Hoe kan Kamala Harris winnen? ‘Alle Democraten moeten schreeuwen dat de Republikeinen fascisten zijn’

Democraten moeten zich strijdbaar opstellen, vindt onderzoekster en peiler Rachel Bitecofer. ‘Democraten agressief campagne laten voeren is alsof je een kat aan een leiband laat lopen: het is gewoon tegennatuurlijk.’

‘Eindelijk!’ Rachel Bitecofer slaakt een zucht van verlichting wanneer we elkaar spreken, tien dagen voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Kamala Harris heeft de dag voordien Donald Trump een fascist genoemd. ‘Na vier jaar, met nog tien dagen op de klok, heeft Harris het f-woord eindelijk gebruikt. Beter laat dan nooit.’

Het is de spijker waarop Bitecofer voortdurend klopt: de Democratische Partij begrijpt haar kiezers niet. In plaats van kiezers met veel moeite te proberen overtuigen van hun standpunten moeten de Democraten de Republikeinen wegzetten als de baarlijke duivel. De beruchte swing voters, kiezers die op basis van campagne of partijprogramma tussen beide partijen schipperen, bestaan eigenlijk niet, stelt Bitecofer. Volgens haar worden verkiezingen in Amerika steevast bepaald door wat ze negative partisanship noemt: in welke mate slaagt een partij erin haar kiezers te motiveren om tégen de ­andere partij te stemmen. Die overtuiging werkte ze uit in het boek Hit ‘Em Where It Hurts, waarin ze uitlegt hoe Democraten Republikeinse strategieën om verkiezingen te winnen kunnen ­gebruiken.

Bitecofer heeft er een opmerkelijke evolutie op zitten. Ze maakte aanvankelijk carrière als politiek wetenschapper. In 2018 voorspelde ze de ‘blauwe golf’ bij de tussentijdse verkiezingen, waarbij de Democraten de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden behaalden. Een jaar voor de presidentsverkiezingen van 2020 voorspelde ze al dat Trump zou verliezen. Sinds de verkiezingen van 2020 heeft ze haar academische carrière op pauze gezet. ‘Ik wil de plannen van Donald Trump om van Amerika een dictatuur te maken dwarsbomen’, zegt ze resoluut.

Voor we van wal steken, neemt ze de Knack-lezer in bescherming: ‘Don’t try this at home’, waarschuwt ze grinnikend. ‘De manier van campagne voeren die ik aanmoedig, werkt alleen in Amerika. Doe dit niet, ik herhaal, níét in Europa.’

Kamala Harris in ‘slotpleidooi’: ‘Trump wil zijn tegenstanders in de gevangenis gooien, ik zal ze een stoel aan mijn tafel geven’

Waarom werkt het alleen in Amerika?

Rachel Bitecofer: U moet begrijpen dat het Amerikaanse kiessysteem het Wilde Westen is in vergelijking met hoe het er in Europa aan toegaat. Sinds 2010 is er vrijwel geen regulering voor bedrijven om geld te spenderen. Je hebt een handvol miljardairs die een groot deel van de politieke communicatie in handen hebben, die erop gericht is kiezers de stuipen op het lijf te jagen. En, misschien wel de belangrijkste: nauwelijks de helft van de Amerikanen stemt bij presidentsverkiezingen.

Hoe geïnformeerd stemt de gemiddelde Amerikaan?

Bitecofer: Wanneer nerds zoals ik onderzoeken wat de gemiddelde Amerikaan nu eigenlijk weet over de overheid en het politieke systeem, is het antwoord steevast: vrijwel niets. (lacht) Het is het eerste wat ik aan mijn lezers en studenten uitleg: jullie zijn héél atypisch. Jullie hebben er geen idee van hoe vreemd jullie zijn. De gemiddelde Amerikaan leest geen politieke boeken, kranten of weekbladen. De meeste Amerikanen weten nog net wie de president is, maar kunnen geen enkel Congreslid opnoemen. Ze weten dat er zoiets bestaat als de scheiding der machten, maar ze weten niet wat dat betekent.

Eigenlijk zegt u dat veel Amerikanen te dom zijn om te stemmen.

Bitecofer: Het gaat niet over intelligentie. Veel Amerikanen zijn enorm slim. Neem nu Elon Musk: die heeft een IQ van 150. Maar Musk begrijpt fundamenteel niet wat burgerschap inhoudt, en hoe de overheid werkt. Hij is zodanig in de ban van extreemrechtse propaganda dat hij veel van die samenzweringstheorieën die hij rondpompt echt gelooft. Het gaat niet over intelligentie, maar over burgerlijke geletterdheid. En de Amerikaanse burgerlijke geletterdheid ligt enorm laag. Ze is zodanig laag dat we onze eigen democratie dreigen te vernietigen.

Hoe moeten de Democraten daarmee omgaan?

Bitecofer: Het grote probleem is dat Democraten hun kiezers niet genoeg snappen. De gemiddelde Amerikaan weet niet dat Trump zich spiegelt aan Adolf Hitler, dat hij massadeportaties plant, dat hij het ministerie van Onderwijs wil afschaffen. Ze hebben er geen idee van dat Trump het belastingsysteem wil vervangen door een tariefsysteem dat de economie kapot zal maken. Het is de taak van de Democraten om daar constant over te praten. Ze moeten campagne voeren tégen Trump. Hun volledige strategie moet erop gericht zijn dat gevaar aan kiezers over te brengen.

Begrijpen de Republikeinen hun kiezers beter?

Bitecofer: Heel zeker. Ik hoef dit gesprek nooit te voeren met een Republikeinse consultant. Sinds de verkiezingen van 2000 hebben Republikeinen ingezien dat het makkelijker is om de andere kant in diskrediet te brengen dan je ideeën te verkopen aan kiezers die toch niet in politiek geïnteresseerd zijn.

De Republikeinen hebben ingezien dat hun kiezers bereid zijn om al hun corruptieschandalen te negeren, zolang ze maar bang genoeg zijn voor de Democraten. Miljoenen Amerikanen geloven echt dat Democraten communisten zijn die eropuit zijn het land te vernietigen. Waarom? Omdat Republikeinen dat al decennia eendrachtig roepen: van de hoogste partijkaders tot de kleinste online malloot. Waarom zouden Democraten dan ook niet met een gemeenschappelijke boodschap komen?

‘Echte mannen’ stemmen op Donald Trump: is dat het grote nadeel van Kamala Harris?

U vindt dat de Democraten met één verenigde boodschap naar buiten moeten komen. Lukt dat deze keer?

Bitecofer: Het is mijn levensmissie om álle Democratische kandidaten een centrale boodschap te laten brengen. Die boodschap moet luiden: de Republikeinen zijn fascisten, en ze willen uw vrijheid afnemen. Bij de tussentijdse verkiezingen van 2022 hebben we gezien dat het werkt. In Arizona en Michigan hebben de Democraten die strategie gevolgd, en gewonnen. Maar in Ohio, Florida, North Carolina en Wisconsin hebben ze dat niet gedaan, en hebben ze verloren. Nogmaals: we hebben het hier niet over Belgen die stemmen, maar over Amerikanen. De gemiddelde Amerikaan wéét niet dat Trump abortus onmogelijk wil maken en de Grondwet buiten werking wil stellen. Het is de verdomde taak van Democraten om dat aan hun kiezers uit te leggen.

Hoe vindt u dat team Harris het momenteel doet?

Bitecofer: Ze doen het zeker niet slecht. Haar campagne is atypisch, in de zin dat haar campagneteam beter lijkt te snappen dat je kiezers echt moet uitleggen hoe gevaarlijk Donald Trump is. Harris heeft het enorme voordeel dat ze een known unknown is: doordat ze pas zo laat in de race is gestapt, hebben Republikeinen nog niet de tijd gehad om haar aan te vallen, zoals dat bij Clinton gebeurde. Het is echt kruis of munt: het kan beide kanten op.

Als Harris verliest, zal het komen door de 6 miljoen migranten die het land zijn binnengelaten nadat Trump president af was. Als Harris wint, zal het komen door de Republikeinse strijd tegen abortus, en door Trumps keuze om zich niet méér op de vrouwelijke stem te richten.

Is het niet vreemd dat de Democratische campagne er zo lang mee heeft gewacht om Trump een fascist te noemen?

Bitecofer: (zucht) Democraten agressief campagne laten voeren is alsof je een kat aan een leiband laat lopen: het is gewoon tegennatuurlijk. Los daarvan: Joe Biden en Kamala Harris maken er geen geheim van dat ze Trump een gevaar vinden voor de democratie. Het probleem is vooral dat veel andere Democraten die kaart niet trekken.

Voor een verkiezing waarbij de democratie zelf op het spel staat is Harris’ campagne niet bepaald intens. Hoe verklaart u die tegenstelling?

Bitecofer: Politici krijgen advies van adviseurs en consultants, en die begrijpen kennelijk niet dat hun kandidaten erbij gebaat zijn om elke dag zo veel en zo luid mogelijk tamtam te maken. Als het aan mij lag, zouden alle Democratische kandidaten dag en nacht moeten schreeuwen dat Republikeinen fascisten zijn en abortus willen verbieden.

Die makke campagne wekt de indruk dat de Democraten misschien niet écht denken dat Trump van Amerika een dictatuur gaat maken.

Bitecofer: Vergis u niet, die angst is reëel. Kamala Harris begrijpt dat ze hoog op de lijst van politieke vijanden staat. (fijntjes) Ik troost mezelf met de gedachte dat ik redelijk laag op de lijst sta.

Maakt de dubbele moordpoging op Trump het moeilijker voor Democraten om agressief campagne te voeren?

Bitecofer: Nee, en de Democraten moeten zich níéts aantrekken van Republikeinen die erover zeuren. De Republikeinse partij verspreidt al twintig jaar de meest groteske leugens over Democraten.

In 2022 is een complotdenker binnengedrongen in de woning van Nancy Pelosi, om haar te vermoorden met een hamer. De pot verwijt de ketel.

Hebt u de indruk dat Democratisch gezinde kiezers zich voldoende zorgen maken over een eventuele overwinning van Trump?

Bitecofer: Het is heel moeilijk om kiezers ervan te overtuigen dat er zoiets extreems kan gebeuren. Ik heb de voorbije jaren de opkomst van de nazi’s bestudeerd en de parallellen zijn frappant: ook toen leek niemand te panikeren. Mensen hebben normalization bias: ze vinden het heel moeilijk om zich enorme veranderingen aan het status quo voor te stellen. En we hebben een bijna natuurlijke neiging tot optimisme. Ik heb dagboeken uit het getto van Warschau gelezen. De schrijvers van die dagboeken waren hun huis kwijtgeraakt, zaten opgesloten in een getto, hadden honger. Ze stapten bijna dagelijks over de lijken op straat. En toch geloofden ze de geruchten over de vernietigingskampen niet, want zover zouden de nazi’s toch niet gaan?

Wat vindt u van de Democratische strategie om doortrapte anti-Trump-Republikeinen als Liz Cheney op te voeren?

Bitecofer: Het is een manier om te compenseren voor de populariteit die Trump heeft gewonnen onder arbeiders. Door de racistische en anti-lgbtqi-houding die Trump daarvoor moet aannemen, heeft hij heel wat traditionele, hoger opgeleide Republikeinen afgeschrikt. Door Cheney op te voeren in haar campagne probeert ze Republikeinse kiezers ervan te weerhouden om voor Trump te stemmen. Nogmaals: die kiezers zijn geconditioneerd om Democraten te vrezen.

Wat vindt u van de kritiek dat de campagne van Harris inhoudelijk weinig voorstelt?

Bitecofer: Het domste wat Harris kan doen, is uiterst ambitieuze en hyperprogressieve dingen roepen die sowieso onhaalbaar zijn in het Amerikaanse systeem. Op die manier zou ze die weinig enthousiaste Republikeinen eraan herinneren waarom ze eigenlijk een hekel hebben aan Democraten.

Hoe kijkt u naar de campagne van Trump?

Bitecofer: Het opmerkelijke is dat de peilingen nauwelijks bewegen. De bewegingen die mensen denken te zien, zijn te wijten aan de verschillen in methodologie tussen de verschillende peilers.

Hoe begrijpt u Trumps campagnestrategie?

Bitecofer: Hij volgt een onwaarschijnlijke strategie. Ze bestaat erin om zo veel mannen naar de stembus te krijgen dat ze het aantal vrouwen die tegen Trump stemmen compenseren.

Heeft die strategie kans van slagen?

Bitecofer: 50 procent van de Amerikanen stemt niet, een groot deel van hen zijn mannen. Het is heel moeilijk om dat te keren. In veel staten moet je je registreren om te kunnen stemmen. Ik heb samen met een collega een analyse gemaakt voor Pennsylvania, de staat waar beide partijen enorm op hebben gefocust. We zijn nagegaan of Trump meer mannen heeft aangezet om zich te registreren. Voorlopig zien we daar geen boost in de cijfers.

U wilt dat Democraten harder campagne voeren. Maar is het niet enorm riskant om mee te gaan in de agressieve campagnetactieken die de Republikeinen gebruiken?

Bitecofer: Je kunt de Amerikaanse democratie momenteel het best vergelijken met een bosbrand te midden van de klimaatverandering. Donald Trump en zijn MAGA-beweging zijn de bosbrand die we moeten zien te overleven.

Er is, ik kan dit niet genoeg benadrukken, 50 procent kans dat ze de gelegenheid krijgen om de overheid over te nemen en de democratie ten einde te brengen. Als we die bosbrand overleven, wacht ons bovendien nog de uitdaging van de klimaatverandering: onze lage burgerlijke geletterdheid. Dit politieke systeem heeft burgers gecreëerd die niet in staat zijn om zichzelf te regeren. Het zal een werk van een generatie zijn om dat recht te trekken.

Kan dat met de huidige Republikeinse Partij?

Bitecofer: Nee. Zolang de Republikeinse Partij een fascistische cultus is, is de democratie in gevaar.

Verdwijnt het probleem als Trump verliest?

Bitecofer: Nee. Maar dan winnen we tenminste wat tijd.