werd ze running mate van Joe Biden en hield ze zich meer dan staande in een debat tegen Mike Pence. Harris heeft een reputatie als begenadigde fondsenwerver en zou de enorme oorlogskas van Biden erven. Spreken in het openbaar gaat haar vaak niet goed af, nochtans een van de kerncompetenties voor presidentskandidaten.

‘Invasietsaar’

Bovendien erft Harris de impopulariteit van de regering-Biden, ondanks belangrijke wetgeving om fabrieken voor computerchips terug naar de VS te brengen en zware investeringen in groene energie. De bondgenoten van Trump noemden haar al de ‘invasietsaar’ voor haar rol in het migratiebeleid.

Op internationaal gebied heeft Harris zich gepositioneerd als een Democratische centrist in de trans-Atlantische traditie en is ze een onverbloemde voorstander van hulp aan Oekraïne. Haar adviseur voor nationale veiligheid, Philip Gordon, is een gerespecteerde specialist in Europa en het Midden-Oosten. ‘Ik geloof dat het in het fundamentele belang is van het Amerikaanse volk dat de Verenigde Staten hun traditionele rol van wereldleider vervullen’, zei ze in februari op de Munich Security Conference. Dat is een heel andere lijn dan America First van Trump en ook J.D. Vance.

Charisma

Harris’ kansen om te winnen in november lijken twijfelachtig. Aan de andere kant is Trump ook een historisch impopulaire kandidaat en een veroordeelde misdadiger, daar kan een aanklager als Harris wel wat mee. Maar om te winnen moet ze onder moeilijke omstandigheden haar partij verenigen, kiezers enthousiasmeren en de beledigingen van Trump pareren. Ze moet de komende maanden een talent voor campagne voeren tonen, dat we nog nooit eerder bij haar gezien hebben.

En toch. Het Witte Huis heeft al eerder politici zonder veel charisma meegemaakt – omdat kiezers uiteindelijk hun frustraties inslikten en hun stem dan maar gaven aan de beste kandidaat die voorhanden was.

Wie is Kamala Harris, de coole tante van Amerika?