In Israël willen de tegenstanders van premier Benjamin Netanyahu samen een nieuwe regering vormen. De voorzitter van de ultranationalistische partij Yamina, Naftali Bennett, heeft zondag in Jeruzalem gezegd dat hij er alles aan wil doen om een coalitie met oppositieleider Yaïr Lapid van centrumpartij Yesh Atid te sluiten.
Naftali Bennett zei dat hij kiest voor een alliantie met Lapid. ‘Ik kondig aan dat ik alles zal doen om een eenheidsregering met mijn vriend Yaïr Lapid te vormen’, aldus Bennett (49). Hij liet de voorbije twee maanden in het midden of hij zich bij de oppositieleider zou voegen om een regering van nationale eenheid te vormen, en zo een einde te maken aan de heerschappij van Netanyahu.
Bennett zei zondag dat hij tot de conclusie was gekomen dat het onmogelijk was om een rechtse regering te vormen ‘onder de autoriteit van Netanyahu’. ‘We kunnen een vijfde keer parlementsverkiezingen uitschrijven, een zesde keer, tot onze huizen boven ons hoofd instorten. Ofwel kunnen we deze waanzin stoppen en verantwoordelijkheid nemen’.
Israëlische media hadden eerder al bericht over de coalitieplannen. Er zou een overeenkomst zijn met de 57-jarige Lapid over een roterend premierschap. Bennett zou twee jaar premier zijn, waarna Lapid de volgende twee jaar voor zijn rekening zou nemen.
Uit de verkiezingen van 23 maart kwam geen duidelijke meerderheid naar voren. Netanyahu slaagde er niet in om een nieuwe regering te vormen, waarna president Reuven Rivlin de opdracht begin deze maand doorschoof naar Lapid, die ten laatste tegen woensdag een coalitie aan de president moet voorleggen, waarover het parlement dan kan stemmen.
Lapids partij is de op een na grootste na de Likoed-partij van Netanyahu. Zou zo’n regering de eed afleggen, betekent dat het (voorlopige?) einde van het tijdperk van de nu 71-jarige Netanyahu. Hij was al premier van 1996 tot 1999 en opnieuw sinds 2009.
‘Een regering van stilstand’
De coalitie die na de uitspraken van Bennett tot de mogelijkheden lijkt te behoren, ligt inhoudelijk niet voor de hand.
Bennett is een gewezen nederzettingenleider voor wie een Palestijnse staat onbespreekbaar is en die religieus rechts vertegenwoordigt, terwijl Yair Lapid, een gewezen tv-ster, een centrumfiguur is die seculier Israël vertegenwoordigt.
De coalitie zou volgens een berekening van The New York Times niet alleen het politieke spectrum van links tot rechts bestrijken, maar ook de (indirecte) steun nodig hebben van een kleine Arabische, islamistische partij, Raam, om aan een meerderheid te geraken. Dat alles in de veronderstelling dat er geen dissidenten opstaan in de vele partijen die de coalitie zouden vormen.
Sinds 2019 zijn er vier parlementsverkiezingen geweest die nooit een solide coalitie wisten te produceren.
Waarnemers dachten dat de elf dagen durende oorlog tussen Israël en Hamas de kansen van Netanyahu op een nieuwe regering had verbeterd, maar vooralsnog loopt het anders.
Netanyahu, die een proces wegens corruptie doormaakt, reageerde vrijwel meteen op de uitspraken van Bennett. De voorgestelde regering zou ‘Israël verzwakken’, zei hij. ‘Dit is geen eenheid, dit is niet helend, dit is geen democratie. Dit is opportunisme. Dit wordt een regering van capitulatie, van fraude, van stilstand.’