Kamala Harris kiest ‘knuffelbare’ linkspopulist Tim Walz als running mate

De Amerikaanse vicepresident Kamala Harris kiest  de progressieve gouverneur van Minnesota Tim Walz als haar running mate. ‘Dank u wel!’, luidde de reactie van Donald Trump.

De beslissing werd bekend aan de vooravond van het begin van een blitzcampagne door de zeven swingstaten, die later vandaag in Philadelphia, Pennsylvania, van start gaat. Pennsylvania is de thuisstaat van de andere finalist voor het vicepresidentschap, Josh Shapiro.

Shapiro werd beschouwd als een centrumfiguur, de 60-jarige Walz is meer links en trof vooral in zijn tweede ambtstermijn, toen hij een Democratische meerderheid had, een pak sociale maatregelen in de staat Minnesota. Waarbij overheidsinvesteringen ten bedrage van 1 miljard dollar in goedkope woningen, betaald ziekteverlof en zwangerschapsverlof, gratis schoolmaaltijden, belastingvermindering voor arme ouders, het vastankeren van het recht op abortus in de staatswetgeving, nadat het federaal recht werd geschrapt, maatregelen ter bescherming van transpersonen. Hij is zelf wapenbezitter en jager, maar drukte wel striktere wapenwetten door.

Het contrast met Shapiro gaat verder dan centrum versus links. Bij Walz duiken adjectieven op als ‘knuffelbaar’ en ‘volks’. Hij werd geboren in een boerenfamilie in een dorp van enkele honderden inwoners in Nebraska, ging op zijn zeventiende bij de Nationale Garde en studeerde vervolgens Sociale Wetenschappen. Hij werd leraar in een middelbare school in Minnesota, coachte er een American Football-team, was een van de eerste schooladviseurs in de staat inzake lgbtq. Hij ging in een heel Republikeins district in de politiek, werd verkozen, en klom in 2018, na enkele jaren in het Huis van Afgevaardigden, op naar het gouverneurschap.

Van het centrum naar links

Hij maakte, zoals The Wall Street Journal noteert, de omgekeerde politieke beweging van Kamala Harris. Hij begon als centrumpoliticus en werd gaandeweg linkser. Zij is afkomstig uit progressief Oakland/San Francisco en schoof gaandeweg op naar het politieke centrum. Hij is een vertegenwoordiger van wat fly-over country wordt genoemd, het gebied waar de elite van het land hooguit overvliegt.

Hij spreekt de taal van het volk. In de twee weken dat hij vanuit grote nationale onbekendheid evolueerde naar de positie van running mate, gaf hij talloze interviews waarin hij met verve zijn sociale maatregelen verdedigde, en als eerste het woord weird (bizar) gebruikte om de tegenstand te omschrijven. Niet fascistisch, niet antidemocratisch, maar bizar. Het woord sloeg aan, en werd onder meer door Kamala Harris zelf overgenomen, al was er ook kritiek dat hij met dat woord het gevaar onder Trump trivialiseerde.

‘Dank u wel!’, reageert Trump

De reactie bij de Republikeinen na de bekendmaking van Harris’ running mate was er een van opluchting. ‘THANK YOU!’, liet Donald Trump via Truth Social weten.

Pennsylvania, de staat van Josh Shapiro, is cruciaal voor winst in november. Met Shapiro als running mate leek die staat binnen handbereik voor Harris. De niet-keuze voor de Joodse kandidaat Shapiro geeft de Republikeinen ook de kans te hameren op antisemitisme bij de Democraten. En Walz is linkser dan Shapiro, wat inspeelt op de aanvalslijn van Donald Trump dat Kamala Harris ‘linkser’ en ‘dommer’ is dan ‘gekke Bernie Sanders’. In een mededeling omschreef Trump Walz als een ‘gevaarlijke linkse extremist’.

De Republikeinen zullen ook inspelen op de rellen rond de dood van George Floyd, die in mei 2020 in Minneapolis, Minnesota, na politiegeweld om het leven kwam. Walz zette de nationale garde in zijn staat pas na drie dagen in, na dagen van vernielingen. Er was slechte communicatie tussen stad en staat, werd toen gezegd.

‘Moei je met je eigen zaken’

Wat gaf voor Harris de doorslag bij Walz?

Er is een goede persoonlijke band, laat haar campagne weten, die ook de nadruk legt op de ‘normaliteit’ van Walz. Maar er is meer. Minnesota mag dan een veilige staat zijn voor de Democraten, Walz is een vertegenwoordiger van fly-over country, en kan met name in swingstaten als Wisconsin en Michigan campagne voeren. Hij heeft felle kritiek op Trump-Vance maar niet op hun kiezers. ‘Trumpkiezers zijn mijn buren’, zegt hij herhaaldelijk.

Walz is, zo lijkt het toch, minder ambitieus dan Shapiro. Hij komt solide over, en kan zijn kritiek op Trump zo verwoorden dat het vers lijkt. ‘Trump lacht nooit’, zei hij onlangs, ‘Vind je het normaal dat hij in jaren publiek leven nooit lacht? Voor mij is dat bizar. Hij lacht alleen als hij iemand kan uitlachen.’ ‘Trump heeft het over haaien en Hannibal Lecter. We geven hem veel te veel krediet.’ En ‘wat een monster!’, reageerde hij, na kritiek op zijn linkse beleid in Minnesota: ‘Kinderen eten en hebben hun buikje vol zodat ze kunnen leren, en vrouwen beslissen over hun eigen gezondheidszorg. We zitten in de top vijf van staten inzake industrie, en in de top drie inzake geluk.’

Hij verwoordt een kritiek die aanslaat in staten rondom de zijne, en wellicht elders ook: ‘Waar moeien ze zich mee?’ Waar halen Republikeinen het lef vandaan om abortus en boeken te verbieden. Zo komt hij uit bij de centrale slogan van de Harris-campagne: ‘Ze (Trump-Vance, red.) zijn anti-vrijheid.’